Przejdź do zawartości

Barasinga

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Barasinga
Rucervus
Hodgson, 1838[1]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – barasinga tykoczelna (R. eldii)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

parzystokopytne

Podrząd

przeżuwacze

Infrarząd

Pecora

Rodzina

jeleniowate

Podrodzina

jelenie

Plemię

Cervini

Rodzaj

barasinga

Typ nomenklatoryczny

Cervus elaphoides Hodgson, 1835 (= Cervus duvaucelii G. Cuvier, 1823)

Synonimy
Gatunki

8 gatunków (w tym 6 wymarłych) – zobacz opis w tekście

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Barasinga[9] (Rucervus) – rodzaj ssaków z podrodziny jeleni (Cervinae) w obrębie rodziny jeleniowatych (Cervidae).

Zasięg występowania

[edytuj | edytuj kod]

Współcześnie przedstawiciele rodzaju występują w Azji[10][11][12].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała 140–190 cm, długość ogona 14–25 cm, wysokość w kłębie 90–135 cm; długość poroża 60–112 cm; masa ciała 60–270 kg[11][13].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj zdefiniował w 1838 roku angielski etnolog i przyrodnik Brian Houghton Hodgson w artykule poświęconym nepalskim ssakom opublikowanym na łamach Annals of natural history[1]. Na gatunek typowy Hodgson wyznaczył (oznaczenie monotypowe) barasingę bagienną (R. duvaucelii).

Etymologia

[edytuj | edytuj kod]
  • Rucervus (Recervus, Recurvus, Bucervus, Rucercus): zbitka wyrazowa nazw rodzajów: Rusa C.H. Smith, 1827 (sambar) oraz Cervus Linnaeus, 1758 (jeleń)[14].
  • Panolia: etymologia niejasna, Gray nie wyjaśnił znaczenia nazwy rodzajowej[15]; być może od gr. πανωλης panōlēs ‘zniszczony’, od ολλυσθοαι ollusthai ‘niszczyć’[16]. Gatunek typowy: Gray wymienił dwa gatunki – Panolia acuticornis J.E. Gray, 1843 (= Cervus eldii McClelland, 1842) i Panolia platyceros J.E. Gray, 1843 (= Cervus eldii McClelland, 1842) – z których gatunkiem typowym jest (późniejsze oznaczenie) Panolia acuticornis J.E. Gray, 1843 (= Cervus eldii McClelland, 1842).
  • Procervus: gr. προ pro ‘blisko, w pobliżu’; rodzaj Cervus Linnaeus, 1758 (jeleń)[17]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Cervus dimorphe Hodgson, 1843 (= Cervus duvaucelii G. Cuvier, 1823).
  • Thaocervus: Tajlandia (ang. Thailand); rodzaj Cervus Linnaeus, 1758 (jeleń)[8]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Cervus schomburgki Blyth, 1863.

Podział systematyczny

[edytuj | edytuj kod]

Niektóre wcześniejsze ujęcia systematyczne zaliczją Rucervus eldii do monotypowego rodzaju Panolia[11][10]; tutaj klasyfikacja współczesnych[c] gatunków za All the Mammals of the World (2023) i Mammals Diversity Database (2023)[19][13][20]:

Grafika Gatunek Autor i rok opisu Nazwa zwyczajowa[9] Podgatunki[11][10][13] Rozmieszczenie geograficzne[11][10][13] Podstawowe wymiary[11][13][d] Status
IUCN[21]
Rucervus duvaucelii (G. Cuvier, 1823) barasinga bagienna 3 podgatunki pólnocne, środkowe i północno-wschodnie Indie oraz południowy Nepal DC: 180–190 cm
DO: 14–19 cm
MC: 140–270 kg 		 VU 
Rucervus eldii (McClelland, 1842) barasinga tykoczelna 3 podgatunki północno-wschodnie Indie (Manipur), Mjanma, Laos, Wietnam (może wyginąć), Kambodża i Chińska Republika Ludowa (Hajnan) DC: 140–170 cm
DO: 22–25 cm
MC: 60–125 kg 		 EN 
Rucervus schomburgki (Blyth, 1863) barasinga tajska gatunek monotypowy centralne równiny Tajlandii (ostatni osobnik zginął w pobliżu Sai Yok i Khwae Yai); niepotwierdzone doniesienia z południowyej Chińskiej Republiki Ludowej, Laosu i Mjanmy DC: brak danych
DO: około 10 cm
MC: brak danych[22] 		 EX 

Kategorie IUCN:  VU  – gatunek narażony,  EN  – gatunek zagrożony,  EX  – gatunek wymarły.

Opisano również gatunki wymarłe w czasach prehistorycznych:

Uwagi

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Młodszy homonim Procervus de Blainville, 1840 (Cervidae).
  2. ↑ a b c d Niepoprawna późniejsza pisownia Rucervus Hodgson, 1838.
  3. ↑ W teriologii za taksony współczesne uważa się również gatunki wymarłe po 1500 roku[18].
  4. ↑ DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b B.H. Hodgson. Classified catalogue of Nepalese Mammalia. „Annals of natural history”. 1, s. 154, 1838. (ang.). 
  2. ↑ J.E. Gray: List of the specimens of Mammalia in the collection of the British museum. London: The Trustees, 1843, s. xxvii, 180. (ang.).
  3. ↑ B.H. Hodgson. On various genera of the ruminants. „The Journal of the Asiatic Society of Bengal”. 16 (2), s. 689, 1847. (ang.). 
  4. ↑ J.E. Gray: List of the osteological specimens in the collection of the British Museum. London: The Trustees, 1847, s. 65. (ang.).
  5. ↑ G. Jäger & E. Bessels: Die geographische Verbreitung der Hirsche mit Bezug auf die Geschichte der Polar-Länder. W: A. Petermann: Mittheilungen aus Justus Perthes’ Geographischer Anstalt über wichtige neue Erforschungen auf dem Gesammtgebiete der Geographie. Cz. 16. Gotha: Perthes, 1870, s. 87. (niem.).
  6. ↑ K.A. von Zittel: Handbuch der palaeontologie. Cz. 4. München: R. Oldenbourg, 1893, s. 401. (niem.).
  7. ↑ É.L. Trouessart: Catalogus mammalium tam viventium quam fossilium. Wyd. Nova ed. (prima completa). Cz. 2. Berolini: R. Friedländer & sohn, 1898, s. 875. (łac.).
  8. ↑ a b R.I. Pocock. The larger deer of British India. „The journal of the Bombay Natural History Society”. 43, s. 559, 1943. (ang.). 
  9. ↑ a b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 175-176. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  10. ↑ a b c d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 310. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
  11. ↑ a b c d e f S. Mattioli: Family Cervidae (Deer). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 2: Hoofed Mammals. Barcelona: Lynx Edicions, 2011, s. 425–426. ISBN 978-84-96553-77-4. (ang.).
  12. ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Rucervus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-04-05]. (ang.).
  13. ↑ a b c d e Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 590. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  14. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 613.
  15. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 509.
  16. ↑ Panolia deer [online], Merriam-Webster Dictionary [dostęp 2023-11-28] (ang.).
  17. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 567.
  18. ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Taxonomic overview. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-07-30]. (ang.).
  19. ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-07-30]. (ang.).
  20. ↑ Appendix I: Extinct species. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 709. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  21. ↑ Home. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-07-29]. (ang.).
  22. ↑ B. Huffman: Schomburgk’s deer Rucervus schomburgki. Ungulates of the World. [dostęp 2024-08-05]. (ang.).
  23. ↑ A. Azzaroli. Critical observations upon Siwalik deer. „Proceedings of the Linnean Society of London”. 165 (1), s. 75–83, 1954. DOI: 10.1111/j.1095-8312.1954.tb00714.x. (ang.). 
  24. ↑ R. Croitor. A description of two new species of the genus Rucervus (Cervidae, Mammalia) from the Early Pleistocene of Southeast Europe, with comments on hominin and South Asian ruminants dispersals. „Quaternary”. 1 (2), s. 16, 2018. DOI: 10.3390/quat1020017. (ang.). 
  25. ↑ A. Vekua, O. Bendukidze & S. Kiladze. გიგანტური ირმები საქართველოს პლიო-პლეისტოცენიდან. „საქართველოს ეროვნული მუზეუმის ბუნებრივი და პრეისტორიული განყოფილების შრომები”. 2, s. 43, 2010. (gruz.). 
  26. ↑ R. Lydekker: Molar teeth and other remains of Mammalia. W: Geological Survey of India: Indian Tertiary and post Tertiary Vertebrata. T. 3. Cz. 1. Calcutta: Geological Survey Office, 1874–1880, s. 51, seria: Memoirs of the Geological Survey of India, Palaeontologia Indica. (ang.).
  27. ↑ R. Lydekker: Preface. W: Geological Survey of India: Indian Tertiary and post Tertiary Vertebrata. T. 3. Cz. 1. Calcutta: Geological Survey Office, 1874–1880, s. xvii, seria: Memoirs of the Geological Survey of India, Palaeontologia Indica. (ang.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Barasinga&oldid=74493647”