Babirussa wąsata

Babirussa wąsata
	Babyrousa babyrussa
	(Linnaeus, 1758)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	Cetartiodactyla
Podrząd	świniokształtne
Rodzina	świniowate
Rodzaj	babirussa
Gatunek	babirussa wąsata
Synonimy
	Babyrousa alfurus (Lesson, 1827); Babyrousa babirousaalfurus (Jardine, 1836); Babyrousa babirusaalfurus (Guillemard, 1889); Babyrousa babirussaalfurus (Quoy & Gaimard, 1830); Babyrousa frostialfurus (Thomas, 1920); Babyrousa indicusalfurus (Kerr, 1792); Babyrousa orientalisalfurus (Brisson, 1762); Babyrousa quadricornuaalfurus Perry, 1811;
	Babyrousa alfurus (Lesson, 1827); Babyrousa babirousaalfurus (Jardine, 1836); Babyrousa babirusaalfurus (Guillemard, 1889); Babyrousa babirussaalfurus (Quoy & Gaimard, 1830); Babyrousa frostialfurus (Thomas, 1920); Babyrousa indicusalfurus (Kerr, 1792); Babyrousa orientalisalfurus (Brisson, 1762); Babyrousa quadricornuaalfurus Perry, 1811;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; narażony na wyginięcie
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Babirussa wąsata^[3], babirussa srebrna, babirrussa (Babyrousa babyrussa) – gatunek ssaka parzystokopytnego z rodziny świniowatych (Suidae).

Taksonomia[edytuj | edytuj kod]

Niegdyś wyróżniano trzy podgatunki, ale postulowano nadanie im rangi osobnych gatunków:

B. celebensis – występuje w północnym Sulawesi
B. togeanensis – zamieszkuje wyspy Togian
B. babyrussa – żyje na Buru i wyspach Sula^[2]

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Głowa i ciało osiągają razem długość 85–110 cm. Ogon mierzy zaś 20–32 cm. Wysokość zwierzęcia w ramionach wynosi 65–85 cm. Waży ono od 43 do 100 kg. Samce przerastają płeć przeciwną^[4].

Obfitującą w fałdy, pomarszczoną skórę pokrywa grube czarne lub złocistokremowe futro, odróżniające ten gatunek od innych^[4].

Głowa przechodzi w spiczasty ryj. Posiada on najbardziej charakterystyczną i dziwaczną cechę zwierzęcia: ciosy^[4].

Zaokrąglone ciało podtrzymują w porównaniu z nim długie, cienkie kończyny^[4].

Występowanie[edytuj | edytuj kod]

Zwierzę występuje jedynie na kilku indonezyjskich wyspach:

Sądzi się, że na Sulabesi już wyginął^[2].

Prawdopodobnie na wyspach Sula i Buru gatunek introdukowano^[4].

Siedlisko[edytuj | edytuj kod]

Zwierzę zamieszkuje wilgotny las równikowy zwłaszcza nad brzegami rzek i stawów, obfitującymi w roślinność wodną. Żyje też pośród trzcin. Unika natomiast gęstych krzaków^[4]^[2].

Pożywienie i zachowanie[edytuj | edytuj kod]

Babirussa jest wszystkożerna. Nie przeżuwa. Spożywa liście, owoce, korzenie, bezkręgowce i niewielkie kręgowce. Budowa układu pokarmowego wskazuje na owocożerność. Z kolei szczęki i zęby zdolne są z łatwością miażdżyć nawet grube łupiny. Na Sulawesi ssak ten używa też wulkanicznych lizanek solnych, pije też słoną wodę. W przeciwieństwie do większości świniowatych nie ryje, nie posiadając odpowiedniej do tego kości. Poszukuje jednak pożywienia w piasku i błocie^[2].

Dorosłe samce prowadzą samotny tryb życia, natomiast samice żyją wraz z młodymi, tworząc grupki liczące do pięciu osobników^[2].

Status[edytuj | edytuj kod]

Liczebność populacji nie jest znana, jednak uważa się, że stale maleje. Większość lasów, w których pierwotnie żyło zwierzę, została wykarczowana lub zdegradowana. Wyspa Mangole została w ten sposób poważnie zniszczona. Nie dotyczy to większej części wyspy Taliabu, jednak i ona podlega wylesianiu. Mimo to niektórzy tubylcy w dalszym ciągu polują na babirussę^[2].

Od 1931 roku prawo indonezyjskie obejmuje gatunek całkowitą ochroną. Od 1982 obejmuje go także załącznik I CITES. Obecnie nie uważa się jednak międzynarodowego handlu za istotnie wpływający na losy zwierzęcia^[2].

Ssak zamieszkuje następujące obszary chronione:

Gunung Kelpat Muda (1380 km²) na Buru
Waeapo (50 km²) na Buru
Pulau Taliabu (700 km²) na Taliabu^[2]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Babyrousa babyrussa, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j A.A.A.A. Macdonald A.A.A.A., J.J. Burton J.J., K.K. Leus K.K., Babyrousa babyrussa, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2015-4 [dostęp 2016-03-07] (ang.).
↑ W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska, A. Jasiński, W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 168. ISBN 978-83-88147-15-9.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Ati Tislerics: Animal Diversityn Web: Babyrousa babyrussa babirusa. Universsity of Michigan Museum of Zoology, 2000. [dostęp 2009-09-25]. (ang.).

[itis-1] Babyrousa babyrussa, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j A.A.A.A. Macdonald A.A.A.A., J.J. Burton J.J., K.K. Leus K.K., Babyrousa babyrussa, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2015-4 [dostęp 2016-03-07] (ang.).

[miiz-3] W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska, A. Jasiński, W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 168. ISBN 978-83-88147-15-9.

[ADW-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Ati Tislerics: Animal Diversityn Web: Babyrousa babyrussa babirusa. Universsity of Michigan Museum of Zoology, 2000. [dostęp 2009-09-25]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]