Arystyp

Arystyp z Cyreny (ok. 435-366 p.n.e.) - filozof grecki.

Był uczniem Sokratesa; wcześniej poznał poglądy Protagorasa. W wielu punktach pozostał wierny sofistom; sofistą nazwał go również Arystoteles. Arystyp powrócił do obyczaju sofistów brania opłaty za naukę. W przeciwieństwie do Antystenesa, wiódł żywot dworaka i światowca.

Uważany jest za założyciela szkoły cyrenaików, którzy rozważali zagadnienie przyjemności, dochodząc do sformułowania, że szczęściem było osiągnięcie jak najwięcej zmysłowej przyjemności. Arystyp stworzył doktrynę hedonizmu; był możliwie najbardziej zdecydowanym i bezkompromisowym hedonistą, jakiego zna historia etyki. Jego hasłem było: "Jedynym dobrem jest przyjemność, a jedynym złem - przykrość". Kolejne tezy: "Przyjemność to stan przelotny, trwa dopóty, dopóki działa bodziec, a szczęście jest sumą tych częściowych przyjemności", "Przyjemność jest stanem pozytywnym, więc nie polega tylko na braku cierpienia. (Przyjemność i przykrość to rodzaj ruchu, aktywności)", "Przyjemności różnią się intensywnością, ale nie jakością".

Arystyp zaprzeczał, jakoby sam brak cierpienia i przykrości był już przyjemnością, bo, jak twierdził, przyjemność i przykrość są rodzajami ruchu dokonywującego się w nas, podczas gdy brak przyjemności jak i brak przykrości są właśnie brakiem takiego ruchu. Chciał rozwinąć sztukę życia polegającą na unikaniu wszelkiego bólu i przykrości.

Jego poglądy wykorzystał Epikur, kiedy tworzył szkołę epikurejczyków.

Jego córką była Arete z Cyreny, również filozof; należała do jego szkoły, podobnie jak później wnuczka i wnuk - Arystyp Młodszy.