Daniel Połomnik
,_Daniel_the_Pilgrim_(right)_and_the_venerable_Nicetas_of_Medikion_(left).jpg)
Daniel Połomnik (tzw. Pielgrzym[1]) – średniowieczny mnich prawosławny[2] jednego z klasztorów ruskich[1], autor Chożdzienija[3] Daniiła Russkija ziemli ihumena[4] (Wędrówka/Pielgrzymka ihumena jednego z klasztorów ruskich, Daniela)[1][2], będącego opisem pielgrzymki do Palestyny, którą autor odbył w latach 1106-08[1][2] za panowania pierwszego króla Jerozolimy - Baldwina[5]. Spędził w Ziemi Świętej 16 miesięcy[4][5]. Książka ta stanowi cenne źródło historyczne, obrazujące Palestynę w okresie po pierwszej wyprawie krzyżowej[1][2][5] oraz klasyczny utwór staroruskiej literatury pielgrzymiej[2][5][6][4]. Zachowało się około 150 (kompletnych i niekompletnych) rękopisów tego utworu, niektóre z nich były poddane zmianom redakcyjnym[4]. Liczba i lokalizacja odkrytych dotąd rękopisów świadczy o całkiem sporej popularności tego utworu[4][5]. Szesnastowieczny odpis redakcji w języku serbskim odkryto na Bałkanach, co świadczy o tym, że książkę znano wśród Słowian południowych[4].
Nie ma wystarczających źródeł historycznych, które mogłyby jednoznacznie określić tożsamość Daniela Połomnika[4][5]. Na podstawie treści książki jego autorstwa przypuszcza się , że w czasie pielgrzymki miał około pięćdziesiąt lat i należał do warstwy możnych[5]. Historyk radziecki Borys A. Rybakow łączy postać ihumena Daniela z Danielem biskupem Juriewa nad Rosią (1114-1122)[4][5] oraz bohaterem bylin staroruskich Daniłą Ihnatowiczem[4][5]; współcześnie traktuje się tę hipotezy jako ciekawostki, ponieważ są to słabo uargumentowane spekulacje[4].
Ze względu na porównanie Jordanu do rzeki Snow przypisywano mu pochodzenie czernihowskie lub przynajmniej jakiegoś rodzaju związek z tym regionem[4][5], ale nie jest to wniosek pewny, gdyż rzeki o tej samej nazwie znajdują się także w innych miejscach na Rusi[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Andrzej Wędzki, Mały Słownik Kultury Dawnych Słowian, Lech Leciejewicz (red.), wyd. I, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1972, s. 82 (pol.).
- ↑ a b c d e Tomasz Hodana, PRZEGLĄD RUSYCYSTYCZNY nr 1 (141) [online], Uniwersytet Jagielloński, 2013 [dostęp 2024-08-04] (pol.).
- ↑ Marek M. Dziekan, Magdalena Lewicka, Po obu stronach Śródziemnomorza, czyli o podróżowaniu i jego kontekstach kulturowych, [w:] LITTERARIA COPERNICANA, wyd. 1, 2019 (29), s. 7-11 [dostęp 2024-08-04] (pol.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l Jerzy Strzelczyk, Szkice średniowieczne, Wyd. 1, Poznań: Wydawn. Poznańskie, 1987, s. 22-28, ISBN 978-83-210-0681-9 [dostęp 2024-08-04] (pol.).
- ↑ a b c d e f g h i j Andrzej Poppe, Pielgrzymka ihumena Daniela z Rusi do Ziemi Świętej. Uwagi na marginesie reedycji*, 1973 [dostęp 2024-07-04] (pol.).
- ↑ Anna Kościołek, Pielgrzymka do Ziemi Świętej jako doświadczenie religijne i temat utworu literackiego ("Podróż do Świętych miejsc w 1830 roku" Andrzeja Murawjowa), „Slavia Orientalis”, 2023, DOI: 10.24425/slo.2019.129986, ISSN 0037-6744 [dostęp 2024-08-04] (pol.).