Asteromella

*Asteromella*
	; Asteromella pistaciarum
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	workowce
Klasa	incertae sedis
Rząd	incertae sedis
Rodzina	incertae sedis
Rodzaj	Asteromella
	Nazwa systematyczna
	Asteromella Pass. & Thüm.; Mycoth. Univ., cent. 17: no. 1689 (1880)
	Typ nomenklatoryczny
	Asteromella ovata Thüm. 1880

Asteromella Pass. & Thüm. – rodzaj grzybów z typu workowców (Ascomycetes)^[1].

Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Incertae sedis, Incertae sedis, Incertae sedis, Dothideomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi^[1].

Synonimy: Apiosporella Speg. 1912, Aplosporidium Speg. 1912, Phyllonochaeta Gonz. Frag. & Cif. 1927, Plectophoma Höhn. 1907, Porterula Speg. 1920, Stictochorella Höhn. 1917, Stictochorellina Petr. 1922^[2].

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Grzyby mikroskopijne. Krytyczną analizę gatunków tego rodzaju występujących w Polsce opracowała Małgorzata Ruszkiewicz-Michalska^[3].

Siedliskiem ich życia są liście roślin, na których powodują plamistość liści. Gatunki wyróżnione zostały przede wszystkim na podstawie gatunku żywiciela. Prawdopodobnie rodzaj Asteromella jest polifiletyczny. Znane są tylko ich anamorfy, teleomorfy prawdopodobnie należą do rodzaju Mycosphaerella. Gatunki rodzaju Asteromella wytwarzają drobne pyknidia. Charakteryzują się tego samego typu konidiogenezą, podczas której powstają hialinowe konidia o kształcie pręcików, podobne do bakterii^[3].

Gatunki Asteromella są dość jednolite morfologicznie. Ich grzybnia jest zanurzona w tkankach roślin, strzępki są podzielone, rozgałęzione, szkliste lub bladobrązowe do średnio brązowych, o szerokości 3–4 μm. Konidiomy typu pyknidium o kulistym lub prawie kulistym kształcie, występujące pojedynczo lub w grupach na obydwu stronach liści, ale głównie na dolnej. Są całkowicie zanurzone w tkankach roślin, lub wystają nad powierzchnię liścia tylko ich części szczytowe do 1/3 wysokości. W większości przypadków wystaje brodawka z ostiolum. Konidiomy mają barwę od blado do ciemnobrązowej, czasami z oliwkowymi odcieniami lub są czarne. Wraz z wiekiem barwa ta zmienia się w niewielkim stopniu. Końcówki konidiomów często mają szklisty wygląd ze względu na masę wytłaczanych z nich konidiów, które na początku są śliskie, a potem chrząstkowate. Ściana konidiomów składa się z (2–) 3–4 warstw głównie cienkościennych, wielokątnych komórek. Ostiolum jest centralne, okrągłe, często dobrze widoczne, do 37 μm (przy średnicy konidiomów 50 μm), czasami otoczone strukturą złożoną z ciemniejszych grubościennych komórek lub nieregularne, prawdopodobnie z powodu lizy miejscowych komórek lub ich ścierania po dojrzewaniu. Konidiofory są gładkie, szkliste i wyściełają ścianę konidiomów, są zwykle wielokomórkowe, zwężające się ku wierzchołkowi, rozgałęzione u podstawy, o długości 5 do 20 μm i szerokości do 6 μm. U niektórych gatunków (np. A. scabiosae) nie obserwowano konidioforów. Komórki konidiotwórcze są enteroblastyczne, fialidowe, hialinowe, cylindryczne lub stożkowe do kulistych lub półkulistych, często w rzędzie wystające do jamy konidiomu, z pojedynczym loci konidiogennym rozmieszczonym wierzchołkowo lub bocznie^[3].

Konidia zazwyczaj tworzą gęstą, nieco lepką masę, która często utrudnia obserwację konidioforów. Są szkliste, jednokomórkowe, z jedną gutulą, o wymiarach 2–7 × 0,5–1,8 μm, średnio 3–5 × 1–1,5 μm. Ich kształt jest dość jednolity, głównie mają postać pręcika z niewielkim zwężeniem w środkowej części, rzadziej są cylindryczne z zaokrąglonymi końcami^[3].

Asteromella od gatunków z innych podobnych rodzajów odróżniają się drobnymi szczegółami budowy morfologicznej konidioforów i konidiów. Najbardziej podobne do Asteromella są drobnozarodnikowe Phoma i Paraphoma, które odróżniają się także bardziej eliptycznymi lub jajowatymi konidiami zawierającymi dwie lub więcej gutuli. Podstawowym sprawdzianem, która umożliwia rozróżnienie gatunków Asteromella i Phoma jest kiełkowanie ich zarodników na podłożach hodowlanych^[3].

Gatunki występujące w Polsce[edytuj | edytuj kod]

Asteromella acetosae (Sacc.) Ruszk.-Mich. 2016
Asteromella acorella (Sacc. & Penz.) H. Ruppr. 1959
Asteromella alnicola (C. Massal.) Ruszk.-Mich. 2016
Asteromella astragalicola (C. Massal.) Petr. 1923
Asteromella austriaca (Sacc.) H. Ruppr. 1958
Asteromella bacteriiformis (Pass.) Petr., 1925
Asteromella baldensis (C. Massal.) H. Ruppr. 1959
Asteromella bacilloides (Dominik) Ruszk.-Mich. 2016
Asteromella bellunensis (Martelli) Boerema & Dorenb. 1973
Asteromella calthae (Tranzschel) Vanev & Aa 2002
Asteromella carlinae Petr. 1927
Asteromella chaerophylli (C. Massal.) Petr. 1940
Asteromella cicutae (Lind) Aa 2002
Asteromella confusa (Bubák) Petr. 1925
Asteromella convallariae (Cavara) Petr. 1923
Asteromella corcontica (Kabát & Bubák) Moesz ex Bat. & Peres 1961
Asteromella doronicigena (Bubák) Petr. 1929
Asteromella ebuli (Fuckel) Moesz ex Bat. & Peres 1961
Asteromella euonymella (Sacc.) Aa & Vanev 2002
Asteromella eupatoriicola (Kabát & Bubák) H. Ruppr. 1958
Asteromella garrettii (Syd. & P. Syd.) Aa 2002
Asteromella gentianellae (C. Massal.) Petr. 1925
Asteromella helleboricola (C. Massal.) Moesz 1938
Asteromella huubii Ruszk.-Mich. 2016
Asteromella ludwigii Petr. 1923
Asteromella lysimachiae (Allesch.) Ruszk.-Mich. 2016
Asteromella personatae (Allesch.) H. Ruppr. 1959
Asteromella petasitis Petr. 1923
Asteromella phyteumatis Petr. 1925
Asteromella platanoidis (Sacc.) Petr. 1925
Asteromella pleurospermi (Died.) Petr. 1959
Asteromella pruni-mahaleb (Pass.) Bedlan 2014
Asteromella pyricola (Sacc. & Speg.) Moesz ex Bat. & Peres 1961
Asteromella quercifolii C. Massal. 1889
Asteromella ranunculi (Fuckel) Vanev & Aa 2002
Asteromella rosicola (C. Massal.) H. Ruppr. 1959
Asteromella salicina (Kabát & Bubák) Ruszk.-Mich. 2016
Asteromella saponariae (Fuckel) Petr. 1955
Asteromella scabiosae (Kalymb.) Vanev & Aa 2002
Asteromella scorzonerae Petr. 1925
Asteromella senecionis-nemorensis (Săvul. & Sandu) Vanev & Aa 2002
Asteromella tiliicola (Oudem.) Arx 1957
Asteromella trautmanniana (Moesz) Moesz 1942
Asteromella ulmi Boerema 2003
Asteromella wandae (Namysł.) H. Ruppr. 1959

Nazwy naukowe na podstawie Index Fungorum^[1]. Wykaz gatunków według W. Mułenki i in.^[4]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c Index Fungorum [online] [dostęp 2021-01-21] (ang.).
↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2021-01-21] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e MałgorzataM. Ruszkiewicz-Michalska MałgorzataM., The genus Asteromella (Fungi: Ascomycota) in Poland, [w:] Monographiae Botanicae, December 2016, 106(1):1-164 [online] [dostęp 2021-01-21] (ang.).
↑ Wiesław Mułenko, Tomasz Majewski, Małgorzata Ruszkiewicz-Michalska, A preliminary checklist of micromycetes in Poland. Wstępna lista grzybów mikroskopijnych Polski, Kraków: W. Szafer. Institute of Botany, PAN, 2008, ISBN 978-83-89648-75-4.

[if-1] Index Fungorum [online] [dostęp 2021-01-21] (ang.).

[sf-2] Species Fungorum [online] [dostęp 2021-01-21] (ang.).

[ma-3] MałgorzataM. Ruszkiewicz-Michalska MałgorzataM., The genus Asteromella (Fungi: Ascomycota) in Poland, [w:] Monographiae Botanicae, December 2016, 106(1):1-164 [online] [dostęp 2021-01-21] (ang.).

[mikro-4] Wiesław Mułenko, Tomasz Majewski, Małgorzata Ruszkiewicz-Michalska, A preliminary checklist of micromycetes in Poland. Wstępna lista grzybów mikroskopijnych Polski, Kraków: W. Szafer. Institute of Botany, PAN, 2008, ISBN 978-83-89648-75-4.

[1]

[2]

[3]

[4]