Zasłonak przydrożny
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
zasłonak przydrożny |
| Nazwa systematyczna | |
| Cortinarius urbicus (Fr.) Fr. Epicr. syst. mycol. (Upsaliae): 293 (1838) [1836-1838] | |
Zasłonak przydrożny (Cortinarius urbicus (Fr.) Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny zasłonakowatych (Cortinariaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cortinarius, Cortinariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy zdiagnozował go w 1821 r. Elias Fries nadając mu nazwę Agaricus urbicus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu ten sam autor w 1838 r., przenosząc go do rodzaju Cortinarius[1].
- Agaricus urbicus Fr. 1821)
- Cortinarius urbicus subsp. arvalis P. Karst. 1879
- Cortinarius urbicus (Fr.) Fr. 1838 subsp. urbicus
- Cortinarius urbicus var. arvalis (P. Karst.) Consiglio, D. Antonini & M. Antonini 2005
- Cortinarius urbicus var. sporanotandus Bidaud & Fillion 2002
- Cortinarius urbicus (Fr.) Fr., 1838 var. urbicus
- Hydrocybe urbica (Fr.) M.M. Moser 1953
- Phlegmacium urbicum (Fr.) M.M. Moser 1955
Nazwę polską nadał Andrzej Nespiak w 1975 r.[3]
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Średnica 3–7 cm, za młodu stożkowaty, później łukowaty, w końcu płaski z tępym garbem. Powierzchnia gładka, jedwabiście błyszcząca, biaława z promienistymi włóknami. Brzeg podwinięty, często z resztkami białej zasnówki. Jest słabo higrofaniczny. W stanie suchym ma barwę jasnoochrową, w stanie wilgotnym czerwoną do szarobrązowej[4].
Szerokie, wąsko przyrośnięte, początkowo białawoochrowe, szare, w końcu czerwonobrązowe. Po uciśnięciu ciemnieją. Ostrza jaśniejsze[4].
Wysokość 3–7 cm, grubość 5–12 mm, walcowaty lub maczugowaty, kruchy, pełny. Powierzchnia początkowo białobrązowa z resztkami białej zasnówki, potem naga i szarobrązowa ze słabo widoczną strefą pierścieniową[4].
Kremowy do jasnobrązowego. Zapach rzodkiewkowy, smak łagodny[4].
Cytrynowate, drobno i gęsto brodawkowate, o rozmiarach 7,5–10,5 × 4,5–6 μm[5].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Znane są jego stanowiska głównie w Europie. Ponadto podano dwa stanowiska w Kanadzie[6]. O występowaniu tego gatunku w Polsce pisał Andrzej Nespiak w 1975 r., ale nie podał stanowisk[3]. Po raz pierwszy stanowiska tego grzyba w Polsce podają Karasiński i inni w 2015 r.[7] Aktualne stanowiska podaje także internetowy atlas grzybów[8].
Rośnie na ziemi w lasach i poza lasami, szczególnie przy ciekach wodnych w wierzbowych zaroślach, czasami także w zaroślach leszczynowych. Owocniki tworzy od sierpnia do listopada[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum. [dostęp 2018-01-25]. (ang.).
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2018-01-25]. (ang.).
- ↑ a b Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
- ↑ Cortinarius urbicus. [dostęp 2018-01-25].
- ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2018-01-19].
- ↑ Karasiński D., Kujawa A., Gierczyk B., Ślusarczyk T., Szczepkowski A. 2015. Grzyby wielkoowocnikowe Kampinoskiego Parku Narodowego. Kampinoski Park Narodowy, Izabelin
- ↑ Aktualne stanowiska Cortinarius urbicus w Polsce. [dostęp 2018-01-25].