Dżasim Alwan
 Dżasim Alwan w czasie procesu w 1963 | |
 pułkownik
| |
| Data i miejsce urodzenia |
1928 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
3 stycznia 2018 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1946–1963 |
| Siły zbrojne |
|
| Główne wojny i bitwy | |
| Późniejsza praca |
publicysta |
.svg){kind=small}
Jasim Alwan (arab. جاسم علوان, ur. 1928 w Dajr az-Zaur, zm. 3 stycznia 2018 w Kairze[1]) – syryjski wojskowy, naserysta, przywódca nieudanego przewrotu naserystowskiego w lipcu 1963 w Syrii, przeprowadzonego w odpowiedzi na zamach stanu dokonany w marcu tego samego roku przez Komitet Wojskowy partii Baas.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Ukończył Akademię Wojskową w Hims i w 1946 rozpoczął służbę w armii syryjskiej. Po rewolucji egipskiej r. 1952 zaangażował się w panarabski ruch kierowany przez Gamala Abdel Nasera. Gdy w 1958 zawarta została unia egipsko-syryjska, po której powstała Zjednoczona Republika Arabska, Alwan był jednym z najwyżej postawionych w wojsku syryjskim naserystów; pełnił obowiązki dowódcy bazy wojskowej w Katanie k. Damaszku[2].
Nie zdołał zapobiec zamachowi stanu Abd al-Karima an-Nahlawiego, który we wrześniu 1961 doprowadził do zerwania unii egipsko-syryjskiej. W roku następnym bezskutecznie usiłował obalić prezydenta Nazima al-Kudsiego drogą kolejnego puczu[2]. Razem z innymi oficerami o przekonaniach naserystowskich porozumiał się wówczas z Komitetem Wojskowym partii Baas (w którym największą rolę odgrywali Salah Dżadid, Hafiz al-Asad oraz Muhammad Umran)[3] i poparł przeprowadzony przezeń zamach stanu w nocy z 7 na 8 marca 1963[2]. Ku rozczarowaniu naserystów całą władzę po przewrocie przejął Komitet Wojskowy, a oni nie otrzymali spodziewanych wysokich stanowisk państwowych[2]. Już w kwietniu 1963 Alwan zaczął planować kolejnych przewrót w porozumieniu z Ruchem Arabskich Nacjonalistów kierowanym przez Haniego al-Hindiego oraz Dżihada Dahiego. 18 lipca 1963 przystąpił do działania, jednak zamach stanu został powstrzymany przez ministra spraw wewnętrznych gen. Amina al-Hafiza jeszcze w tym samym dniu. Alwan został zatrzymany, osądzony i skazany na karę śmierci za zdradę stanu. 24 uczestników nieudanego puczu zostało straconych, sam Alwan opuścił jednak po roku więzienie dzięki interwencji prezydenta Egiptu Nasera, prezydenta Iraku Abd as-Salama Arifa, prezydenta Algierii Huariego Bumediena oraz Josipa Broz Tity. Otrzymał azyl polityczny w Egipcie, z zagranicy nadal krytykował rządy partii Baas w Syrii. Otrzymywał regularne wsparcie finansowe od Saddama Husajna[2]. Zostało ono przerwane w momencie, gdy w I wojnie w Zatoce Perskiej Egipt i Irak znalazły się w przeciwnych obozach. Alwan żył w Kairze do 2005, gdy Mustafa Talas, były minister obrony, umożliwił mu powrót do kraju[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Syrian politicians recall mass adoration of Nasser. gulfnews.com, 14 stycznia 2018. [dostęp 2018-06-27]. (ang.).
- ↑ a b c d e f S. M. Moubayed, Steel & Silk. Men and Women who shaped Syria 1900-2000, Cune Press, 9781885942418, s. 37-38.
- ↑ Seale P.: Asad of Syria. The Struggle for the Middle East. Berkeley-Los Angeles: University of California Press, 1989, s. 69-71. ISBN 0-520-06667-7.