Przejdź do zawartości

Chlorogalum

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Chlorogalum
Ilustracja
Kwiaty Chlorogalum pomeridianum
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

szparagowce

Rodzina

szparagowate

Rodzaj

Chlorogalum

Nazwa systematyczna
Chlorogalum (Lindl.) Kunth
Enum. Pl. 4: 681 (1843)[3]
Typ nomenklatoryczny

Chlorogalum pomeridianum (DC.) Kunth[4]

Synonimy

Chlorogalum (Lindl.) Kunthrodzaj roślin z rodziny szparagowatych. Obejmuje 3 gatunki występujące w Kalifornii i Oregonie w Stanach Zjednoczonych[3].

Nazwa naukowa rodzaju pochodzi od greckich słów χλωρός (chloros – zielony) i γάλα (gala – mleko) i odnosi się do pieniącego się soku z cebul tych roślin[5].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Chlorogalum pomeridianum
Pokrój
Wieloletnie rośliny zielne[5].
Pęd
Jajowata cebula o średnicy 3–7 cm, z okrywą błoniastą (włóknistą u Chlorogalum pomeridianum), czerwonawą do brązowej[5].
Liście
Liście odziomkowe, równowąskie, o długości 10–30 cm, o szerokości 2–5 mm i brzegach słabo pofalowanych (Chlorogalum angustifolium) lub o szerokości 6–25 mm i brzegach silnie pofalowanych (Ch. grandiflorum i Ch. pomeridianum)[5].
Kwiaty
Zebrane w wiechowaty kwiatostan wyrastający na głąbiku o wysokości 30–250 cm, wyrastające od 1 do kilku w węzłach na rozgałęzieniach wiechy, wsparte drobnymi przysadkami. Okwiat biały, fioletowy lub różowawy, z zielonkawożółtymi żyłkami głównymi, sześciolistkowy. Listki okwiatu równowąskie do podługowatych, z miodnikami u nasady, pozostające w czasie owocowania i skręcające się nad torebką. Sześć pręcików osadzonych u nasady listków okwiatu, zwykle krótszych od nich. Pylniki obrotne, żółte. Szyjka słupka zakończona lekko trójklapowanym znamieniem, zwykle dłuższa od okwiatu[5].
Owoce
Trójklapowane, pękające torebki o średnicy 1,5–8 mm, zawierające w każdej komorze jedno lub dwa nasiona[5].
Gatunki podobne
Blisko spokrewniony z kamasją, od której różni się liczbą zalążków powstających w komorach zalążni (do dwóch u Chlorogalum i powyżej dwóch u kamasji)[5].

Biologia

[edytuj | edytuj kod]
Rozwój
Geofity cebulowe, Kwitną od kwietnia do sierpnia. Kwiaty otwierają się wieczorem i zamykają nad ranem[5].
Siedlisko
Wzdłuż skał (zwykle serpentynowych), na otwartych, zarośniętych lub zalesionych wzgórzach, na kamienistych glebach w dolinach, w chaparralu[5].
Cechy fitochemiczne
Rośliny zawierają saponiny i sapogeniny[6].
Genetyka
Liczba chromosomów 2n = 30, 34, 36[5].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]
Pozycja systematyczna
Rodzaj z podrodziny agawowe Agavoideae z rodziny szparagowatych Asparagaceae[7].
Wykaz gatunków[3]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-03-05] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-05] (ang.).
  3. a b c d Plants of the World Online. The Royal Botanic Gardens, Kew, 2019. [dostęp 2021-03-07]. (ang.).
  4. Farr E. R., Zijlstra G. (ed.): Index Nominum Genericorum (Plantarum). Smithsonian Institution, 1996–. [dostęp 2021-03-07]. (ang.).
  5. a b c d e f g h i j Judy Jernstedt: Chlorogalum in Flora of North America @ efloras.org. www.efloras.org. [dostęp 2021-03-12].
  6. Poe Liang, C. R. Noller. Saponins and Sapogenins. III. The Sapogenins Obtained from Chlorogalum Pomeridianum. „Journal of the American Chemical Society”. 57 (3), s. 525–527, 1935-03-01. DOI: 10.1021/ja01306a041. 
  7. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. 2020. Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy). National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland. [dostęp 2021-03-07]. (ang.).