Przejdź do zawartości

Duranta

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Duranta
Ilustracja
Duranta wzniesiona
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

jasnotowce

Rodzina

werbenowate

Rodzaj

duranta

Nazwa systematyczna
Duranta L.
Sp. Pl. 637. 1 Mai 1753[3]
Typ nomenklatoryczny

D. erecta Linnaeus[3]

Synonimy
  • Castorea P. Miller[3][4]
  • Ellisia P.Browne
  • Hoffmannia Loefl.[4]
Kwiaty duranty wzniesionej

Duranta (Duranta L.) – rodzaj roślin należących do rodziny werbenowatych (Verbenaceae). Obejmuje 17[5] do ok. 20[6] gatunków. Rośliny te występują w strefie tropikalnej i subtropikalnej obu kontynentów amerykańskich[5][6] (od Bermudów i Florydy po Argentynę[7]). Duranta wzniesiona D. erecta introdukowana została do południowej i wschodniej Azji[5][8], do międzyzwrotnikowej Afryki[4] i Australii[7].

Niektóre gatunki z tego rodzaju uprawiane są jako rośliny ozdobne, przy czym zdecydowanie najbardziej popularna jest duranta wzniesiona[5][9]. Roślina ta uprawiana może być w gruncie w strefach mrozoodporności od 10 do 12. Nadaje się do formowania i prowadzona jest zarówno jako niewielkie drzewko, jak i przycinany krzew, często też sadzona jest w formie żywopłotów. Mięsiste owoce opisywane są jako trujące[9]. Walorami tego gatunku jest szybki wzrost i efektowne kwiaty[10]. Wyhodowano różne odmiany ozdobne o odmiennym niż typowe ubarwieniu liści i kwiatów[9].

Nazwa rodzajowa upamiętnia francuskiego botanika i lekarza papieskiego Castora Durante (ok. 1529–1590)[7].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Owoce Duranta mutisii
Pokrój
Niewielkie drzewa i krzewy o pędach prosto wzniesionych lub przewisających, czasem ciernistych[6], niewyraźnie czworokanciastych, nagich lub owłosionych[7].
Liście
Zimozielone[9] lub sezonowe[4]. Ogonkowe[4], naprzeciwległe lub w pozornych okółkach, pojedyncze, całobrzegie, piłkowane lub ząbkowane[6][8].
Kwiaty
Zebrane w szczytowe lub wyrastające w kątach liści silnie zwykle wydłużone i luźne kłosy. Kwiaty zwykle szypułkowe wsparte są drobnymi przysadkami. Kielich kształtu rurkowatego lub dzwonkowatego tworzony jest przez pięć zrośniętych działek na końcu z 5 łatkami. Płatki korony niebieskie, fioletowe lub białe, mniej lub bardziej promieniste, w dole zrośnięte w rurkę, w górze z szeroko rozpostartymi łatkami[6]. Czasem opisywana jest jako dwuwargowa z dolną wargą trójłatkową i większą, górną, dwułatkową[8]. Pręciki płodne są cztery, schowane w rurce korony. Zalążnia powstaje z czterech owocolistków, każdy z dwiema komorami, w których rozwijają się pojedyncze zalążki, których w sumie jest 8. Szyjka słupka na szczycie słabo rozdziela się na czworo i zakończona jest główkowatymi znamionami[6].
Owoce
Mięsiste pestkowce[4] z czterema dwunasiennymi pestkami, na szczycie z trwałymi działkami kielicha[6].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj z rodziny werbenowatych Verbenaceae[2][11]. W obrębie rodziny rodzaj jest blisko spokrewniony z Citharexylum, cechuje się też szeregiem podobieństw do roślin z rodzaju Rhaphithamnus[7].

Wykaz gatunków[4]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2020-04-09] (ang.).
  3. a b c Duranta L.. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2020-04-09].
  4. a b c d e f g Duranta L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2020-04-09].
  5. a b c d David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 459, DOI10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  6. a b c d e f g K. Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. VII. Flowering Plants. Dicotyledons. Lamiales. Berlin, Heidelberg: Springer, 2004, s. 467. ISBN 978-3-642-62200-7.
  7. a b c d e Ahmad Abid Munir. A taxonomic revision of the genus Duranta L. (Verbenaceae) in Australia. „Journal of the Adelaide Botanic Gardens”. 16, s. 1-16, 1995. 
  8. a b c Duranta Linnaeus. [w:] Flora of China [on-line]. eFlora. Missouri Botanical Garden, St. Louis, MO & Harvard University Herbaria, Cambridge, MA.. [dostęp 2020-04-09].
  9. a b c d e Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, s. 317, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
  10. Christopher Brickell (red.): Encyclopedia of plants & flowers. New York: American Horticultural Society, 2012, s. 568. ISBN 978-0-7566-6857-0.
  11. Genus: Duranta L.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2020-04-09].