Bitwa o Ceutę

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bitwa o Ceutę
Portugalska ekspansja kolonialna
Ilustracja
Zdobycie Ceuty
Czas

22 sierpnia 1415

Miejsce

Ceuta

Terytorium

Hiszpania

Wynik

Zwycięstwo Portugalczyków

Strony konfliktu
Królestwo Portugalii Marynidzi
Dowódcy
Jan I Dobry Salah ben Salah
Siły
200 statków, 20 tys. żołnierzy
Położenie na mapie Ceuty
Mapa konturowa Ceuty, po prawej znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
Położenie na mapie Maroka
Mapa konturowa Maroka, blisko górnej krawiędzi nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
Położenie na mapie Hiszpanii
Mapa konturowa Hiszpanii, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
Położenie na mapie Europy
Mapa konturowa Europy, w lewym dolnym rogu znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
Położenie na mapie Morza Śródziemnego
Mapa konturowa Morza Śródziemnego, blisko lewej krawiędzi nieco na dole znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
35,895833°N 5,300278°W/35,895833 -5,300278

Bitwa o Ceutę – starcie zbrojne, które miało miejsce w 1415. Portugalski atak na mauretańską twierdzę zakończył się przyłączeniem jej do Portugalii (stała się ona jej pierwszą zamorską posiadłością) i można go uważać za jeden z ostatnich etapów rekonkwisty.

Uniezależniwszy się od Kastylii po bitwie pod Aljubarrota, król Jan I Dobry ugruntował swoje panowanie i zapewnił sukcesję, a w 1411 przedłużył rozejm z Kastylią. Zmagał się jednak z bezczynnymi arystokratami, których majątki malały, a nie mogli zdobyć nowych drogą podbojów. Potrzebował także podnieść swój międzynarodowy prestiż (m.in. ze względu na swoje pochodzenie z nieprawego łoża). Postanowił więc uderzyć na posiadłości muzułmańskie, w ramach krucjaty⁣, na co uzyskał bullę papieską[1].

Kastylia odrzuciła propozycję wsparcia jej w walce z Grenadą, w związku z czym Janowi pozostały trzy miasta w potencjalnym zasięgu operacji: Tanger – potężnie broniony i bardzo trudny do zdobycia, Asila – mało atrakcyjne jako cel i o bardzo trudnym podejściu do lądowania, i Ceuta, silnie ufortyfikowana, ale której pozycja bardzo osłabła w porównaniu do czasów świetności. Jan przygotował starannie dużą ekspedycję, liczącą ok. 20 tys. żołnierzy na ponad 200 statkach. Eskadrą galer królewskich dowodził książę Piotr, a dwaj inni synowie królewscy, Edward i Henryk, towarzyszyli ojcu na okręcie flagowym[1].

Niesprzyjające wiatry na zmianę unieruchamiały flotę inwazyjną, to znów groziły jej zatopieniem w sztormie (w tym dwukrotnie na samym podejściu do Ceuty). Za trzecim razem lądowanie powiodło się. Obrońcy podjęli złą decyzję o próbie wycieczki przeciw lądującym oddziałom, co umożliwiło atakującym wdarcie się do miasta przez otwartą bramę. Miasto, opuszczone przez większość mieszkańców, zostało szybko zdobyte i splądrowane. Obrona była zacięta, ale źle dowodzona, a górujący ponad miastem zamek – opuszczony[1].

Zdobycie Ceuty nie przyniosło zysków z handlu z Magrebem, wprost przeciwnie, korona portugalska została obciążona stałymi wydatkami na utrzymanie garnizonu w mieście, do którego większość produktów trzeba było przywozić z Portugalii (na czym wzbogacili się kupcy i książę Henryk, który zgromadził wielkie bogactwa i przywileje, które następnie wykorzystał w swoim programie rozwoju zamorskiego handlu i odkryć). Pozytywne, z portugalskiego punktu widzenia, było zabezpieczenie Cieśniny Gibraltarskiej dla handlu chrześcijańskiego i podważenie prestiżu marynidzkiej dynastii, rządzącej Fezem; ponadto Ceuta, w odróżnieniu od innych portów północnej Afryki, nigdy nie stała się ośrodkiem berberyjskiego piractwa[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d Luís Miguel Duarte: 1415 – New Horizons: The Conquest of Ceuta and the Sea. W: The global history of Portugal: from prehistory to the modern world. Brighton Chicago Toronto: Sussex Academic Press, 2022. ISBN 978-1-78976-103-0.