Assapan południowy

Assapan południowy
	Glaucomys volans
	(Linnaeus, 1758)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Nadgromada	żuchwowce
Gromada	ssaki
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	wiewiórkokształtne
Rodzina	wiewiórkowate
Podrodzina	wiewiórki
Plemię	polatuchy
Rodzaj	assapan
Gatunek	assapan południowy
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	; Glaucomys volans - zasięg występowania
	Multimedia w Wikimedia Commons

Assapan południowy^[4], dawniej także: assapan^[5] (Glaucomys volans) – gryzoń z rodziny wiewiórkowatych^[6], często mylony jest z assapanem północnym, który również żyje w Ameryce Północnej.

Nazwa zwyczajowa[edytuj | edytuj kod]

W polskiej literaturze zoologicznej dla oznaczenia gatunku używana była nazwa zwyczajowa „assapan”^[5]. Ostatecznie w wydanej w 2015 roku przez Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk publikacji „Polskie nazewnictwo ssaków świata” gatunkowi przypisano assapan południowy, rezerwując nazwę assapan dla rodzaju Glaucomys^[4].

Występowanie[edytuj | edytuj kod]

Lasy liściaste, mieszane i iglaste wschodniej Ameryki Północnej, od Kanady po Meksyk. Zamieszkuje dziuple lub gniazda, które często zakłada w pobliżu osad ludzkich. Obszar w którym występuje i zaspokaja swoje potrzeby obejmuje w przybliżeniu 2,45 ha dla samców, 1,95 ha dla samic^[7].

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Długie, gęste, miękkie futro na grzbiecie jest ciemne, na brzuchu zaś białe. Fałdy skórne po bokach ciała umożliwiają assapanowi lot ślizgowy. Assapan południowy posiada wielkie oczy i długie wibryssy, co jest cechą charakterystyczną zwierząt nocnych.
Wydaje melodyjny świergot, a w razie niebezpieczeństwa głośno piszczy.

Długość ciała: 12-14 cm.
Długość ogona: 9-11 cm.
Waga: do 190 g.

Tryb życia[edytuj | edytuj kod]

Aktywny nocą, do schronienia powraca zazwyczaj o świcie i tam przesypia dzień. Latem zwierzęta te preferują samotność, lecz zimą tworzą stada (do 24 osobników), aby chronić się przed zimnem.

Rozmnażanie[edytuj | edytuj kod]

Okres godowy assapanów południowych przypada na okres wiosenny. Ciąża trwa około 40 dni. Na świat przychodzi 2-6 młodych, które, mimo iż w pierwszych tygodniach są gołe i ślepe, mają wyraźnie rozwinięty fałd skórny.

Ekologia[edytuj | edytuj kod]

Żywi się prawie wszystkim, co znajdzie. Należą do tego nasiona, pąki, pędy, miękkie owoce, porosty, grzyby, orzechy. Poluje też na drobne zwierzęta, takie jak owady, pająki, pisklęta. Większość pożywienia zjada na miejscu, lecz robi też zapasy na zimę.

W USA udokumentowano sporadyczne przypadki wpływu assapana południowego na zarażenia tyfusem, występowały one w centralnej i wschodniej części Stanów Zjednoczonych. Przenoszenie na ludzi tyfusu występującego u assapana, odbywa się za pośrednictwem pcheł oraz wszy na nim pasożytujących^[8].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Glaucomys volans, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ Glaucomys volans, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ IUCN (International Union for Conservation of Nature) 2008. Glaucomys volans. In: IUCN 2014. The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2014.3
http://www.iucnredlist.org. Downloaded on 14 January 2015.
↑ ^a ^b Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, 2015, s. 297. ISBN 978-83-88147-15-9.
↑ ^a ^b Zygmunt Kraczkiewicz: SSAKI. Wrocław: Polskie Towarzystwo Zoologiczne - Komisja nazewnictwa zwierząt kręgowych, 1968, s. 81, seria: Polskie nazewnictwo zoologiczna.
↑ Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Glaucomys volans. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 2013-07-09]
↑ Peter R. Bendel, J. Edward Gates. Home Range and Microhabitat Partitioning of the Southern Flying Squirrel (Glaucomys volans). „Journal of Mammalogy”. 68 (2 (May, 1987)), s. 243-255, 1987. Oxford: Oxford University Press.
↑ Eric A.E.A. Hansen Eric A.E.A., eMedicine – Typhus [online], wayback.archive.org [dostęp 2016-06-05] .

[itis-1] Glaucomys volans, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] Glaucomys volans, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[3] IUCN (International Union for Conservation of Nature) 2008. Glaucomys volans. In: IUCN 2014. The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2014.3
http://www.iucnredlist.org. Downloaded on 14 January 2015.

[miiz-4] Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, 2015, s. 297. ISBN 978-83-88147-15-9.

[kracz-5] Zygmunt Kraczkiewicz: SSAKI. Wrocław: Polskie Towarzystwo Zoologiczne - Komisja nazewnictwa zwierząt kręgowych, 1968, s. 81, seria: Polskie nazewnictwo zoologiczna.

[msw-6] Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Glaucomys volans. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 2013-07-09]

[7] Peter R. Bendel, J. Edward Gates. Home Range and Microhabitat Partitioning of the Southern Flying Squirrel (Glaucomys volans). „Journal of Mammalogy”. 68 (2 (May, 1987)), s. 243-255, 1987. Oxford: Oxford University Press.

[Hansen-8] Eric A.E.A. Hansen Eric A.E.A., eMedicine – Typhus [online], wayback.archive.org [dostęp 2016-06-05] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]