Przejdź do zawartości

Błyszcze włoskowate

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Błyszcze włoskowate
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

mchy

Klasa

prątniki

Rząd

rokietowce

Rodzina

krótkoszowate

Rodzaj

błyszcze

Gatunek

błyszcze włoskowate

Nazwa systematyczna
Tomentypnum nitens (Hedw.) Loeske
Deutsche Bot. Monatsschr. 22:82. 1911
Synonimy
  • Camptothecium nitens (Hedw.) Schimp.
  • Homalothecium nitens (Hedw.) H. Rob.
  • Tomenthypnum nitens (Hedw.) Loeske
Liść

Błyszcze włoskowate (Tomentypnum nitens (Hedw.) Loeske) – gatunek mchu należący do rzędu rokietowców.

Rozmieszczenie geograficzne

[edytuj | edytuj kod]

Gatunek występuje w Europie (poza częścią południową), w północnej Azji i w Ameryce Północnej. Ponadto spotykany na Wyspie Niedźwiedziej i na Szpicbergenie[3]. W Polsce rzadki[4], w górach do 2010 m n.p.m.[5]

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Pokrój
Mech o wzniesionych, brunatnożółtych darniach, błyszczących w stanie suchym.
Budowa gametofitu
Łodygi brunatne o wysokości 4–15 cm są w starszych częściach gęsto okryte brunatnymi, gładkimi chwytnikami. Liście łodygowe wydłużonolancetowate, o długości 3 mm i szerokości 1 mm, sztywne, z 4–5 głębokimi podłużnymi fałdami, gałązkowe mniejsze, długości 2 i szerokości 0,5 mm. Brzegi liścia całe lub bardzo niewyraźnie ząbkowane (w nasadzie liścia). Komórki blaszki wydłużonolinearne.
Budowa sporofitu
Seta o wysokości do 4 cm, purpurowa, gładka, zakończona wydłużonojajowatą zgiętą puszką o długości 2 i szerokości 1 mm, która w stanie suchym jest zwężona przy ujściu[3][5].

Ekologia

[edytuj | edytuj kod]

Gatunek występuje na siedliskach zasobnych w węglan wapnia, torfowiskach niskich i w grząskich olszynach, niekiedy także na torfowiskach przejściowych i kwaśnych młakach niskoturzycowych[5]. W Polsce gatunek jest uznawany za relikt glacjalny, jeśli występuje na południe od linii ostatniego zlodowacenia[3]. Zarodnikowanie na obszarze Polski odbywa się w lipcu i sierpniu[5].

Zagrożenie i ochrona

[edytuj | edytuj kod]

Roślina objęta w Polsce ścisłą ochroną gatunkową na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 w sprawie gatunków dziko występujących roślin objętych ochroną[6]. W Czerwonej liście mchów zagrożonych w Polsce uwzględniona jako gatunek narażony na wymarcie[4].

Siedliska błyszcza włoskowatego w Polsce znajdujące się w systemie ochrony zagrożonych składników różnorodności biologicznej kontynentu europejskiego „Natura 2000”[7]:

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
  2. B. Goffinet, W.R. Buck, Classification of the Bryophyta, University of Connecticut, 2008– [dostęp 2021-03-26] (ang.).
  3. a b c Bronisław Szafran: Mchy (Musci). T. II. Warszawa: PWN, 1961, s. 198-199.
  4. a b R. Ochyra: Czerwona lista mchów zagrożonych w Polsce. W: K. Zarzycki, W. Wojewoda, Z. Heinrich: Lista roślin zagrożonych w Polsce. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 1992, s. 79-85.
  5. a b c d Stanisław Kłosowski, Grzegorz Kłosowski: Rośliny wodne i bagienne. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2007. ISBN 978-83-7073-248-6.
  6. Dz.U. z 2004 r. nr 168, poz. 1764
  7. Europejska Sieć Ekologiczna Natura 2000: Tomentypnum nitens. [dostęp 2010-10-18]. (pol.).