Athelia
 Błonka nalistna | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
błonka |
| Nazwa systematyczna | |
| Athelia Pers. Mycol. eur. (Erlanga) 1: 83 (1822) | |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
Athelia epiphylla Pers. 1822 | |
Athelia Pers. (błonka) – rodzaj grzybów z rodziny błonkowatych (Atheliaceae)[1]. Niektóre gatunki tego rodzaju zaliczane są do grzybów naporostowych[2].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Gatunki należące do rodzaju Athelia tworzą cienkie, błonkowate bazydiokarpy o barwie białej lub białawej, łatwe do oddzielenia od podłoża z powodu słabo rozwiniętego subikulum o konsystencji pajęczyny. Hymenium w stanie świeżym lekko pomarszczone (nieco meruliowate), w stanie suchym gładkie. Strzępki ze sprzążkami lub bez, strzępki podstawy często nieco szersze i bardziej pogrubione niż inne, w obu przypadkach często inkrustowane i nie tworzące ryzomorfów. Podstawki dość niskie, mniej lub bardziej maczugowate z 2–4 sterygmami. Zarodniki kukiste, elipsoidalne lub cylindryczne, gładkie, nieamyloidalne[3].
Ważną cechą przy identyfikacji gatunków jest budowa hymenium i rozgałęzienia strzępek subhymenium. Hymenium u Athelia składa się z oddzielnych pęczków podstawek, w których z komórek podpodstawkowych wyrastają sukcesywnie nowe podstawki. Athelia charakteryzuje się tym, że rozwija się tylko kilka (3-4) podstawowych pokoleń, wskutek czego błonka owocnika jest bardzo cienka. Podstawki Athelia są krótkie i maczugowate, czym różnią się od długich i wąskich podstawek rodzajów Leptosporomyces i Ceraceomyces. U Fibulomyces tworzy się dużo więcej pokoleń, błonka jest grubsza a strzępki subhymenium są liczniejsze i silniej z sobą splątane. Strzępki Athelia są szkliste nawet w subikulum, podczas gdy u Confertobasidium są brązowe[3].
Większość gatunków u Athelia identyfikuje się na podstawie liczby sterygm oraz wielkości i kształtu zarodników, pomocne jest także określanie liczby sprzążek na septach u podstawy podstawek[3].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Atheliaceae, Atheliales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Synonim Fibularhizoctonia G.C. Adams & Kropp[4].
Polską nazwę podał Władysław Wojewoda w 1998 r., używał też nazwy pajęczynka[5].
- Athelia acrospora Jülich 1972 – błonka spiczastozarodnikowa
- Athelia arachnoidea (Berk.) Jülich 1972 – błonka dwuzarodnikowa
- Athelia binucleospora J. Erikss. & Ryvarden 1973 – błonka dwujądrowa
- Athelia bombacina (Link) Pers. 1822[6]
- Athelia decipiens (Höhn. & Litsch.) J. Erikss. 1958 – błonka zwodnicza
- Athelia epiphylla Pers. 1822 – błonka nalistna
- Athelia fibulata M.P. Christ. 1960 – błonka wielkosprzążkowa
- Athelia neuhoffii (Bres.) Donk 1957 – błonka okrągławozarodnikowa
- Athelia nivea Jülich 1972
- Athelia rolfsii (Curzi) C.C. Tu & Kimbr. 1978[7].
Nazwy naukowe na podstawie Index Fungorum[8]. Wykaz gatunków i nazwy polskie według Władysława Wojewody[5] i innych[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Index Fungorum [online] [dostęp 2014-01-23].
- ↑ Wiesław Fałtynowicz, Krytyczna lista porostów i grzybów naporostowych Polski, Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2003, ISBN 83-89648-06-7.
- ↑ a b c Athelia binucleospora [online], Mycobank [dostęp 2021-12-12].
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2014-01-03] (ang.).
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 66, 67, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-12-10] (pol.).
- ↑ Gatunek wymieniony w pracy Polskie nazwy chorób roślin uprawnych jako sprawca wielu chorób.
- ↑ Index Fungorum (gatunki) [online] [dostęp 2013-10-20].