Cmentarz wojenny w Rogach

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Cmentarz wojenny
w Rogach
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Miejscowość

Rogi

Typ cmentarza

wojenny

Stan cmentarza

nieczynny

Położenie na mapie gminy Miejsce Piastowe
Mapa konturowa gminy Miejsce Piastowe, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Rogi, cmentarz wojenny”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Rogi, cmentarz wojenny”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Rogi, cmentarz wojenny”
Położenie na mapie powiatu krośnieńskiego
Mapa konturowa powiatu krośnieńskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Rogi, cmentarz wojenny”
Ziemia49°36′41,3″N 21°45′31,0″E/49,611472 21,758611

Cmentarz wojenny w Rogach – cmentarz z I wojny światowej położony na terenie miejscowości Rogi, w gminie Miejsce Piastowe, w powiecie krośnieńskim, w województwie podkarpackim.

Opis[edytuj | edytuj kod]

Pierwotnie cmentarz był utworzony na tzw. „Szubienicy” (lub „Przymiarkach”), bezimiennym wzgórzu 345 m n.p.m. między Wrocanką a Rogami na terenie miejscowości Wrocanka. Nie wiadomo, jak dokładnie był on urządzony. Był prawdopodobnie zbliżony kształtem do kwadratu, a pole cmentarne otoczone było płotem drewnianym. W centrum ustawiony był walcowaty, kamienny pomnik zwieńczony symboliczną czara na ropę. Wokół niego usytuowane były mogiły żołnierzy, zbiorowe i pojedyncze[1][2].

W latach 20. XX w., na żądanie właściciela działki, na której był położony, cmentarz zlikwidowano. Szczątki poległych ekshumowano i przeniesiono do jednej zbiorowej mogiły na kwaterze zlokalizowanej na cmentarzu parafialnym w Rogach. Na kwaterze usytuowanej poniżej cmentarza wyznaniowego mogiły (zbiorowe i indywidualne) otoczone były wałem ziemnym. Na największej mogile ustawiony był wysoki krzyż, na innych tablice z danymi pochowanych oraz mniejsze krzyże, wszystkie drewniane. Kwatera miała powierzchnię 650 m². Kwaterą opiekowała się miejscowa ludność. W latach 80. XX w. teren mogił wyplantowano i zaczęto chować cywilne osoby na jego terenie[1][3].

W 2000 z inicjatywy Stowarzyszenia Miłośników Wsi Rogi w miejscu kwatery ustawiono na niewielkim postumencie piaskowcowym pomnik poświęcony pochowanym w formie głazu z żeliwną tablicę inskrypcyjną o treści:

ZIEMIA NA KTÓREJ WALCZYLIŚCIE
NIE DLA WSZYSTKICH BYŁA OJCZYZNĄ
TERAZ WAS OBEJMUJE
I JEST WASZĄ MATKĄ
ŻOŁNIERZOM I WOJNY ŚWIATOWEJ
SPOCZYWAJĄCYM NA NASZYM CMENTARZU
MIESZKAŃCY I STOWARZYSZENIE MIŁOŚNIKÓW WSI ROGI
1915–2000

W latach późniejszych obok obelisku zamontowano odzyskane i poddane renowacji fragmenty pomnika z nieistniejącego cmentarza na wzgórzu 345 m[3].

Na kwaterze pochowano żołnierzy niemieckich i rosyjskich, którzy polegli w walkach o górę Rogowską (411 m) w dniu 7 maja 1915 oraz zmarłych w szpitalu polowym[1]. Według kroniki szkolnej, w 1915 kierownik Szkoły Ludowej w Rogach zanotował, że: "W bitwie tej padło przeszło 1000 żołnierzy"[3].

W 2005 w miejscu pierwotnego cmentarza na bezimiennym wzgórzu 345 m, postawiono pamiątkowy drewniany krzyż, pochodzący z cmentarza wojennego nr 9 w Łysej Górze (tam wymieniony na nowy), z następującym napisem na metalowej tabliczce[3]:

Kim byłeś nie wiemy
Bo twoje nazwisko dzisiaj nie powie nikomu
Gdzie twoi rodzice daleko czy blisko
Gdzie twoi rodzice daleko czy blisko.

Galeria[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Rogi – kwatera z I wojny światowej. mpn.rzeszow.uw.gov.pl. [dostęp 2020-11-27]. (pol.).
  2. Barbara Uliasz: Cmentarze, kwatery i mogiły wojenne na Podkarpaciu. T. 1: Opisy. Stowarzyszenie Opieki Nad Starym Cmentarzem w Rzeszowie im. Włodzimierza Kozło i Oficyna Pobitno, Rzeszów 2006, s. 191. ISBN 978-83-918363-5-4.
  3. a b c d Dariusz Zając: Cmentarz wojenny w Rogach i Wrocance. Szlakami i bezdrożami Beskidu Niskiego i Pogórzy Karpackich. [dostęp 2020-11-27]. (pol.).