Burzyk nowozelandzki
| Puffinus gavia[1] | |||
| (J.R. Forster, 1844) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
burzyk nowozelandzki | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
Burzyk nowozelandzki[4] (Puffinus gavia) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny burzykowatych (Procellariidae).
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Gatunek ten po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał duchowny i naturalista Johann Reinhold Forster; zbadał on tego ptaka w 1773 roku w trakcie drugiej podróży Jamesa Cooka, w której uczestniczył[5]. Jednak publikacja Forstera z opisami zwierząt napotkanych podczas tej morskiej wyprawy ukazała się dopiero w 1844 roku, 46 lat po śmierci autora[6]. Autor nadał gatunkowi nazwę Procellaria gavia, a jako miejsce typowe wskazał Zatokę Królowej Charlotty w Nowej Zelandii[2][5].
Obecnie gatunek zaliczany jest do rodzaju Puffinus[4][7][8]. Nie wyróżnia się podgatunków[7][8].
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Gatunek ten występuje głównie na terenie Nowej Zelandii, jednak zaobserwowano go również w okolicy Australii, Wysp Salomona, Nowej Kaledonii oraz Antarktydy[3][9].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Osiąga około 31–36 cm długości oraz masę 420 g. Skrzydło mierzy około 20 cm, a rozpiętość skrzydeł to 76 cm[10]. Wydaje dźwięki w zakresie około 5000 Hz i głośności 20 dB[9]. Zwykle ma brązowe upierzenie na grzbiecie oraz białe na brzuchu[11].
Dieta[edytuj | edytuj kod]
Poluje na małe ryby oraz skorupiaki. Na ryby poluje nurkując z wysokości, natomiast na skorupiaku poluje płynąc przy powierzchni z głową zanurzoną pod wodę[11].
Rozmnażanie[edytuj | edytuj kod]
Jest zdolny do reprodukcji w wieku 4–10 lat. Jest monogamiczny. Ich sezon lęgowy trwa od sierpnia do stycznia. Tworzą nory na lądzie, które są wyłożone liśćmi, trawą oraz gałązkami. Najczęściej składają jaja we wrześniu lub październiku. Jajo ma 57 mm długości i 40 mm szerokości. Młode pisklę wylęga się w styczniu lub w lutym[11].
Status zagrożenia[edytuj | edytuj kod]
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN burzyk nowozelandzki jest uznawany za gatunek najmniejszej troski (LC, ang. Least Concern). W 2004 roku szacowano, że liczebność światowej populacji przekracza 100 tysięcy osobników. Trend liczebności populacji oceniany jest jako spadkowy ze względu na drapieżnictwo gatunków introdukowanych[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Puffinus gavia, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b D. Lepage, Fluttering Shearwater Puffinus gavia, [w:] Avibase [online] [dostęp 2024-05-28] (ang.).
- ↑ a b c Puffinus gavia, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2024-05-27] (ang.).
- ↑ a b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Procellariidae Leach, 1820 - burzykowate - Petrels & Shearwaters (Wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2024-05-28].
- ↑ a b J.R Forster, Descriptiones Animalium Quae in Itinere ad Maris Australis Terras per Annos 1772 1773 et 1774 Suscepto Collegit Observavit et Delineavit Loannes Reinholdus Forster, Berlin 1844, s. 148–149 (łac.).
- ↑ Tom Iredale, Johann Reinhold Forster (1729–1798), [w:] Australian Dictionary of Biography [online], National Centre of Biography, Australian National University [dostęp 2024-05-28] (ang.).
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v14.1). [dostęp 2024-05-28]. (ang.).
- ↑ a b HBW and BirdLife International, Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 8.1 [online], styczeń 2024 [dostęp 2024-05-28].
- ↑ a b Fluttering Shearwater – Encyclopedia of Life [online], eol.org [dostęp 2024-05-27].
- ↑ Puffinus gavia, Fluttering shearwater [online], www.sealifebase.ca [dostęp 2024-05-27].
- ↑ a b c Fluttering shearwater | Pakahā | New Zealand Birds Online [online], www.nzbirdsonline.org.nz [dostęp 2024-05-27].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia, nagranie głosu i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).