Dzienniki Hitlera

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Dzienniki Hitlera – sfałszowane dzienniki opublikowane przez dziennik „Stern” jako rzekomo spisane przez Hitlera.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Dziennikarz Gerd Heidemann był kolekcjonerem nazistowskich artefaktów[1]. Poprzez znajomych kolekcjonerów w 1980 roku nawiązał kontakt z fałszerzem Konradem Kujau, który ukrywał się pod pseudonimem Konrad Fischer[2]. Dowiaduje się o istnieniu dzienników napisanych przez Hitlera[3]. Pochodziły rzekomo od wschodnioniemieckiego generała, który przemycał je do Zachodnich Niemiec[4]. Pierwszy tom wykonał w połowie lat siedemdziesiątych[5]. Dziennikarz był zainteresowany znaleziskiem[6]. Dzienniki rzekomo pochodziły z katastrofy samolotu[7].

Rankiem 21 kwietnia 1945 roku w Börnersdorf, małej wiosce na skraju Szwajcarii Saksońskiej, samolot transportowy Junkers Ju 352 rozbił się i eksplodował. Samolot należał do ostatniego kontyngentu lotniczego Kancelarii Rzeszy i miał za zadanie ewakuować osobisty sztab Adolfa Hitlera i dokumenty z kwatery głównej z Berlina do Obersalzbergu w południowej Bawarii na krótko przed zakończeniem drugiej wojny światowej. Dwaj dziennikarze, Gerd Heidemann i Thomas Walde po raz pierwszy odwiedzili Börnersdorf w listopadzie 1980 roku. W towarzystwie Stasi poszukiwali informacji na temat katastrofy od mieszkańców wioski. Heidemann udawał krewnego ofiary katastrofy[8].

Fakt katastrofy był uznawany przez dziennikarza jako dowód wiarygodności opowieści antykwariusza[9]. Handlarz szybko odkrył, że opowiedziana historia jest uznawana przez dziennikarza za prawdziwą. Kiedy reporter ujawnił możliwość zgromadzenia dużej sumy pieniędzy na zakup od swojego wydawcy, antykwariusz wydał 61 kolejnych tomów dziennika[5]. Początkowo kierownictwo „Sterna” odrzucało znalezisko Heidemanna. Wówczas zwrócił się z dziennikami Hitlera bezpośrednio do kierownictwa wydawnictwa Gruner + Jahr w celu otrzymania funduszy na zakup[10]. Dziennikarz zawyżał kwoty, o które prosił antykwariusz[11]. Wydawnictwo zapłaciło łącznie 9,34 miliona marek zachodnioniemieckich[12]. Zakupiono 62 tomy pamiętników[13]. Po otrzymaniu pieniędzy za spreparowane dzienniki Heidemann kupował drogie nieruchomości[14]. Brytyjski dziennik „Sunday Times” nabył prawa wydawnicze od niemieckiej gazety[15].

Dzienniki od początku wzbudzały kontrowersje[16]. Historycy stwierdzili, że Hitler, od kiedy cierpiał na chorobę Parkinsona, preferował dyktowanie zamiast własnoręcznego pisania. Kierownictwo gazety odpierało zarzuty, uznając dzienniki za prawdziwe. Wysoko postawieni eksperci, w tym niemiecki historyk Eberhard Jäckel i brytyjski profesor Hugh Trevor-Roper, wstępnie potwierdzili autentyczność zapisów[17]. Jednak wielu biografów Hitlera i adiutantów kanclerza zaprzeczało prowadzeniu dzienników przez niego[15]. Trzy z siedmiu tomów zostały zbadane w Federalnym Urzędzie Policji Kryminalnej w Wiesbaden oraz w Berlińskim Federalnym Urzędzie Badań Materiałowych[15]. Okładki, papier i kleje zawierały materiały opracowane po II wojnie światowej[18]. Analizy wszystkich trzech urzędów potwierdzały fałszerstwo. Dziennik zataił raport o fałszerstwie. Opublikowano tylko część ekspertyzy, która wydawała się potwierdzać autentyczność dzienników[15]. W dniu 5 maja 1983 roku niemiecka Federalna Policja Kryminalna ogłosiła, że dzienniki są sfałszowane[19].

W maju 1983 roku Konrad Kujau został aresztowany przy granicy austriackiej[20]. Został skazany na cztery lata i sześć miesięcy pozbawienia wolności za oszustwa i fałszowanie dokumentów[21]. W 1988 roku został warunkowo zwolniony z więzienia po wykryciu raka[22]. Dziennikarz Gerd Heidemann został skazany na cztery lata i osiem miesięcy pozbawienia wolności za oszustwa[21]. Ostatecznie wydawnictwo Gruner & Jahr poniosło ogromne straty finansowe, poważnie ucierpiał wizerunek pisma, a dwóch z trzech redaktorów naczelnych musiało zrezygnować[19]. Jednak fałszerz w 1989 roku opracował dodatkowy dziennik. Rękopis został podarowany prywatnej kolekcji w Berlinie jako prezent od fałszerza[23]. Sfałszowane dzienniki są przechowywane w archiwum wydawnictwa Gruner + Jahr, w Archiwum Federalnym w Koblencji, w Domu Historii w Bonn oraz w Muzeum Policji w Hamburgu[24].

Dzienniki w kulturze[edytuj | edytuj kod]

Historia została opowiedziana w niemieckim filmie Schtonk![25].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Dagmar Günther, Für 9,3 Millionen Mark die Geschichte neu schreiben [online], Vorwärts, 10 kwietnia 2008 [dostęp 2020-12-23] (niem.).
  2. Simon Kaminski, 30 Jahre „Hitlers Tagebücher” [online], Augsburger Allgemeine, 25 kwietnia 2013 [dostęp 2020-12-12] (niem.).
  3. Reinhard Urschel, Sternstunden eines sagenhaften Fälschers [online], Hannoverscher Allgemeine Zeitung, 26 kwietnia 2013 [dostęp 2020-12-23] (niem.).
  4. Hellmuth Vensky, Von der Sensation zum Alptraum [online], Die Zeit, 8 lipca 2010 [dostęp 2020-12-12] (niem.).
  5. a b Wolfgang Kaes, „Hitler-Tagebücher” Sensation wurde zum Super-GAU [online], Kölnischen Zeitung, 13 kwietnia 2013 [dostęp 2020-12-23] (niem.).
  6. Andreas Austilat, Die Hitler-Tagebücher (1983) [online], Der Tagesspiegel, 20 kwietnia 2008 [dostęp 2020-12-23] (niem.).
  7. Michael Seufert, Der Millionen-Deal läuft streng geheim [online], Hamburger Abendblatt, 6 marca 2008 [dostęp 2020-12-23] (niem.).
  8. Mitteldeutsche Rundfunk, Absturz im Wald: Die wahre Geschichte der Hitler-Tagebücher [online], Mitteldeutsche Rundfunk, 21 kwietnia 2020 [dostęp 2020-12-23] (niem.).
  9. Cornelius Pollmer, Absturz im Birnenschorf [online], Süddeutsche Zeitung, 13 kwietnia 2013 [dostęp 2020-12-23] (niem.).
  10. Hellmuth Vensky, Von der Sensation zum Alptraum [online], Die Zeit, 8 lipca 2010 [dostęp 2020-12-23] (niem.).
  11. Roy Greenslade, 25 years ago today... the Sunday Times published Hitler’s diaries [online], The Guardian, 28 kwietnia 2008 [dostęp 2020-12-23] (ang.).
  12. Deutsche Welle, Ein Tiefpunkt des deutschen Journalismus: Die „Hitler-Tagebücher”, Deutsche Welle [dostęp 2020-12-23] (niem.).
  13. Die Presse, Eva sagt, ich habe Mundgeruch... [online], Die Presse, 19 kwietnia 2013 [dostęp 2020-12-23] (niem.).
  14. Der Spiegel, Wie von selbst Wo sind sie geblieben, die neun Millionen Mark für die gefälschten Hitler-Tagebücher?, Der Spiegel, 16 kwietnia 1984 [dostęp 2020-12-23] (niem.).
  15. a b c d Der Spiegel, Hitler-Tagebücher: „Ein tödlicher Fehler”, Der Spiegel, 9 maja 1983 [dostęp 2020-12-23] (niem.).
  16. Steffen Grimberg, Angebliches Hitler-Tagebuch unter dem Hammer [online], Mitteldeutsche Rundfunk, 31 maja 2018 [dostęp 2020-12-23] (niem.).
  17. Dirk Kaufmann, Der Mann, der Hitlers Tagebücher schrieb [online], Deutsche Welle [dostęp 2020-12-23] (niem.).
  18. Die Welt, So war das mit den Hitler-Tagebüchern [online], Die Welt, 22 kwietnia 2008 [dostęp 2020-12-23] (niem.).
  19. a b Michael Schmölzer, Hitlers falsche Tagebücher [online], Wiener Zeitung, 25 kwietnia 2003 [dostęp 2020-12-23] (niem.).
  20. Fałszerstwa literackie, [w:] Magnus Magnusson, Słynne fałszerstwa, oszustwa i skandale, Warszawa: Bellona, 2008, s. 244–248, ISBN 978-83-1111-085-4, OCLC 750012413.
  21. a b Bundesarchiv, 35 Jahre: Auftakt des Prozesses um die gefälschten Hitler-Tagebücher, Bundesarchiv, 21 sierpnia 1984 [dostęp 2020-12-12] (niem.).
  22. Phillip Knightley, Konrad Kujau [online], The Guardian, 16 września 2000 [dostęp 2020-12-12] (ang.).
  23. Der Spiegel, Gefälschtes Hitler-Tagebuch wird versteigert [online], Der Spiegel, 22 kwietnia 2004 [dostęp 2020-12-23] (niem.).
  24. Der Standard, Gefälschtes Hitler-Tagebuch wird versteigert [online], Der Standard, 18 maja 2018 [dostęp 2020-12-23] (niem.).
  25. Nordkurier, Mit Hitler-Tagebüchern sank der Stern des „Stern” [online], Nordkurier [dostęp 2020-12-23] (niem.).