Deroceras invadens

	Deroceras invadens
	Reise, Hutchinson, Schunack & Schlitt, 2011
	; Zdjęcie wykonane w USA
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	mięczaki
Gromada	ślimaki
Podgromada	płucodyszne
Rząd	trzonkooczne
Rodzina	pomrowikowate
Rodzaj	Deroceras
Gatunek	Deroceras invadens
Synonimy
	Deroceras (Agriolimax) panormitanum (nec. sensu Lessona et Pollonera, 1882); Deroceras (Agriolimax) pollonerae (nec. sensu Simroth, 1889); Deroceras (Agriolimax) caruanae (nec. sensu Pollonera, 1891); Deroceras meridionale Reygrobellet, 1963; Agriolimax Scharffi Simroth, 1910: nomen dubium;
	Deroceras (Agriolimax) panormitanum (nec. sensu Lessona et Pollonera, 1882); Deroceras (Agriolimax) pollonerae (nec. sensu Simroth, 1889); Deroceras (Agriolimax) caruanae (nec. sensu Pollonera, 1891); Deroceras meridionale Reygrobellet, 1963; Agriolimax Scharffi Simroth, 1910: nomen dubium;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Multimedia w Wikimedia Commons

Deroceras invadens – gatunek inwazyjnego, lądowego, nagiego ślimaka trzonkoocznego z rodziny pomrowikowatych (Agriolimacidae), opisanego naukowo w 2011 roku. Do tego czasu był uznawany za pochodzącego z Malty i Sycylii, pomrowika panormitańskiego (Deroceras panormitanum)^[3]^[4], uznawanego za szkodnika upraw. Opublikowane w 2011 roku badania morfologiczne, behawioralne i genetyczne wykazały, że są to odrębne gatunki, choć zewnętrznie nierozróżnialne^[1].

Występowanie

Deroceras invadens pochodzi prawdopodobnie z Włoch. Uważa się, że został introdukowany w wielu krajach Europy, obydwu Ameryk, Afryki Południowej, w Australii, Nowej Zelandii i na wielu wyspach oceanicznych. Najstarsze wzmianki o introdukcji w Europie pochodzą z lat 30. XX wieku z Wielkiej Brytanii i Irlandii. Szybkie zwiększanie zasięgu jego występowania jest obserwowane od około 1975 roku. W Europie rozprzestrzenił się od Hiszpanii po Grecję i wyspy Morza Śródziemnego, Bułgarię, Wielką Brytanię i zachodnią Francję. Szybko rozprzestrzenia się w Europie Środkowej^[3]^[5]. Występuje na nizinach i na małych wysokościach na terenach górskich (w Bułgarii do 1500 m n.p.m.), w ogrodach, parkach, na półpustyniach i polach uprawnych. Preferuje zacienione doliny rzek w pobliżu źródeł. W Grecji i Wielkiej Brytanii spotykano go pod kawałkami drewna i pod kamieniami, w Wielkiej Brytanii również w kartonach i innych śmieciach na pustych lub porośniętych roślinnością nieużytkach^[3].

W Polsce został stwierdzony w 2001 roku w pobliżu Ogrodu Botanicznego we Wrocławiu^[4].

Budowa

Budową zewnętrzną nie różni się od wielu innych gatunków z rodzaju Deroceras, zwłaszcza od pomrowika panormitańskiego i D. golcheri.

Podobnie jak one, osiąga wymiary 20 × 4,5 mm^[3] (maksymalna długość 35 mm^[4]^[1]). Ma półprzezroczyste, jasnoszare, kremowo-, czekoladowo- lub czarnobrązowe ciało^[1], z ciemnymi plamkami, czasami całkowicie czarne^[3]. Otwór oddechowy położony jest w tylnej połowie płaszcza^[4]. Długość płaszcza przekracza 1/3 długości ciała i wynosi 5,5–8 mm^[1].

Różnice pomiędzy tymi gatunkami dostrzegalne są w budowie narządów rozrodczych i ich przydatków^[3] (w tylnej części prącia leżą dwa zwrócone ku tyłowi rożkowate wyrostki, pomiędzy którymi znajduje się gruczoł penialny w postaci pęczka kilku niepodzielonych struktur^[4]) oraz w zachowaniach rozrodczych^[1].

Biologia

D. invadens zjada żywe lub gnijące części roślin. W sprzyjających warunkach może rozmnażać się przez cały rok. Jego jaja mają wymiary 1,75 × 1,4 mm^[4].

Taksonomia

Do 2011 roku gatunek ten był opisywany głównie pod nazwą Deroceras panormitanum, rzadziej jako D. caruanae. Badania prowadzone nad gatunkami z rodzaju Deroceras wykazały, że oryginalny opis D. panormitanum (dotyczący osobnika opisanego z Palermo) nie jest zgodny z opisami osobników spotykanych na kontynencie europejskim. Dokładne badania morfologiczne, behawioralne i genetyczne przeprowadzony przez Heike Reise i współpracowników wykazały, że D. panormitanum jest endemitem Malty i Sycylii, a znany z kontynentu, inwazyjny ślimak to odrębny gatunek, który został przez tych badaczy opisany naukowo w 2011 roku pod nazwą Deroceras invadens, jako gatunek nowy dla nauki. Za holotyp przyjęto osobnika pozyskanego z Wielkiej Brytanii^[1].

Etymologia

Epitet gatunkowy invadens pochodzi od łac. invadere (prowadzić inwazję) i nawiązuje do szybkiego rozprzestrzeniania się tego gatunku^[1].

Zobacz też

mięczaki Polski

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Reise et al. Deroceras panormitanum and congeners from Malta and Sicily, with a redescription of the widespread pest slug as Deroceras invadens n. sp.. „Folia Malacologica”. 19, s. 201–233, 2011. (ang.).
↑ Deroceras invadens, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f F. Welter-Schultes: Species summary for Deroceras invadens. [w:] AnimalBase. Early zoological literature [on-line]. AnimalBase Project Group, 2009. [dostęp 2012-01-28]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Ewa Stworzewicz: Deroceras panormitanum (Lessona et Pollonera, 1882). [w:] Księga gatunków obcych inwazyjnych w faunie Polski. Wyd. internetowe [on-line]. Instytut Ochrony Przyrody PAN. [dostęp 2013-05-03]. (pol.).
↑ Fauna Polski – charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. III. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2008, s. 403. ISBN 978-83-88147-09-8.

[Reise-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Reise et al. Deroceras panormitanum and congeners from Malta and Sicily, with a redescription of the widespread pest slug as Deroceras invadens n. sp.. „Folia Malacologica”. 19, s. 201–233, 2011. (ang.).

[iucn-2] Deroceras invadens, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[ab-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f F. Welter-Schultes: Species summary for Deroceras invadens. [w:] AnimalBase. Early zoological literature [on-line]. AnimalBase Project Group, 2009. [dostęp 2012-01-28]. (ang.).

[iop-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Ewa Stworzewicz: Deroceras panormitanum (Lessona et Pollonera, 1882). [w:] Księga gatunków obcych inwazyjnych w faunie Polski. Wyd. internetowe [on-line]. Instytut Ochrony Przyrody PAN. [dostęp 2013-05-03]. (pol.).

[FaunaT3-5] Fauna Polski – charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. III. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2008, s. 403. ISBN 978-83-88147-09-8.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]