Dwory (Oświęcim)
50°02′36″N 19°16′00″E/50,043472 19,266667| część miasta Oświęcimia | |
 Kaplica Hallerów w Dworach | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Miasto | |
| W granicach Oświęcimia |
1954 |
| SIMC |
0925034[1] |
| Populacja (1931) • liczba ludności |
|
Położenie na mapie Oświęcimia  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu oświęcimskiego  | |
| 50°02′36″N 19°16′00″E/50,043472 19,266667
| |
Dwory – część miasta Oświęcimia, na prawym brzegu Wisły, w północno-wschodniej części miasta.
Znajdują się tu duże zakłady chemiczne. Od zachodu i południa otoczone jest osiedlami mieszkaniowymi. Na osiedlu znajduje się stacja kolejowa Dwory oraz stopień wodny wchodzący w skład Drogi Wodnej Górnej Wisły.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Miejscowość po raz pierwszy wzmiankowana w 1404 roku jako Dowry[2]. W dokumencie sprzedaży księstwa oświęcimskiego Koronie Polskiej przez Jana IV oświęcimskiego wystawionym 21 lutego 1457 roku miejscowość wymieniona została jako Dwory[3].
Do 1932 roku stanowiła gminę jednostkową w powiecie oświęcimskim, a po jego zniesieniu w powiecie bialskim (1932–34), w województwie krakowskim. W 1931 roku liczyły 1925 mieszkańców[4]. 15 września 1934 roku wraz ze zniesioną gminą jednostkową Kruki utworzyły gromadę Dwory, jedną z 13 gromad[5] nowo powstałej (1 sierpnia 1934) zbiorowej gminy Oświęcim[6].
Dwory były podzielone na obręby ewidencyjne Dwory I[7] i Dwory II[8]. W związku z reformą administracyjną kraju jesienią 1954, Dwory I włączono do Oświęcimia, natomiast Dwory II do gromady Włosienica[9].
Obecnie system TERYT wyodrębnia dwie części miasta Oświęcimia – Dwory (SIMC 0925034) i Dwory Pierwsze (SIMC 0925040). Nazwa Dwory odnosi się do ścisłego obszaru dawnej wsi Dwory wzdłuż ulicy Wiejskiej, natomiast nazwa Dwory Pierwsze odnosi się do obszaru przemysłowego wzdłuż ulicy Technicznej[10]. Dwory Drugie (SIMC 0063727) pozostają nadal samodzielną wsią w gminie wiejskiej Oświęcim.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Obiekt wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[11].
- Zespół parkowy z kaplicą Hallerów, ul. Zwycięstwa.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Julian Zinkow: Oswięcim i okolice. Przewodnik monograficzny. Oświęcim: Wydawnictwo „PLATAN”, 1994, s. 287. ISBN 83-7094-002-1.
- ↑ Krzysztof Rafał Prokop: Księstwa oświęcimskie i zatorskie wobec Korony Polskiej w latach 1438–1513. Dzieje polityczne. Kraków: PAU, 2002, s. 151. ISBN 978-8388857-31-7.
- ↑ Skorowidz gmin Rzeczypospolitej Polskiej: ludność i budynki oraz powierzchnia ogólna i użytki rolne: na podstawie tymczasowych wyników drugiego powszechnego spisu ludności z dn. 9.XII 1931 r. Cz. 3, Województwa południowe / Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej
- ↑ Krakowski Dziennik Wojewódzki. 1934, nr 19, poz. 133.
- ↑ Dz.U. z 1934 r. nr 69, poz. 639.
- ↑ Obręb ewidencyjny Dwory I.
- ↑ Obręb ewidencyjny Dwory II
- ↑ Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 29 listopada 1954 r., Nr. 11, Poz. 50
- ↑ Dwory i Dwory Pierwsze w serwisie Geoportal
- ↑ Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2023-12-01].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Dwory, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 236.
