Dauksza
 Pierzchała | |
| Data urodzenia |
XIV w. |
|---|---|
| Data śmierci |
XV w. |
| Ojciec | |
| Matka | |
Dauksza[a] herbu Pierzchała, (ur. w XIV w., zm. w XV w.) – bojar litewski, adoptowany podczas unii horodelskiej (1413)[1].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
W 1413 roku podczas unii horodelskiej doszło do przyjęcia przez polskie rodziny szlacheckie, bojarów litewskich wyznania katolickiego (tzw. adopcja herbowa). Jednym z ważniejszych dowodów tamtego wydarzenia jest istniejący do dziś dokument, do którego przyczepione są pieczęcie z wizerunkami herbów szlacheckich[2].
Z dokumentu dowiadujemy się o istnieniu Daukszy, który został adoptowany przez przedstawicieli Pierzchałów[3].
.jpg)
We współczesnych czasach żyło co najmniej dwóch Daukszów, z tego powodu trudno stanowczo rozstrzygnąć[1], do którego z nich odnoszą się poszczególne wzmianki w zapiskach historycznych[1].
Według polskiego historyka, Władysława Semkowicza, możliwe jest, że omawiany Dauksza to tem sam bojar żmudzki z włości kołtyniańskiej[b], który w 1390 roku w szeregu innych Żmudzinów składał Zakonowi Krzyżackiemu i w. k. s. Witoldowi, przyrzeczenie pomocy[3].
Nie jest też pewne, czy jest tą samą osobą co Dauksza, świadczący na dokumentach króla Kazimierza IV Jagiellończyka z połowy XV wieku. W tym czasie jakiś Dauksza jest też namiestnikiem bobrujskim[3].
Występujących na Żmudzi i Litwie wsi o nazwie Dauksze czy Daukszyszki jeszcze w XX w. było wiele, zwłaszcza w powiecie oszmiańskim. Nie ma pewności czy pozostają w jakichkolwiek powiązaniach z przedstawianym bojarem[3].
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
W połowie XV w. w jednym z historycznych aktów starolitewskich znajduje się wzmianka o „Panie Dowszkiewiczu”. Jest to informacja ważna z uwagi na występujące ówcześnie w Wielkim Księstwie Litewskim nazwiska patronimiczne, czyli nazwiska utworzone na podstawie imienia ojca. Mógłby być to syn omawianego Dauksza, jednakże brak jest wystarczających dowodów na potwierdzenie tej tezy[3].
W roku 1474 występują dwaj Daukszewicze, Wojciech Jan i Stanisław. Ponownie, nie wiadomo czy mają coś wspólnego z przyjętym przez Polaków do rodu Pierzchałów Daukszem[3].
Polski genealog, Marek Minakowski, na podstawie informacji podanych przez Adama Bonieckiego, przypisuje Daukszy ojca o imieniu Kinunt[4]. Jest to błąd, ponieważ Dauksza, syn Kimunta, pojawiający się w dokumentach historycznych na przestrzeni lat 1401–1432, wyszedł z rodu Paców–Kimontowiczów, pieczętujących się[c] herbem własnym[3] i herbem Gozdawa.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Semkowicz 1926 ↓, s. 216–217.
- ↑ Semkowicz 1928 ↓, s. 140–141.
- ↑ a b c d e f g Semkowicz 1926 ↓, s. 217.
- ↑ Minakowski ↓.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Władysław Semkowicz, Rocznik Towarzystwa Heraldycznego we Lwowie. 1924-1925, t. VII, Lwów: Towarzystwo Heraldyczne we Lwowie, 1926, s. 271.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Marek Minakowski: Dauksza h. Pierzchała (Roch). sejm-wielki.pl. [dostęp 2021-08-11]. (pol.).