Dioncophyllaceae
 Triphyophyllum peltatum | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina |
Dioncophyllaceae |
| Nazwa systematyczna | |
| Dioncophyllaceae Airy Shaw Kew Bull. 6: 333. 26 Jan 1952[3] | |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
Dioncophyllum Baill. (1890) | |
Dioncophyllaceae – rodzina roślin okrytonasiennych obejmująca trzy monotypowe rodzaje występujące w lasach tropikalnej zachodniej Afryki[2][4]. Jeden z przedstawicieli, Triphyophyllum peltatum, to roślina mięsożerna. Ona też ma znaczenie użytkowe – wykorzystywana jest lokalnie jako roślina lecznicza, której przypisywane są właściwości antymalaryczne[5].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Pokrój
- Okazałe, drewniejące pnącza lub krzewy o wspinających się pędach[4].
- Liście
- Skrętoległe, siedzące, pozbawione przylistków[5]. Blaszki skórzaste, z siatkowatym, rzadziej też równoległym użyłkowaniem, całobrzegie lub z zaokrąglonymi ząbkami na brzegu[4]. Część liści z haczykowatym wyrostkiem na szczycie. Część liści u Triphyophyllum peltatum ma kształt nitkowaty i pokryta jest wystającymi, lepkimi gruczołkami oraz siedzącymi gruczołkami trawiącymi[5].
- Kwiaty
- Obupłciowe, promieniste[5], o okazałych lub drobnych listkach okwiatu zebrane są w luźnych, wierzchotkowatych kwiatostanach. Działki kielicha w liczbie 5 są wolne lub połączone u nasady. Płatki korony białe, czasem mięsiste, w liczbie 5, wyrastają przemiennie w stosunku do działek. Pręcików jest 10 lub 25-30 (u Dioncophyllum thollonii). Zalążnia jest górna, z 2 lub 5 owocolistków, jednokomorowa, z licznymi zalążkami[4].
- Owoce
- Suche torebki pękające wzdłuż, często zanim dojrzeją nasiona[4], te oskrzydlone i zawieszone na sznureczkach po otwarciu torebek[5].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Rodzina w przeszłości wiązana była ze strzeligłowowatymi (Flacourtiaceae) (w systemie Cronquista z 1981 w rzędzie fiołkowców Violales), później sytuowana przy dzbanecznikowatych (Nepenthaceae) i rosiczkowatych (Droseraceae)[4].
- Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)
Dowody wynikające z analiz morfologicznych ziarn pyłku oraz z sekwencjonowania DNA świadczą o tym, że jest to rodzina siostrzana dla Ancistrocladaceae[2][4]:
| polygonids |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- Podział na rodzaje[6]
- Dioncophyllum Baill. – z jednym gatunkiem Dioncophyllum thollonii
- Habropetalum Airy Shaw – z jednym gatunkiem Habropetalum dawei
- Triphyophyllum Airy Shaw – z jednym gatunkiem Triphyophyllum peltatum
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-04] (ang.).
- ↑ a b c Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-04] (ang.).
- ↑ James Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium. [dostęp 2011-05-25]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 128-129. ISBN 1-55407-206-9.
- ↑ a b c d e Maarten J.M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase: Plants of the World. Richmond UK, Chicago USA: Kew Publishing, Royal Botanic Gardens, The University of Chicago Press, 2017, s. 440-441. ISBN 978-1-842466346.
- ↑ List of genera in family DIONCOPHYLLACEAE. [w:] Vascular Plant Families and Genera [on-line]. Kew Royal Botanic Garden. [dostęp 2011-05-25]. (ang.).