Płetwal skryty
| Balaenoptera omurai[1] | |
| Wada, Oishi & Yamada, 2003[2] | |
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Infragromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Infrarząd | |
| Parvordo | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
płetwal skryty |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |
 brak danych
| |
| Zasięg występowania | |
 Zasięg występwania w zachodnim Oceanie Spokojnym | |
Płetwal skryty[4] (Balaenoptera omurai) – gatunek ssaka morskiego z rodziny płetwalowatych (Balaenopteridae). Słabo poznany.
Taksonomia
[edytuj | edytuj kod]Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 2003 roku zespół japońskich naukowców (Shiro Wada, Masayuki Oishi i Tadasu K. Yamada) nadając mu nazwę Balaenoptera omurai[2]. Holotyp pochodził z wyspy Tsunoshima (34°21′03″N 130°53′09″E/34,350833 130,885833), w południowej części Morza Japońskiego, w Japonii[2][5]. Holotypem była dorosła samica (numer katalogowy NSMT-M32505) składająca się z kompletnego szkieletu, zarówno kompletnych rzędów fiszbinów, jak i zamrożonych fragmentów mięśni, tkanki tłuszczowej i nerek, i zdeponowana w Narodowym Muzeum Przyrody i Nauki w Tokio; okaz typowy został zebrany przez grupę naukowców trzy dni po jego śmierci[2].
Po opublikowaniu pracy pojawiły się głosy, według których japońscy naukowcy postąpili zbyt pochopnie, bazując jedynie na cechach morfologicznych[6]. Jednak analiza DNA przeprowadzona w 2006 roku potwierdziła ważność gatunku[7]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten gatunek za monotypowy[5].
Etymologia
[edytuj | edytuj kod]- Balaenoptera: rodzaj Balaena Linnaeus, 1758 (wal); gr. πτερον pteron „płetwa”[8].
- omurai: prof. dr. Hideo Omura (zm. 2002), japoński cetolog[9].
Zasięg występowania
[edytuj | edytuj kod]Płetwal skryty występuje w tropikalnych i subtropikalnych wodach w regionie Indo-Pacyfiku (od 36° szerokości geograficznej północnej do 38° szerokości geograficznej południowej) oraz z zapisami w całym Oceanie Indyjskim i środkowym Oceanie Atlantyckim, co sugeruje znacznie szerszy zasięg niż obecnie znany[5].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Długość ciała 1000–1200 cm; brak szczegółowych danych dotyczących masy ciała[10]. Istniejące dane sugerują dymorfizm płciowy – dorosłe samice są większe od dorosłych samców[10]. Płetwal skryty jest koloru szarego z wyjątkiem białej plamy na dolnej szczęce.
Ekologia
[edytuj | edytuj kod]Płetwal skryty żywi się planktonem. Z dotychczasowych informacji, wiele wskazuje, że walenie rozmnażają się przy wschodnim wybrzeżu Afryki[11].
W 2015 roku zespół badaczy pod kierownictwem biologa morskiego Salvatore Cerchio poinformował, że udało się zaobserwować i udokumentować grupę około 25 osobników tego gatunku u wybrzeży Madagaskaru[12].
Status zagrożenia
[edytuj | edytuj kod]W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii DD (ang. data deficient „brak danych”)[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Balaenoptera omurai, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d S. Wada, M. Oishi & T.K. Yamada. A newly discovered species of living baleen whale. „Nature”. 426 (6964), s. 278, 2003. DOI: 10.1038/nature02103. (ang.).
- ↑ a b J.G. Cooke & R.L. Brownell jr., Balaenoptera omurai, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2019, wersja 2022-1 [dostęp 2022-08-29] (ang.).
- ↑ Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 187. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b c C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 282. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Balaenoptera edeni. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-08-29].
- ↑ T. Sasaki, M. Nikaido, S. Wada, T.K. Yamada, Y. Cao, M. Hasegawa & N. Okada. Balaenoptera omurai is a newly discovered baleen whale that represents an ancient evolutionary lineage.. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 1 (41), s. 40-52, 2006. Department of Evolutionary Biology and Biodiversity, National Institute for Basic Biology.
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 103, 1904. (ang.).
- ↑ B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 298–299. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).
- ↑ a b T. Deméré: Family Balaenopteridae (Rorquals). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy: Handbook of the Mammals of the World. Cz. 4: Sea Mammals. Barcelona: Lynx Edicions, 2014, s. 294–295. ISBN 978-84-96553-93-4. (ang.).
- ↑ Znaleźli najbardziej nieuchwytnego ssaka morskiego. Szukali go 15 lat i udało się go nagrać!. gazeta.pl. [dostęp 2015-10-30]. (pol.).
- ↑ New Study Provides First Field Observations of Rare Omura's Whales. Woods Hole Oceanographic Institution. [dostęp 2015-10-30].