Bitwa 4 lutego 1781
| IV wojna angielsko-holenderska | |||
 Walka „Marsa” (w środku) z okrętami brytyjskimi | |||
| Czas | |||
|---|---|---|---|
| Miejsce |
niedaleko Sint Marteen | ||
| Wynik |
zwycięstwo brytyjskie | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Bitwa 4 lutego 1781 – starcie na Morzu Karaibskim 4 lutego 1781 roku, podczas IV wojny angielsko-holenderskiej, w wyniku którego brytyjska eskadra przechwyciła i zagarnęła holenderski konwój. W nierównej walce zginął dowódca eskortującego konwój liniowca, wiceadmirał Willem Krul.
Wyspa Sint Eustatius, z racji neutralności Holandii, była ważnym centrum handlowym, dostarczającym także zaopatrzenie wszystkim walczącym stronom. Większe korzyści odnosili z tego Francuzi i Amerykanie, ponieważ mieli mniej baz niż Brytyjczycy, a ponadto sympatie Holendrów skłaniały się bardziej ku tym pierwszym. Gdy więc 27 stycznia przyszedł pilny list z Londynu nakazujący atak na posiadłości holenderskie, adm. George Rodney natychmiast ruszył ze swoją eskadrą, by zająć wyspę[1].
Rodney otrzymał też informację, że z Sint Eustatius wypłynął konwój 30 statków (P. Wieczorkiewicz podaje liczbę 24 jednostek[2])z cennym ładunkiem w eskorcie jednego holenderskiego okrętu liniowego o 60 działach (statki te opuściły wyspę na 36 godzin przed przybyciem tam sił brytyjskich). Wysłał więc komandora Reynoldsa na czele niewielkiej eskadry z poleceniem ścigania Holendrów aż do szerokości geograficznej Bermudów. Reynolds miał pod swoją komendą okręty liniowe „Monarch” i „Panther” oraz fregatę „Sibyl”[3].
Brytyjczycy doścignęli konwój niedaleko wyspy Sint Maarten już 4 lutego, dzień po tym, jak siły główne zajęły Sint Eustatius[2]. Reynolds miał znaczącą przewagę: „Monarch” niósł 74 działa[4], „Panther” – 60[5], a „Sibyl” – 28[6]. Holenderskiego konwoju strzegł jedynie okręt liniowy „Mars” o 60 działach[7]. Mimo to holenderski dowódca przyjął bitwę i podjął walkę z „Monarchem”, zginął jednak wkrótce po rozpoczęciu starcia. Wobec beznadziejności dalszej walki, „Mars” opuścił banderę. Pozostałe okręty brytyjskie w międzyczasie zapobiegły ucieczce statków handlowych[8].
Rodney przyjął „Marsa” do brytyjskiej służby jako HMS „Prince Edward” i oddał go pod komendę kmdr. George’a Pulteneya, a następnie kmdr. Jamesa Macnamary. Odesłany do Wielkiej Brytanii w eskorcie konwoju z łupami od St. Eustatius, uczestniczył w potyczce z francuską eskadrą adm. Picquet de la Motte[7]. W bitwie tej przepadła większość brytyjskiej zdobyczy[2]. „Prince Edward” służył później jako hulk mieszkalny, dopóki nie został sprzedany w Chatham za 680 funtów w 1802 roku[7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ William Laird Clowes: The Royal Navy: a history from the earliest times to the present. T. 3. London: Sampson Low, Marston and Company, 1897, s. 479–480.
- ↑ a b c Paweł Piotr Wieczorkiewicz: Historia wojen morskich. T. 1: Wiek żagla. Warszawa: Wydawnictwo Puls, 1995, s. 365-366. ISBN 1-85917-030-7.
- ↑ Godfrey Basil Mundy: The life and correspondence of the late Admiral Lord Rodney. London: J. Murray, 1830, s. 11. (ang.).
- ↑ Winfield 2007 ↓, s. 193–194.
- ↑ Winfield 2007 ↓, s. 346–347.
- ↑ Winfield 2007 ↓, s. 589.
- ↑ a b c Winfield 2007 ↓, s. 349.
- ↑ Carlo Botta: History of the war of independence of the United States of America. T. II. New Haven: Nathan Whiting, 1834, s. 334. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Rif Winfield: British warships in the age of sail, 1714-1792: design, construction, careers and fates. St. Paul, Minn.: Seaforth Pub. / MBI Pub. Co, 2007. ISBN 978-1-84415-700-6.