Dupuy de Lôme (1915)
 „Dupuy de Lôme” i „Sané” w czasie I wojny światowej | |
| Klasa | |
|---|---|
| Typ | |
| Historia | |
| Stocznia | |
| Położenie stępki |
marzec 1913 |
| Wodowanie |
9 września 1915 |
 Marine nationale
| |
| Wejście do służby |
sierpień 1916 |
| Wycofanie ze służby |
lipiec 1935 |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
| Długość |
75 m |
| Szerokość |
6,4 m |
| Zanurzenie |
3,6 m |
| Zanurzenie testowe |
50 m |
| Napęd | |
| 2 silniki parowe potrójnego rozprężania, 2 kotły, łączna moc 3500 KM 2 silniki elektryczne o łącznej mocy 1640 KM 2 śruby | |
| Prędkość • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
| Zasięg |
powierzchnia: 2350 Mm przy 10 w. |
| Uzbrojenie | |
| 2 działa kal. 75 mm, 10 torped | |
| Wyrzutnie torpedowe |
8 × 450 mm (4 na dziobie, 2 na rufie, 2 zewnętrzne) |
| Załoga |
43 |
Dupuy de Lôme (Q105) – francuski oceaniczny okręt podwodny z czasów I wojny światowej i okresu międzywojennego, jednostka prototypowa swojego typu. Został zwodowany 9 września 1915 roku w stoczni Arsenal de Toulon, a ukończono go w sierpniu 1916 roku. Okręt służył w Marine nationale do 1935 roku.
Projekt i dane taktyczno–techniczne[edytuj | edytuj kod]
„Dupuy de Lôme” zamówiony został na podstawie programu rozbudowy floty francuskiej z 1913 roku[1]. Okręt zaprojektował inż. Julien Hutter, powiększając rozmiary swojego poprzedniego projektu „Archimède” i dodając napęd parowy zastosowany w typie Gustave Zédé[2].
„Dupuy de Lôme” był dużym, oceanicznym okrętem podwodnym. Długość całkowita wynosiła 75 metrów, szerokość 6,4 metra i zanurzenie 3,6 metra[2][3]. Wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 833 ton, a w zanurzeniu 1287 ton[1][3]. Okręt napędzany był na powierzchni przez dwie 3-cylindrowe maszyny parowe potrójnego rozprężania systemu Delaunay-Belleville o łącznej mocy 3500 koni mechanicznych (KM), do których parę dostarczały dwa trójwalczakowe kotły wodnorurkowe du Temple[1][2]. Napęd podwodny zapewniały dwa silniki elektryczne Belfort o łącznej mocy 1640 KM[2][3]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 17 węzłów na powierzchni i 11 węzłów w zanurzeniu[1][4][a]. Zasięg wynosił 2350 Mm przy prędkości 10 węzłów w położeniu nawodnym oraz 120 Mm przy prędkości 5 węzłów pod wodą[1][2]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 50 metrów[5].
Okręt wyposażony był w osiem wyrzutni torped kalibru 450 mm (cztery wewnętrzne na dziobie, dwie na rufie i dwie zewnętrzne), z łącznym zapasem 10 torped oraz dwa pokładowe działa kal. 75 mm[2][3][6]. Załoga okrętu składała się z 4 oficerów oraz 39 podoficerów i marynarzy[1][2][4].
Budowa i przebieg służby[edytuj | edytuj kod]
„Dupuy de Lôme” zbudowany został w Arsenale w Tulonie[3][7]. Stępkę okrętu położono w marcu 1913 roku[1], został zwodowany 9 września 1915 roku[2][3], a ukończono go w sierpniu 1916 roku[1]. Okręt otrzymał nazwę na cześć wybitnego francuskiego konstruktora okrętów, inż. de Lôme[b] i numer burtowy Q105. Od 1917 roku do końca wojny okręt operował w składzie Flotylli Marokańskiej, stacjonując w Gibraltarze[1][2][3].
Na początku lat 20. „Dupuy de Lôme” poddano znaczącej przebudowie: zamiast maszyn parowych zamontowano silniki Diesla Krupp o mocy 1200 KM każdy, pochodzące z ex-niemieckiego U-Boota, dzięki czemu znacznie zwiększył się zasięg jednostki[2][3][c]; okręt otrzymał też nowy kiosk i mostek[1][3].
Po remoncie okręt pełnił służbę na Atlantyku do lipca 1935 roku, kiedy skreślony został z listy floty[1][3][d].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Podczas prób przy przeciążeniu maszyn okręt osiągnął prędkość 19 węzłów[3].
- ↑ Był to drugi we flocie francuskiej okręt o tej nazwie. Zob. „Dupuy de Lôme” – krążownik pancerny z końca XIX wieku.
- ↑ Paul E. Fontenoy podaje, że wymieniono również silniki elektryczne[2].
- ↑ Paul E. Fontenoy podaje, że okręt wycofano ze służby 27 sierpnia 1935 roku[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j k Jean Labayle-Couhat: French warships of World War I. London: 1974, s. 157.
- ↑ a b c d e f g h i j k l Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara: 2007, s. 88.
- ↑ a b c d e f g h i j k Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: 1985, s. 211.
- ↑ Ivan Gogin: DUPUY DE LÔME submarines (1916). Navypedia. [dostęp 2019-01-13]. (ang.).
- ↑ J. Gozdawa-Gołębiowski, T. Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: 1994, s. 536.
- ↑ John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: 1990, s. 198.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
- Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
- Ivan Gogin: DUPUY DE LÔME submarines (1916). Navypedia. [dostęp 2019-01-13]. (ang.).
- Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
- Jean Labayle-Couhat: French warships of World War I. London: Ian Allan Ltd., 1974. ISBN 0-7110-0445-5. (ang.).
- John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: Studio Editions, 1990. ISBN 1-85170-378-0. (ang.).
- Gordon Smith: World War 1 at Sea, FRENCH NAVY. Naval History Homepage. [dostęp 2016-11-17]. (ang.).
