Przejdź do zawartości

Bitwa o Kupiczów

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bitwa pod Kupiczami
Partyzanckie walki polsko-ukraińskie
Czas

11[wymaga weryfikacji?],22 Listopad 1943

Miejsce

Kupiczów

Wynik

Zwycięstwo Polaków

Strony konfliktu
 Armia Krajowa  Ukraińska Powstańcza Armia
Dowódcy
Władysław Czermiński, Szatyński-Szatowsk
Siły
w pierwszej bitwie Batalion "Jastrzębia", a w drugiej bitwie Batalion "Jastrzębia" i "Sokoła" oraz 40 osób W pierwszej bitwie niepodane, w drugiej bitwie 1000 osób
Położenie na mapie Polski w 1939
Mapa konturowa Polski w 1939, po prawej znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
Ziemia50°59′23″N 24°43′09″E/50,989722 24,719167

Bitwa o Kupiczów miała miejsce 12[wymaga weryfikacji?] listopada 1943 roku i 22 listopada, kiedy polski oddział partyzancki pod dowództwem porucznika Władysława Czermińskiego "Jastrzębia" odbił wieś Kupiczów z rąk oddziału UPA. Po krótkiej walce Polacy wyparli Ukraińców z miejscowości. Po kilku dniach Ukraińcy podjęli próbę odzyskania Kupiczowa, jednak bezskutecznie. W rezultacie akowcy utrzymali kontrolę nad wsią przepędzając Ukraińców w drugiej bitwie.

Genzeza[edytuj | edytuj kod]

Kupiczów to wieś położona 12 kilometrów na południe od Zasmyk, na wzgórzu, z dala od głównych szlaków komunikacyjnych[1]. Lokalizacja ta sprawiała, że wieś była dogodnym miejscem na bazę partyzancką, szczególnie że stacjonujący tam garnizon niemiecko-litewski wzmocnił jej fortyfikacje[1]. W czasie rzezi wołyńskiej tamtejsi Czesi opowiedzieli się po stronie polskiej[2].

Bitwa[edytuj | edytuj kod]

Pierwsze starcie[edytuj | edytuj kod]

11 listopada 1943 roku polski oddział partyzancki dowodzony przez porucznika Władysława Czermińskiego "Jastrzębia" otrzymał informację, że załoga niemiecka opuściła Kupiczów, a w jej miejsce przybył oddział UPA. Doceniając strategiczne znaczenie Kupiczowa, Polacy postanowili odbić miejscowość z rąk UPA[1]. 12 listopada 1943 roku oddział "Jastrzębia" po krótkiej walce wyparł pododdział UPA z Kupiczowa[1]. Następnego dnia Ukraińcy próbowali odbić osadę, lecz ich próba zakończyła się niepowodzeniem[1][2].

W kolejnych dniach oddział "Jastrzębia" powrócił do Zasmyk, jednak w Kupiczowie pozostała czterdziestoosobowa placówka Armii Krajowej (AK)[1]. W polskim dowództwie pojawiły się wątpliwości dotyczące utrzymywania pozycji w Kupiczowie, z obawy przed nadmiernym rozproszeniem sił[1]. Pomimo tych obaw, mjr Jan Szatyński-Szatowski "Kowal" sprzeciwił się wycofaniu[1]. Jak pisze Józef Turowski, "Szatyński-Szatowski zawarł na piśmie umowę z Czechami z Kupiczowa, na mocy której mieli oni wystawić pluton wojska i zapewnić wyżywienie załodze kupiczowskiej, w zamian za obronę przed UPA na równi z ludnością polską[1]. Obie strony dotrzymały warunków umowy[1]."

Drugie Starcie[edytuj | edytuj kod]

Następnie, 22 listopada 1943 roku oddziały banderowców przeprowadziły zmasowany atak na Kupiczów, używając ponad tysiąca ludzi, dwóch dział i opancerzonego sowieckiego traktora z działkiem, określanego jako "czołg"[3]. Miasteczko było atakowane jednocześnie ze wszystkich stron[3]. Mieszkańcy gasili pożary wywołane przez wybuchy pocisków artyleryjskich, a sytuacja stawała się krytyczna, gdyż załoga kupiczowska walczyła resztkami sił i amunicji[3][2].

Na pomoc oblężonym przybyły oddziały "Jastrzębia" i "Sokoła", które zaatakowały pierścień oblężenia od zewnątrz. Kontrnatarcie nastąpiło w kilku kierunkach, zmuszając Ukraińców do wycofania się[3][2].

Po bitwie[edytuj | edytuj kod]

14 kwietnia 1944 Armia Czerwona zajęła wieś[2].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g h i j Motyka 2006 ↓, s. 284-285.
  2. a b c d e Siemaszko,Siemaszko 2000 ↓, s. 342-345.
  3. a b c d Biuletyn informacyjny 2010 ↓, s. 26.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Władysław Siemaszko, Ewa Siemaszko, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia 1939-1945, t. 1, Warszawa: „von borowiecky”, 2000, s. 342-345, ISBN 83-87689-34-3, OCLC 749680885
  • Grzegorz Motyka, Ukraińska partyzantka 1942–1960, Warszawa 2006
  • Biuletyn informacyjny, Kwartalnik -Zespół redakcyjny: Tadeusz Wolak – redaktor naczelny, Władysław Siemaszko, Henryk Jasiecki, ISSN 1234-0944