CA 72-4

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

CA 72-4, TAG 72, glikoproteina towarzysząca nowotworom 72 – antygen będący markerem nowotworowym, którego podwyższone stężenie jest stwierdzane w gruczolakorakach o różnej lokalizacji. Jego podwyższone stężenie obserwuje się w raku żołądka, jelita grubego, przełyku, jajnika i płuc. CA 72-4 jest praktycznie niestwierdzany w prawidłowych tkankach i komórkach[1]. W związku z tym jest markerem stosunkowo swoistym dla nowotworów, jednak cechuje się stosunkowo niską czułością[2].

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

Rak żołądka

Marker jest niezależnym niekorzystnym czynnikiem prognostycznym[3][4]. Jego wyższe przedooperacyjne stężenie jest związane z większym ryzykiem zgonu[4]. Podwyższone stężenie CA 72-4 jest związane z większym ryzykiem zajęcia węzłów chłonnych i otrzewnej[5]. W raku żołądka marker wykazuje wysoką swoistość sięgającą 95%, ale niewielką czułość wynoszącą około 40%[6].

Rak jelita grubego

Podwyższone stężenie CA 72-4 jest obserwowane w około 25% przypadków raka jelita grubego[7]. Mimo bardzo wysokiej swoistości sięgającej 100% przydatność markera ogranicza niewielka czułość wynosząca około 60%[2][8]. Zaleca się stosowanie łącznego badania za pomocą jednoczesnego pomiaru CA 72-4 i CEA[9].

Wysokie stężenie CA 72-4 koreluje z wyższym zaawansowaniem nowotworu[10][11][10]. Wysokie przedoperacyjne stężenie CA 72-4 jest związane wyższym ryzykiem nawrotu i gorszym rokowaniem[12].

Rak przełyku

Marker cechuje się bardzo wysoką swoistością sięgającą niemal 90%, ale niską czułością wynoszącą około 20%[2][8]. Wysokie stężenie markera jest związane z gorszym rokowaniem[13] oraz wyższym ryzykiem wystąpienia przerzutów odległych[14].

Rak jajnika

Stężenie markera jest podwyższone w około 70% przypadków raka jajnika. Marker cechuje się wysoką swoistością, ale niską czułością. Połączenie CA 72-4 z CA 125 podnosi czułość badania bez znacznej utraty swoistości. W połączeniu CA 125 z USG jamy brzusznej jest pomocne w różnicowaniu zmian złośliwych i niezłośliwych[15].

Rak płuca

Podwyższone stężenie CA 72-4 jest obserwowane w około 40% przypadków[16].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. A. Dembińska-Kieć, J. W. Naskalski: Diagnostyka laboratoryjna z elementami biochemii klinicznej. Edra Urban & Partner, 2002, s. 874-875. ISBN 978-83-87944-33-9.
  2. a b c Cynthia C. Chernecky, Barbara J. Berger: Laboratory Tests and Diagnostic Procedures. Elsevier Health Sciences, 2007, s. 269-270. ISBN 978-1-4160-6683-5.
  3. M. Ychou, J. Duffour, A. Kramar, S. Gourgou i inni. Clinical significance and prognostic value of CA72-4 compared with CEA and CA19-9 in patients with gastric cancer. „Dis Markers”. 16 (3-4), s. 105-10, 2000. PMID: 11381189. 
  4. a b MJ. Gaspar, I. Arribas, MC. Coca, M. Díez-Alonso. Prognostic value of carcinoembryonic antigen, CA 19-9 and CA 72-4 in gastric carcinoma. „Tumour Biol”. 22 (5). s. 318-22. DOI: 10.1159/000050633. PMID: 11553862. 
  5. E. Ucar, E. Semerci, H. Ustun, T. Yetim i inni. Prognostic value of preoperative CEA, CA 19-9, CA 72-4, and AFP levels in gastric cancer. „Adv Ther”. 25 (10), s. 1075-84, Oct 2008. DOI: 10.1007/s12325-008-0100-4. PMID: 18821070. 
  6. U. Gärtner, ME. Scheulen, C. Conradt, J. Wiefelspütz i inni. Value of tumor-associated antigens CA 72-4 vs. CEA and CA 19-9 in the follow-up after stomach cancer. „Dtsch Med Wochenschr”. 123 (4), s. 69-73, Jan 1998. DOI: 10.1055/s-2007-1023900. PMID: 9487285. 
  7. M. Carpelan-Holmström, J. Louhimo, UH. Stenman, H. Alfthan i inni. CEA, CA 19-9 and CA 72-4 improve the diagnostic accuracy in gastrointestinal cancers. „Anticancer Res”. 22 (4). s. 2311-6. PMID: 12174919. 
  8. a b JB. Lopez, GP. Royan, MN. Lakhwani, M. Mahadaven i inni. CA 72-4 compared with CEA and CA 19-9 as a marker of some gastrointestinal malignancies. „Int J Biol Markers”. 14 (3). s. 172-7. PMID: 10569140. 
  9. M. Swiderska, B. Choromańska, E. Dąbrowska, E. Konarzewska-Duchnowska i inni. The diagnostics of colorectal cancer. „Contemp Oncol (Pozn)”. 18 (1), s. 1-6, 2014. DOI: 10.5114/wo.2013.39995. PMID: 24876814. 
  10. a b G. Lindmark, U. Kressner, R. Bergström, B. Glimelius. Limited clinical significance of the serum tumour marker Ca 72-4 in colorectal cancer. „Anticancer Res”. 16 (2). s. 895-8. PMID: 8687147. 
  11. J. Louhimo, M. Carpelan-Holmström, H. Alfthan, UH. Stenman i inni. Serum HCG beta, CA 72-4 and CEA are independent prognostic factors in colorectal cancer. „Int J Cancer”. 101 (6), s. 545-8, Oct 2002. DOI: 10.1002/ijc.90009. PMID: 12237895. 
  12. D. Ayude, FJ. Rodríguez-Berrocal, J. Ayude, S. Blanco-Prieto i inni. Preoperative serum CA 72.4 as prognostic factor of recurrence and death, especially at TNM stage II, for colorectal cancer. „BMC Cancer”. 13, s. 543, 2013. DOI: 10.1186/1471-2407-13-543. PMID: 24215576. 
  13. Ji-Feng Feng, Qi-Xun Chen, Prognostic significance of preoperative CA72-4 in patients with esophageal squamous cell carcinoma, „Archives of Iranian Medicine”, 16 (6), 2013, s. 338–342, PMID23725066 [dostęp 2023-05-22].
  14. B. Njei, J. Birk, H. Vaziri. The potential utility of serum CA 72-4 as a marker for stage IV esophageal adenocarcinoma. „Conn Med”. 77 (3), s. 141-5, Mar 2013. PMID: 23593659. 
  15. Richard R. Barakat, Maurie Markman, Marcus Randall: Principles and Practice of Gynecologic Oncology. Lippincott Williams & Wilkins, 2009, s. 154. ISBN 978-0-7817-7845-9.
  16. Carl A. urtis, Edward R. Ashwood, David E. Bruns: Tietz Textbook of Clinical Chemistry and Molecular Diagnostics. Elsevier Health Sciences, 2012, s. 645. ISBN 978-1-4557-5942-2.