Danuta Duszniak

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Danuta Duszniak
Data i miejsce urodzenia

25 marca 1926
Lwów

Alma Mater

Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie

Dziedzina sztuki

ceramika
wzornictwo przemysłowe

Odznaczenia
Srebrny Krzyż Zasługi

Danuta Duszniak (ur. 25 marca 1926 roku we Lwowie) – projektantka ceramiki.

W 1953 roku ukończyła studia na Wydziale Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Pracowała na stanowisku projektantki w Zakładzie Ceramiki i Szkła w Instytucie Wzornictwa Przemysłowego w Warszawie, później jako projektantka w Instytucie Szkła i Ceramiki w Warszawie, a także w roli kierowniczki artystycznej Spółdzielni Rękodzieła Artystycznego „Kanon” (Cepelia)[1].

Duszniak zaprojektowała około sześćdziesięciu wzorów ceramiki użytkowej, wśród których znajduje się wiele serwisów obiadowych i śniadaniowych, wazonów, popielniczek, bombonierek. Znaczna część jej projektów, wielokrotnie pokazywanych podczas krajowych oraz zagranicznych wystaw, uzyskało status ikon polskiego dizajnu[potrzebny przypis]. Do prac artystki należą serwisy do kawy „Kolumb” z 1956 roku oraz „Prometeusz” i „Koko” z 1959 roku, a także wazon „Rock and Roll” z 1957 roku. Danuta Duszniak zaprojektowała (częściowo we współpracy z innymi artystami) liczne ceramiczne zestawy gastronomiczne i hotelowe. Na szczególna uwagę zasługują niezwykle nowatorskie, jak na owe czasy, projekty ceramiki i sztućców dla chorych z ograniczoną sprawnością rąk, które powstały w latach 1967–1968.

Działalność twórcza Danuty Duszniak była wielokrotnie doceniana i nagradzana. W latach 1956, 1957, 1970 i 1971 artystka otrzymała nagrodę Ministra Kultury i Sztuki za osiągnięcia w rozwoju wzornictwa przemysłowego. W 1967 roku odznaczono ją Srebrnym Krzyżem Zasługi. W 2015 roku Zakłady Porcelany „Ćmielów”, z okazji jubileuszu 225-lecia swojej marki, uhonorowały ją nagrodą PorcelaNowe za całokształt dokonań w dziedzinie projektowania ceramiki użytkowej. Nagrodę tą, wraz ze statuetką autorstwa Marka Cecuły, przyznaje się osobom, które wywarły szczególny wpływ na rozwój polskiego wzornictwa, a głównie ceramiki i porcelany. Duszniak doceniono jako artystkę, ceramiczkę, projektantkę, autorkę kilkudziesięciu wzorów ceramiki użytkowej powszechnego użytku, m.in. pionierskie w Polsce zastosowanie nowoczesnego stylu New Look, charakterystycznego dla lat pięćdziesiątych XX wieku[2].

Wybrane projekty[edytuj | edytuj kod]

  • 1953 – naczynia ze szkła dmuchanego
  • 1954 – polewaczka z plastiku
  • 1954 – świecznik 3-ramienny i 2-ramienny
  • 1954 – komplet do konfitur
  • 1954 – komplet toaletowy
  • 1954 – solniczka z plastiku
  • 1954 – łyżka i widelec do sałatek z plastiku
  • 1955 – świecznik 4-ramienny
  • 1955 – bombonierka
  • 1955 – wazon z dekorami kwiatowymi (dekor: Zofia Galińska)
  • 1956 – serwis do kawy "Kolumb" (imbryk, filiżanka i spodek)
  • 1956 – zestaw śniadaniowy
  • 1957 – komplet toaletowy
  • 1957 – wazon „Rock and Roll”
  • 1957 – bombonierka
  • 1957 – popielniczki klubowe trójkątne
  • 1957 – wazon ścienny (dekor: Zofia Galińska)
  • 1957 – popielniczka „Cymbał”
  • 1957 – wazon „Trojak”
  • 1957 – projekt wnętrza kawiarni „Ewa”, Warszawa
  • 1958 – zestaw śniadaniowy „Kolumb -2”
  • 1958 – zestaw obiadowy „Sputnik”
  • 1959 – serwis do białej kawy „Koko” (w stylu barokowym)
  • 1959 – serwis do kawy „Prometeusz”
  • 1959 – wazoniki „Bliźniaczki”
  • 1959 – wazon „Bulwa”
  • 1960 – wazon „Pień”
  • 1960 – szufelka sklepowa do cukru, mąki i kasz (polistyren)
  • 1961 – imbryk do kawy
  • 1961 – zestaw naczyń dla zakładów gastronomicznych
  • 1962 – naczynia stołowe porcelitowe
  • 1964 – bombonierka 2-częściowa
  • 1964-1965 – zestaw naczyń dla statków żeglugi morskiej: cukiernica, czajnik do esencji, kubek i spodek
  • około 1965 – zestaw miseczek
  • około 1965 – zestaw wazonów
  • 1966 – nóż do krojenia i nóż do oczyszczania ryb (na zlecenie Zjednoczenia Gospodarki Rybnej)
  • 1967 – zestaw naczyń hotelowych II
  • 1967–1968 – zestaw naczyń hotelowych „Pingwin”
  • 1967–1968 – zestaw naczyń i sztućców dla sanatoriów[3] (wraz z Zofią Galińską)
  • 1967–1968 – pulpit uchylny dla leżących w sanatoriach rehabilitacyjnych (wraz z Józefem Misztelą)
  • 1969–1970 – ceramika sanitarna (Instytut Szkła i Ceramiki)[1]

Nagrody indywidualne[edytuj | edytuj kod]

  • 1956 – nagroda MKiS za całokształt prac w zakresie wzornictwa przemysłowego
  • 1957 – nagroda MKiS i MBPMB za całokształt prac w dziedzinie projektowania form ceramicznych
  • 1967 – Srebrny Krzyż Zasługi
  • 1970 – nagroda MKiS za całokształt prac w zakresie wzornictwa dla przemysłu ceramicznego
  • 1971 – indywidualna nagroda MKiS za projekty dla przemysłu, za osiągnięcia w rozwoju wzornictwa i estetyki produkcji przemysłowej
  • 2015 – nagroda „PocelaNova” za całokształt dokonań w dziedzinie projektowania ceramiki użytkowej

Udział w wystawach i konkursach[edytuj | edytuj kod]

  • 1952 – I Ogólnopolska Wystawa Architektury Wnętrz i Sztuki Dekoracyjnej, Zachęta, Warszawa (wyróżnienie)
  • 1954 – I Ogólnopolska Wystawa Ceramiki i Szkła Artystycznego, Wrocław
  • 1957 – II I Ogólnopolska Wystawa Architektury Wnętrz i Sztuki Dekoracyjnej, Zachęta, Warszawa
  • 1957 – Wystawa „L'art Populaire Polonais”, Museum Rath, Genewa
  • 1958 – Wystawa Projektantów Zakładu Ceramiki IWP, (nagroda MKiS)
  • 1960 – II Ogólnopolska Wystawa Ceramiki i Szkła Artystycznego, Wrocław
  • 1962 – Polskie Szkło i Ceramika, Berlin
  • 1962-1963 – Polskie Szkło i Ceramika, Berlin-Praga-Budapeszt-Sofia
  • 1963 – Polska Sztuka Użytkowa z cyklu „Polskie Dzieło Plastyczne w XV-lecie PRL”, Zachęta, Warszawa
  • 1963 – I Międzynarodowa Wystawa Form Przemysłowych, Luwr (naczynia z kamionki żaroodpornej, projekt zespołowy z B. Fribes, H. Jędrasiak pod kierownictwem H. Orthwein)
  • 1963 – Wystawa „L'art Populaire Polonais”, Szwajcarja, Chiny, ZSRR, Węgry, NRD
  • 1965 – Międzynarodowy Konkurs Medalierski, Arezzo
  • 1969 – Wzornictwo w Przemyśle Szklarskim i Ceramicznym, IWP, Warszawa
  • 1969 – Projektowanie Form Przemysłowych z cyklu „Polska Sztuka Użytkowa w XXV-lecie PRL”, Lublin
  • 1969 – Wystawa Polskiej Sztuki Użytkowej, Moskwa
  • 1969 – Polskie Szkło i Ceramika w XXV-lecie PRL, Ryga, Moskwa
  • 1972 – l Okręgowa Wystawa Wzornictwa Przemysłowego, Warszawa
  • 1981 – Wzornictwo w Polsce, Berlin, Lipsk
  • 1983 – Giełda Projektów Warszawa
  • 1983 – wystawa „Wzornictwo – co to jest”, Łodź
  • 2007 – „Wiecznie młode. Polski vintage”, IWP, Warszawa
  • 2011 – „Chcemy być nowocześni”. Polski design 1955-1968, Muzeum Narodowe, Warszawa

Prace w zbiorach[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Jubileusz Danuty Duszniak – zasłużonej projektantki ceramiki IWP. Instytut Wzornictwa Przemysłowego. [dostęp 2019-06-09]. (pol.).
  2. Danuta Duszniak - projektantka ceramiki. Pionierka nowoczesnego stylu "New Look".. www.ladnydom.pl, 2015-07-23. [dostęp 2019-06-09]. (pol.).
  3. Krystyna Łuczak-Surówka, Pochwała prostoty [online], DESIGN BY PL, 25 listopada 2012 [dostęp 2023-04-10] (pol.).