Biegus płaskodzioby

Biegus płaskodzioby
	Calidris falcinellus
	(Pontoppidan, 1763)
	; Na pierwszym planie ptak w szacie godowej, za nim w szacie spoczynkowej
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	siewkowe
Podrząd	bekasowce
Rodzina	bekasowate
Podrodzina	biegusy
Plemię	Calidrini
Rodzaj	Calidris
Gatunek	biegus płaskodzioby
Synonimy
	Scolopax Falcinellus Pontoppidan, 1763; Limicola falcinellus (Pontoppidan, 1763);
	Scolopax Falcinellus Pontoppidan, 1763; Limicola falcinellus (Pontoppidan, 1763);
Podgatunki
	C. f. falcinellus (Pontoppidan, 1763); C. f. sibirica (Dresser, 1876);
	C. f. falcinellus (Pontoppidan, 1763); C. f. sibirica (Dresser, 1876);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	; lęgowiska C. f. falcinellus lęgowiska C. f. sibirica zimowiska
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Biegus płaskodzioby^[4], biegusik (Calidris falcinellus) – gatunek małego, wędrownego ptaka brodzącego z rodziny bekasowatych (Scolopacidae).

Występowanie[edytuj | edytuj kod]

Biegus płaskodzioby zamieszkuje w zależności od podgatunku^[2]^[5]:

C. falcinellus falcinellus – Skandynawia i północno-zachodnia Rosja. Zimuje we wschodniej i południowej Afryce, na Bliskim Wschodzie, w zachodnich i południowych Indiach oraz na Cejlonie. W Polsce regularnie spotykany podczas przelotów, głównie na wybrzeżu. Najliczniejszy w lipcu–wrześniu.
C. falcinellus sibirica – Syberia między Tajmyrem a Kołymą. Zimuje w północno-wschodnich Indiach, Azji Południowo-Wschodniej (w tym na Filipinach i w Indonezji) oraz w Australii.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Wygląd: Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego. W upierzeniu godowym wierzch ciała ciemnobrązowy z jasnymi brzegami piór. Widoczne są również dwie białawe pręgi. Rozjaśnione również boki głowy. Wole brązowordzawoszare z ciemnymi cętkami. Brzuch i podogonie białe. Dziób brązowawo-żółtawy z czarnym końcem, łukowato wygięty i spłaszczony. Nogi szarawe. W upierzeniu spoczynkowym mniej kontrastowy, wole bieleje. Osobniki młodociane podobne do dorosłych w szacie spoczynkowej, lecz jeszcze bledsze.
Wymiary średnie: długość ciała ok. 16–17 cm
rozpiętość skrzydeł ok. 33–35 cm
masa ciała ok. 30–65 g

Ekologia i zachowanie[edytuj | edytuj kod]

Biotop: Podmokłe obszary tundry i bagna.

Jaja

Gniazdo: Na ziemi, na suchszych wzniesieniach. Tworzy niewielkie kolonie.
Jaja: W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając w czerwcu–lipcu 3–4 jaj.
Wysiadywanie: Jaja wysiadywane są przez okres 21 dni przez obydwoje rodziców. Młodymi opiekują się oboje rodzice, lecz samica zazwyczaj opuszcza potomstwo przed pierzeniem.
Pożywienie: Bezkręgowce uzupełnione nasionami.

Przedstawiciel podgatunku C. f. sibirica sfotografowany w Indiach

Status i ochrona[edytuj | edytuj kod]

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje biegusa płaskodziobego za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Organizacja Wetlands International w 2006 roku szacowała liczebność światowej populacji na 86–89 tysięcy osobników. Trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy^[3].

Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową^[6].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

ptaki Polski

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Limicola falcinellus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] [dostęp 2014-03-01] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Broad-billed Sandpiper (Limicola falcinellus). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (ang.).
↑ ^a ^b Calidris falcinellus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Arenariinae Stejneger, 1885 (1840) - biegusy (wersja: 2020-11-15). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-04-12].
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Sandpipers, snipes, Crab-plover, coursers. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-04-12]. (ang.).
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
Biegus płaskodzioby (Limicola falcinellus). ptaki.info. [dostęp 2014-03-01].

[itis-1] Limicola falcinellus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] [dostęp 2014-03-01] (ang.).

[ibc-2] Broad-billed Sandpiper (Limicola falcinellus). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (ang.).

[iucn-3] Calidris falcinellus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).

[mk-4] Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Arenariinae Stejneger, 1885 (1840) - biegusy (wersja: 2020-11-15). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-04-12].

[ioc-5] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Sandpipers, snipes, Crab-plover, coursers. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-04-12]. (ang.).

[6] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]