Bukranion
Bukranion (βουκράνιον, dosł. „czaszka byka”, z gr. boús – byk, kraníon – czaszka)[1] – reliefowy motyw dekoracyjny w postaci byczej głowy lub czaszki, najczęściej dodatkowo zdobiony girlandami i wstęgami zawieszonymi na rogach zwierzęcia[2][3].
Ze względu na symbolikę byka jako zwierzęcia ofiarnego bukraniony występowały głównie w antycznej architekturze sakralnej, umieszczano je też na obiektach upamiętniających i funeralnych (sarkofagach, ołtarzach, naczyniach)[2][3].
Motyw wywodził się ze starożytnego Wschodu, szeroko stosowano go w architekturze starożytnej Grecji, a zwłaszcza Rzymu, jako element ciągły fryzów lub pojedynczo, zawarty w metopach[4]. Spotykany jest również w ornamentyce stylów czerpiących wzory z antyku: renesansu, manieryzmu, klasycyzmu, także historyzmu[2].
Podobnym typem ornamentu był aegikranion wykorzystujący motyw czaszki koziej[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Słownik wyrazów obcych PWN. Warszawa: PWN, 1991, s. 128, ISBN 83-01-08730-7
- ↑ a b c Sztuka świata. Słownik terminów A–K. Tom 17. Warszawa: Wydawnictwo „Arkady”, 2013, s. 96. ISBN 978-83-213-4726-4.
- ↑ a b Słownik terminologiczny sztuk pięknych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996, s. 54. ISBN 83-01-12365-6.
- ↑ a b Encyklopedia sztuki starożytnej. Warszawa: WAiF / PWN, 1998, s. 132. ISBN 83-01-12466-0.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Encyklopedia sztuki starożytnej. Europa – Azja – Afryka – Ameryka. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe / Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998, s. 132
- Witold Szolginia: Ilustrowana encyklopedia dla wszystkich. Architektura i budownictwo. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1975, s. 51