Bitwa pod Dermbach
| Kampania pruska nad Menem 1866 | |||
 Szkic pola bitwy koło Dermbach ok. godz. 12 | |||
| Czas | |||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Terytorium | |||
| Wynik |
taktycznie nierozstrzygnięte; strategiczne zwycięstwo wojsk pruskich | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Położenie na mapie Turyngii  | |||
Położenie na mapie Niemiec  | |||
 50°41′00,0″N 10°08′00,0″E/50,683333 10,133333
| |||
Bitwa pod Dermbach – starcie zbrojne, które miało miejsce 4 lipca 1866 r. w trakcie kampanii pruskiej nad Menem, w ramach wojny prusko-austriackiej. Bitwa była pierwszym znaczącym starciem pomiędzy oddziałami pruskimi a bawarskimi podczas kampanii.
Po stronie pruskiej walczyły dwie brygady 13. dywizji pod dowództwem generała Augusta Karla von Goebena, która miały przeciwko sobie elementy 3. i 4. bawarskiej dywizji piechoty, pod ogólnym dowództwem księcia Karola Bawarskiego.
Pozycje wyjściowe
[edytuj | edytuj kod]1 lipca liczące ok. 44 tys. żołnierzy siły pruskie zostały skoncentrowane wokół z miejscowości Eisenach i oficjalnie sformowane w Armię Menu; dowództwo powierzono generałowi Eduardowi Vogelowi von Falckenstein[1]. Następnego dnia siły te ruszyły w kierunku Fuldy, skąd mogły potencjalnie zagrozić Frankfurtowi. Miejscowość ta była również celem armii bawarskiej, która zamierzała połączyć się tam z 8. korpusem związkowym, pod wodzą księcia Aleksandra, oraz armią hanowerską[2].
W dniach 2 i 3 lipca doszło do pierwszych starć pomiędzy Prusakami a Bawarczykami w okolicy Immelborn i Dermbach. Pod Dermbach oddział zwiadowczy 3. dywizji bawarskiej wpadł na tylną straż pruską. Wywiązał się krótki bój, w wyniku którego Bawarczycy stracili ok. 50 ludzi i się wycofali. Dowodzący bawarską dywizją gen. Zoller uznał, że prawdopodobne jest duże starcie i rozmieścił swoje oddziały na dość silnych pozycjach obronnych w wioskach Neidhartshausen i Zella oraz na wzgórzach wokół nich. Zwłaszcza Zella, w której znajdował się duży klasztor, była silnym punktem oporu. Bronić ich miała 6. brygada, pod komendą generała majora Walthera[1].
Rano 4 lipca, Goeben wysłał brygadę gen. Kummera (4 bataliony piechoty, dwa szwadrony jazdy, wsparte baterią dział) na Neidhartshausen i Zellę, a brygadę Wrangla, z trzema szwadronami 8. pułku huzarów – na Wiesenthal[3].
Walki wokół Zelli i Neidhartshausen
[edytuj | edytuj kod]Oddziały pruskie dostały się pod ogień bawarskiej baterii, ale przy wsparciu własnych dział udało im się uderzyć na obu flankach, lewym na Neidhartshausen i prawym na Zellę. Ta ostatnia została wzięta szturmem, mimo silnego oporu. Bawarczycy cofnęli się następnie w kierunku pozycji swojej 5. brygady; Kummer nie kontynuował natarcia, podciągnął tylko zapasową baterię konnej artylerii. Prusacy podeszli jeszcze pod wioskę Diedorf, ale ok. 15.00 walki, które jakiś czas wcześniej przekształciły się w pojedynek artyleryjski, zamarły. Karol Bawarski zdecydował się skoncentrować swoje siły ok. 15 km na południe. Goeben z kolei nakazał Kummerowi cofnąć się na Dermbach, co ten uczynił – obie armie rozeszły się więc w przeciwnych kierunkach[3].
Mimo starannego rozmieszczenia sił, Bawarczycy nie wytrzymali pruskiego natarcia. Ich straty (zabitych, rannych, zaginionych i jeńców) wyniosły 7 oficerów i 122 żołnierzy. Prusacy stracili 4 oficerów i 70 żołnierzy, ale po zaciętej walce i lokalnym sukcesie otrzymali nakaz odwrotu[3].
Walki wokół Wiesenthal-Roßdorf
[edytuj | edytuj kod]Do uderzenia na Wiesenthal von Wrangel wysłał trzy bataliony piechoty. Wsparci celnym ogniem baterii dział czterofuntowych, Prusacy uderzyli w trzech kolumnach na wioskę. Dowodzący stojącymi tam dwoma bawarskimi batalionami płk. Guttenberg uznał, że ze względu na położenie miejscowości w kotlinie, jej obrona jest nierealna i cofnął się na otaczające wzgórza, zawiadamiając swego dowódcę brygady, który ruszył na odsiecz z Roßdorf. Bawarczycy zajęli położone na wschód od Wiesenthal wzgórze Nebelberg. Mimo utrudniającego natarcie deszczu, Prusacy uderzyli na silnie bronioną pozycję i zdobyli ją. Około 11.30 na polu bitwy pojawił się dowodzący 4. Bawarską dywizją piechoty gen. Hartman i nakazał odbicie wzgórza – atak zakończył się bawarską porażką. Bawarczycy cofnęli się, organizując obronę Roßdorf. Próba zatrzymania wojsk pruskich zmierzających ku Roßdorf zakończyła się śmiercią dowódcy bawarskiej brygady, gen. Fausta. Wczesnym popołudniem Bawarczycy reorganizowali swoje oddziały na wschód od Roßdorf, a Prusacy przygotowywali się do szturmu, który jednak nie nastąpił, bo Wrangel otrzymał wezwanie do cofnięcia się do Dermbach. Bawarczycy ponownie zajęli Nebelberg, ale zanim przystąpili do ataku na Wiesenthal, także zostali odwołani, do Oberkatz na południe od Roßdorf. Prusacy stracili 10 oficerów i 260 żołnierzy, Bawarczycy, odpowiednio – 27 i 376[4].
Konsekwencje
[edytuj | edytuj kod]Von Falckenstein, uznawszy, że stoi w obliczu armii bawarskiej, postanowił wydać jej walną bitwę. W tym celu zatrzymał dalszy pochód na Fuldę i podciągnął maszerującą w tyle dywizję Manteuffla. Bawarczycy wszakże pozostawili tylko silne oddziały osłonowe, a główne siły skierowali na Bischofsheim i Neustadt, sygnalizując równocześnie Aleksandrowi, by ten tam połączył z nimi swe siły. Aleksander uznał jednak ten plan za nierealny i cofnął się w kierunku Menu. Zorientowawszy się, że armia bawarska się cofnęła, Von Falckenstein podjął marsz na Fuldę[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b The Campaign of the Main, July 1-9. W: Michael Embree: Too little, too late: the campaign in West and South Germany, June-July 1866. Solihull: Helion & Company, 2015. ISBN 978-1-912174-70-6.
- ↑ Barry 2010 ↓, s. 424-426.
- ↑ a b c Actions of Zella and Neidhartshausen. W: Michael Embree: Too little, too late: the campaign in West and South Germany, June-July 1866. Solihull: Helion & Company, 2015. ISBN 978-1-912174-70-6.
- ↑ Actions of Wiesenthal-Roßdorf. W: Michael Embree: Too little, too late: the campaign in West and South Germany, June-July 1866. Solihull: Helion & Company, 2015. ISBN 978-1-912174-70-6.
- ↑ Barry 2010 ↓, s. 430–431.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Quintin Barry: The road to Königgrätz: Helmuth von Moltke and the Austro-Prussian War 1866. Solihull: Helion & Company, 2010. ISBN 978-1-906033-37-8.