Cykadojad rdzawopierśny

Cykadojad rdzawopierśny
	Harpagus bidentatus
	(Latham, 1790)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	szponiaste
Rodzina	jastrzębiowate
Podrodzina	jastrzębie
Plemię	Accipitrini
Rodzaj	Harpagus
Gatunek	cykadojad rdzawopierśny
Synonimy
	Falco bidentatus Latham, 1790; Harpagus fasciatus Lawrence, 1869;
	Falco bidentatus Latham, 1790; Harpagus fasciatus Lawrence, 1869;
Podgatunki
	H. bidentatus fasciatus Lawrence, 1869; H. bidentatus bidentatus (Latham, 1790);
	H. bidentatus fasciatus Lawrence, 1869; H. bidentatus bidentatus (Latham, 1790);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Cykadojad rdzawopierśny^[5] (Harpagus bidentatus) – gatunek średniej wielkości ptaka drapieżnego z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae).

Morfologia: Jego grzbiet i zewnętrzna strona skrzydeł są jasnoszare, ogon czarny, z trzema szarymi, prostopadłymi pasami, gardło i broda biała z czarną linią pośrodku. Klatka piersiowa i brzuch mają odcień rudy z szaro-białymi pasami, pokrywy podogonowe biały. Po wewnętrznej stronie skrzydła pokrywy są białe, przy czym na lotkach widnieją czarne linie. Głowa jest szara, woskówka szaro-żółta z czarnym zakończeniem, oczy czerwono-pomarańczowe, nogi i szpony żółte. Młode mają brązowy grzbiet z białymi plamkami na łopatkach, płowo-biały brzuch i klatkę piersiową, ciemnobrązową głowę i jaśniejsze od osobników dorosłych oczy.; Cykadojady rdzawopierśne osiągają długość 33–38 cm, a ich masa waha się od 168 do 230 g.

Zasięg występowania i środowisko: Cykadojady rdzawopierśne żyją w tropikalnych, subtropikalnych i wtórnych lasach, zazwyczaj na wysokościach do 2100 m n.p.m. Występują w południowym Meksyku, Ameryce Centralnej oraz w północnej i środkowej części Ameryki Południowej – po wschodnią Brazylię i Boliwię.

Podgatunki: Wyróżnia się dwa podgatunki H. bidentatus^[6]^[2]:

H. bidentatus fasciatus – południowy Meksyk do zachodniej Kolumbii i Ekwadoru. Posiada jaśniejszy brzuch i klatkę piersiową z większą ilością szaro-białych elementów.
H. bidentatus bidentatus – wschodnia Kolumbia do Boliwii i wschodniej Brazylii, Trynidad

Ekologia i zachowanie: Żywi się głównie dużymi owadami, jaszczurkami i płazami. Sporadycznie zjada ptaki, pisklęta, nietoperze, węże i szczury^[7]. Często poluje w pobliżu grup małp w celu złapania zwierząt wypłoszonych przez te ssaki.

Okres lęgowy różni się w zależności od miejsca występowania, ale zwykle trwa od kwietnia do lipca. Gniazda zlokalizowane są na wysokości od 3 do 30 m nad ziemią (czasem wyżej), zazwyczaj na obrzeżach lasu. Samice składają dwa jaja, rzadziej jedno^[7]. Inkubacja trwa 42–45 dni. W czterech zbadanych lęgach młode opuściły gniazdo po 27–37 dniach od wyklucia^[7].

Status: Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje cykadojada rdzawopierśnego za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. W 2019 roku organizacja Partners in Flight szacowała, że liczebność światowej populacji mieści się w przedziale 0,5–5,0 milionów dorosłych osobników, a jej trend jest umiarkowanie spadkowy. Gatunkowi zagraża wylesianie^[4].

Przypisy

↑ Harpagus bidentatus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b Double-toothed Kite (Harpagus bidentatus). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-17)]. (ang.).
↑ D. Lepage: Double-toothed Kite Harpagus bidentatus. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2023-02-02]. (ang.).
↑ ^a ^b Harpagus bidentatus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Accipitrini Vigors, 1824 (Wersja: 2019-03-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-08-13].
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Hoatzin, New World vultures, Secretarybird, raptors. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-08-13]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Species account: Double-toothed Kite Harpagus bidentatus. Global Raptor Information Network, 2023. [dostęp 2023-02-02]. (ang.).

Bibliografia

Harpagus bidentatus w bazie oiseaux-birds. [dostęp 2014-07-25]. (ang.).
James Ferguson-Lees, David A. Christie: Raptors of the World. Christopher Helm, 2001. ISBN 0-7136-8026-1.
Steve Howell: A Guide to the Birds of Mexico and Northern Central America. OUP Oxford, 1995. ISBN 978-0-19-854012-0.

Linki zewnętrzne

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Harpagus bidentatus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[ibc-2] Double-toothed Kite (Harpagus bidentatus). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-17)]. (ang.).

[avibase-3] D. Lepage: Double-toothed Kite Harpagus bidentatus. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2023-02-02]. (ang.).

[iucn-4] Harpagus bidentatus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mk-5] Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Accipitrini Vigors, 1824 (Wersja: 2019-03-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-08-13].

[ioc-6] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Hoatzin, New World vultures, Secretarybird, raptors. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-08-13]. (ang.).

[gr-7] Species account: Double-toothed Kite Harpagus bidentatus. Global Raptor Information Network, 2023. [dostęp 2023-02-02]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]