Czubniczek czarnołuskowy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Chamaemyces fracidus)
Czubniczek czarnołuskowy
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

pieczarkowate

Rodzaj

czubniczek

Gatunek

czubniczek czarnołuskowy

Nazwa systematyczna
Chamaemyces fracidus (Fr.) Donk
Nova Hedwigia, Beih. 5: 48 (1962)
Hymenofor Chamaemyces fracidus

Czubniczek czarnołuskowy (Chamaemyces fracidus (Fr.) Donk) – gatunek grzybów należący do rodziny pieczarkowatych (Agaricaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Agaricaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1838 r. Elias Fries nadając mu nazwę Agaricus fracidus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1962 r. Marinus Anton Donk[1].

Niektóre synonimy naukowe[2]:

  • Agaricus demisannulus Secr. ex Fr. 1874
  • Agaricus demisannulus Secr. 1833
  • Agaricus fracidus Fr. 1838
  • Armillaria fracida (Fr.) Gillet 1874
  • Armillaria irrorata (Quél.) J.E. Lange 1935
  • Chamaemyces demisannulus (Secr. ex Fr.) M.M. Moser, in Gams 1967
  • Drosella demisannula (Secr. ex Fr.) Locq. 1954
  • Drosella fracida (Fr.) Singer 1951
  • Drosella irrorata (Quél.) Kühner & Maire 1935
  • Lepiota demisannula (Secr. ex Fr.) Sacc. 1887
  • Lepiota irrorata Quél. 1883
  • Lepiotella irrorata (Quél.) Singer 1936

Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.[3].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Wytwarza owocniki z mięsistymi kapeluszami o średnicy 3-8 cm, barwy beżowej lub bladoochrowej, czasami z ciemnymi plamkami na powierzchni, o blaszkowym hymenoforze. Blaszki są gęsto rozstawione, nie przyrośnięte do trzonu (wolne), barwy jasnokremowej, o regularnej tramie. Trzony mają widoczną strefę pierścieniową, poniżej której na ich powierzchni znajduje się brązowy, łuskowaty nalot. Zarodniki czubniczka czarnołuskowego są eliptyczne, o rozmiarach 4-5 × 2-3 μm, bez pory rostkowej, a ich wysyp jest biały, nieamyloidalny[4].

Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]

W Polsce gatunek rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status R – potencjalnie zagrożony z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych[5]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Niemczech, Danii, Estonii, Norwegii, Holandii, Finlandii, Słowacji, Czechach[3].

W Europie owocniki pojawiają się od lipca do października, przeważnie w lasach liściastych, na glebie (szczególnie wapiennej) lub spróchniałym drewnie[2].

Znaczenie[edytuj | edytuj kod]

Saprotrof[3]. Grzyb jadalny.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Index Fungorum. [dostęp 2013-09-15]. (ang.).
  2. a b Species Fungorum. [dostęp 2013-09-20]. (ang.).
  3. a b c Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
  4. Ewald Gerhardt: Grzyby – wielki ilustrowany przewodnik. Warszawa: 2006, s. 48. ISBN 83-7404-513-2.
  5. Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 83-89648-38-5.