Diabelski Kamień z Kontrewersu

Diabelski kamień – rzeźba odkryta w 1988 roku w miejscowości Kontrewers koło Mniowa. Uznawana przez archeologów za jeden z najciekawszych polskich zabytków archeologicznych. Wyobrażone są na nim dwie niezidentyfikowane postacie z rogami, męska (podpierająca się pod bok i trzymająca zgiętą rękę w górze) oraz żeńska, które w ludowych przekazach uznawano za diabły.

Z racji rogów i wyglądających na taneczne, póz, podobne są do greckiego boga Pana, okrągła forma w ręce postaci może być wieńcem jodłowym, znanym atrybutem Pana, który nakładał na, lub zakrywał rogi.

Pierwsze polskie interpretacje naukowe kamień wiązały z późnośredniowiecznymi lub wczesnonowożytnymi wyobrażeniami związanymi z wierzeniami pogańskich Słowian. Najnowsza teoria wiąże znalezisko z neolitycznym kultem rolniczym. Według niej ryty przedstawiać mają bóstwa odpowiadające za siewy i plony.

Głośne znalezisko odwiedzali europejscy zwolennicy Dänikena, którzy dopatrzyli się w rytach wyobrażeń kosmitów.

Początkowo kamień zasypano i przez ponad dziesięć lat przeleżał w ziemi. Ponownie do znaleziska powrócił dr Gerard Gierliński z Państwowego Instytutu Geologicznego w Warszawie, który na nowo zinterpretował ryty. Jego zdaniem są one bardzo podobne do wyobrażenia Kokopelli - kaczyna płodności północnoamerykańskich Indian Hopi.

Po odkopaniu głazu okazało się, że był umieszczony na postumencie i ułożony dokładnie na osi wschód - zachód. Rysunki umieszczone były po zachodniej stronie.

Obecnie kamień znajduje się w szklanej gablocie w kształcie piramidy przed Urzędem Gminy Mniów.

W 2023 roku, nakładem Fundacji Wczoraj dla Jutra, ukazała się książka „Diabły na kamieniu” autorstwa Waldemara Glińskiego, archeologa, który zajął się badaniem kamienia.

Bibliografia

• Diabelski kamień na stronach gminy Mniów. mniow.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-01-25)].

Linki zewnętrzne

• Zdjęcia kamienia
• Replika rytów z kamienia
• Książka „Diabły na kamieniu” do pobrania w formacie PDF (7,8 MB)