Cortinarius vernus
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Cortinarius vernus |
| Nazwa systematyczna | |
| Cortinarius vernus H. Lindstr. & Melot Cortinarius, Flora Photographica [English translation by J. Melot] (Matfors) 3: 27 (1994) | |
Cortinarius vernus H. Lindstr. & Melot – gatunek grzybów należący do rodziny zasłonakowatych (Cortinariaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cortinarius, Cortinariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go w 1994 r. Håkan Lindström i Jacques Melot[1]. Synonimy[2]:
- Cortinarius erythrinus var. russulisporus Bohus 1979
- Cortinarius vernus var. nevadavernus Suár.-Sant. & A. Ortega 2009
- Cortinarius vernus var. rubescens A. de Haan & Volders 2002
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
O średnicy 10–40 mm, początkowo półkulisty lub dzwonkowaty, z podwiniętym brzegiem połączonym z trzonem białawą zasnówka, później rozszerzający się, zwykle z wydatnym centralnym garbem, w dojrzałości czasami z promieniście postrzępionym brzegiem, higrofaniczny. Powierzchnia w stanie wilgotnym ciemnoczerwonawobrązowa, w stanie suchym, czerwonawa, szarobrązowa, błyszcząca, jedwabiście włóknista, na starość nawet łuszcząca się[3].
Wysokość 20–60 mm, grubość 3–6 mm, cylindryczny, czasami u nasady lekko maczugowaty. Powierzchnia czerwonobrązowa, ale często pokryta jedwabiście błyszczącymi, podłużnymi białawymi włóknami, w młodości z niewyraźną i szybko zanikającą strefą pierścieniową, poniżej niej z nieregularnymi pasmami osłony[3].
Dość rzadkie, z licznymi międzyblaszkami, szeroko przyczepione lub lekko zbiegające, w młodym wieku jasnobrązowe z jaśniejszym brzegiem, później rdzawobrązowe.
Cienki, białawy do brązowawego, zapach łagodny, raczej przyjemny[3].
Rdzawobrązowy[3].
- Cechy mikroskopowe
Zarodniki są bardzo zróżnicowane pod względem wielkości, zwykle 7–9 × 4,5–6 µm, o kształcie od eliptycznego do migdałowego, pokryte grubymi brodawkami[3].
- Gatunki podobne
Makroskopowo jest kilka podobnych gatunków, jednak żaden z nich z wyjątkiem Cortinarius albovariegatus nie tworzy owocników wczesną wiosną[3].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Podano jego stanowiska w Europie, Azji, Australii i na Nowej Zelandii. W Europie jest szeroko rozprzestrzeniony i podano tu wiele jego stanowisk[4]. Brak go w opracowanym w 2003 r. przez Władysława Wojewodę wykazie wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski[5], ale jego stanowiska przytaczają T. Ślusarczyk i inni[6]. Aktualne stanowiska podaje także internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[7].
Naziemny grzyb mykoryzowy[5]. Rośnie pojedynczo lub w grupach, w lasach, parkach, w trawach w jasnych miejscach lub wśród opadłych liści, pod różnymi drzewami liściastymi, często pod brzozami lub osikami, rzadko pod drzewami iglastymi. Owocniki od kwietnia do czerwca[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2023-12-25] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2021-09-30].
- ↑ a b c d e f g Karel Tejkal, Cortinarius vernus H. Lindstr. & Melot 1994 (pavučinec červenokaštanový)opublikowany=Ceska mykologicka spolecnost [online] [dostęp 2023-12-29].
- ↑ Występowanie Cortinarius vernus na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2023-12-25] (ang.).
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 157–198, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ Tomasz Ślusarczyk, Materiały do znajomości mykobioty Pasma Krowiarek (Sudety Wschodnie), „Przegląd Przyrodniczy”, 39 (1), 2021, s. 41.
- ↑ Aktualne stanowiska Cortinarius vernus w Polsce [online], gbif.org [dostęp 2023-12-25] (ang.).