Grzegorz Motyka (historyk)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Grzegorz Motyka
Ilustracja
Grzegorz Motyka (2022)
Państwo działania

Polska

Data i miejsce urodzenia

29 stycznia 1967
Ośnica

Profesor nauk społecznych
Alma Mater

Katolicki Uniwersytet Lubelski

Doktorat

1998
Polska Akademia Nauk

Habilitacja

2007
Polska Akademia Nauk

Profesura

9 lutego 2017

Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Uniwersytet Jagielloński, Akademia Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi Brązowy Krzyż Zasługi

Grzegorz Motyka (ur. 29 stycznia 1967 w Ośnicy[1]) – polski historyk, specjalizujący się m.in. w tematyce polskiego ruchu oporu w okresie II wojny światowej i stosunkach polsko-ukraińskich, profesor nauk społecznych, w latach 2011–2016 członek Rady Instytutu Pamięci Narodowej, od 2023 członek Kolegium IPN, od 2024 dyrektor Wojskowego Biura Historycznego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

W 1992 ukończył studia historyczne na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim[2]. Pracę magisterską napisał pod kierunkiem profesora Tomasza Strzembosza na temat walk-polsko-ukraińskich w Bieszczadach[3]. Specjalizuje się w historii II wojny światowej oraz konfliktach zbrojnych z pierwszych lat powojennych[3]. Rozpoczął pracę w Instytucie Studiów Politycznych PAN. Do 2007 pracował również w Biurze Edukacji Publicznej IPN. W 1998 na podstawie rozprawy Walki polsko-ukraińskie na ziemiach dzisiejszej Polski w latach 1943–1948 uzyskał na macierzystej uczelni stopień naukowy doktora. W 2007 habilitował się w Instytucie Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk[4] na podstawie pracy dotyczącej całej historii Ukraińskiej Powstańczej Armii[3]. W 2017 otrzymał tytuł profesora nauk społecznych[4][5][6].

Zatrudniony na Uniwersytecie Jagiellońskim jako adiunkt w Katedrze Ukrainoznawstwa, a także jako profesor nadzwyczajny w Akademii Humanistycznej im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku[4]. W 2011 został przez Senat RP wybrany w skład Rady IPN[2]; organ ten został zniesiony nowelizacją ustawy o IPN w 2016. W czerwcu 2023 został wybrany przez Senat w skład Kolegium IPN[7]. 4 marca 2024 został dyrektorem Wojskowego Biura Historycznego im. gen. broni Kazimierza Sosnkowskiego[8].

Autor artykułów publikowanych w „Karcie”, „Więzi”, „Zeszytach Historycznych”, „Gazecie Wyborczej”, „Rzeczpospolitej” i „Wprost”.

Odznaczenia i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]

W 2000 otrzymał Nagrodę Historyczną „Polityki” w dziedzinie prac naukowych i popularnonaukowych za książkę Tak było w Bieszczadach[9]. W 2014 przyznano mu Nagrodę im. Jerzego Giedroycia jako współautor książki Wojna po wojnie. Antysowieckie podziemie w Europie Środkowo-Wschodniej w latach 1944–1953. W 2015 jego książka pt. Na białych Polaków obława. Wojska NKWD w walce z polskim podziemiem 1944–1954 została nominowana do Nagrody Literackiej i Historycznej Identitas[10]. W 2017 jego książka pt. Wołyń '43 została nominowana do Nagrody Historycznej im. Kazimierza Moczarskiego 2017[11]. Został odznaczony Brązowym (2000)[12] i Złotym (2015)[13] Krzyżem Zasługi.

Wybrane publikacje[edytuj | edytuj kod]

  • Pany i rezuny. Współpraca AK-WiN i UPA 1945–1947 (współautor z Rafałem Wnukiem), Wyd. Volumen, Warszawa 1997
  • Tak było w Bieszczadach, Wyd. Volumen, Warszawa 1999, ISBN 83-7233-065-4
  • Antypolska Akcja OUN-UPA 1943–1944. Fakty i interpretacje (red. Grzegorz Motyka i Dariusz Libionka), Wyd. IPN, Warszawa 2002
  • Służby Bezpieczeństwa Polski i Czechosłowacji wobec Ukraińców 1945–1989 (współautor), Wyd. IPN, Warszawa 2005
  • Ukraińska partyzantka 1942–1960, Wyd. Instytut Studiów Politycznych PAN, Wyd. Rytm, Warszawa 2006, ISBN 83-7399-163-8
  • W kręgu „Łun w Bieszczadach”. Szkice z najnowszej historii polskich Bieszczad, Wyd. Rytm, Warszawa 2009, ISBN 978-83-7399-340-2
  • Od rzezi wołyńskiej do akcji Wisła, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2011, ISBN 978-83-08-04576-3
  • Wojna po wojnie. Antysowieckie podziemie w Europie Środkowo-Wschodniej w latach 1944–1953 (współautor z Tomaszem Stryjkiem, Rafałem Wnukiem i Adamem F. Baranem), Wydawnictwo Naukowe Scholar – Instytut Studiów Politycznych PAN – Muzeum II Wojny Światowej, Gdańsk-Warszawa 2012
  • Cień Kłyma Sawura. Polsko-ukraiński konflikt pamięci, Wydawnictwo Oskar oraz Muzeum II Wojny Światowej, Gdańsk 2013, ISBN 978-83-63709-23-5
  • Na Białych Polaków obława. Wojska NKWD w walce z polskim podziemiem 1944–1953, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2014, ISBN 978-83-08-05393-5[14]
  • Wołyń ’43, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2016, ISBN 978-83-08-06207-4
  • Obywatel „Igła” – krawiec ze Skaryszewa. Analiza mikrohistoryczna rewolucji wyklętych, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa 2018, ISBN 978-83-65972-48-4

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Dane osoby z wykazu osób publicznych. ipn.gov.pl. [dostęp 2015-10-06].
  2. a b Senat wybrał dwóch członków Rady IPN. rmf24.pl, 4 marca 2011. [dostęp 2011-04-07].
  3. a b c IPN TV – Konfrontacje Antoniego Dudka z Grzegorzem Motyką (11.12.2013). youtube.com, 18 stycznia 2014. [dostęp 2023-02-06].
  4. a b c Grzegorz Motyka, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2017-03-09].[martwy link]
  5. Postanowienie nr 115.2.2017 Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 9 lutego 2017 r. w sprawie nadania tytułu profesora (M.P. z 2017 r. poz. 270).
  6. Prezydent wręczył nominacje profesorskie. prezydent.pl, 8 marca 2017. [dostęp 2019-12-08].
  7. 63. posiedzenie Senatu – drugi dzień. senat.gov.pl, 22 czerwca 2023. [dostęp 2023-06-22].
  8. Nowy dyrektor Wojskowego Biura Historycznego. gov.pl, 5 marca 2024. [dostęp 2024-03-05].
  9. Uroczystość wręczenia Nagród Historycznych „Polityki”. prezydent.pl, 8 grudnia 2000. [dostęp 2019-12-08].
  10. Nominacje do Nagrody Identitas 2015. culture.pl, 12 listopada 2015. [dostęp 2015-11-18].
  11. Nagroda Historyczna Moczarskiego 2017. Dziesięć nominowanych książek. wyborcza.pl, 13 października 2017. [dostęp 2017-10-15].
  12. M.P. z 2000 r. nr 31, poz. 649
  13. M.P. z 2016 r. poz. 132
  14. Wykaz publikacji w katalogu Biblioteki Narodowej. [dostęp 2015-07-07].