Przejdź do zawartości

Dzień Pamięci Ofiar Reżimu Komunistycznego

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Dzień Pamięci Ofiar Reżimu Komunistycznego – święto państwowe w Czechach i Słowacji przypadające 27 czerwca. Zostało ogłoszone ustawą 245/2000 z 29.06.2000 jako ważny dzień ku pamięci prześladowanych i zamordowanych ofiar czechosłowackiego reżimu komunistycznego(inne języki)[1][2]. Na Słowacji ten dzień pamięci został wprowadzony ustawą nr 325/2020[3].

Na datę upamiętnienia został wybrany dzień, w którym w 1950 r. po procesie politycznym (31 maja - 8 czerwca 1950) zostali straceni przez powieszenie: Milada Horákova, Jan Buchal(inne języki), Oldřich Pecl(inne języki) i Záviš Kalandra[4]. Fikcyjny proces grupy Milady Horákovéj był pierwszym i zarazem jedynym procesem politycznym w Czechosłowacji, w którym stracono kobietę[5]. Pozostałych czterech oskarżonych skazano na dożywocie, a kolejnych pięciu skazano na wyroki od 20 do 28 lat więzienia. Ułaskawienie dla Horákovej próbowali zdobyć m.in. Albert Einstein czy Eleanora Roosevelt[6]. Na egzekucji była też obecna tzw. prokurator robotnicza / pracownicza[a] Ludmila Brožová, która po zakończeniu okresu komunizmu, w 2007 roku jako jedyna została skazana na sześcioletni wyrok za udział w morderstwie sądowym, odsiadując wyrok w więzieniu w Světlá nad Sázavou[6].

Od 1948 r. za przestępstwa polityczne w Czechosłowacji stracono 248 osób, najwięcej w pierwszej połowie lat pięćdziesiątych[7]. Ostatnia egzekucja polityczna miała miejsce w 1960 r.[8] Wielokrotnie więcej ofiar zginęło w wyniku przymusowego pobytu w obozach internowania i komunistycznych więzieniach i aresztach (4500 osób)[9] oraz podczas próby przekroczenia granic państwowych Czechosłowacji(inne języki)(777 osób)[10][9], co jest stosunkowo niewielką liczbą w zestawieniu ofiar reżimów komunistycznych(inne języki), które podaje Czarna Księga Komunizmu[11] — za kraje z największą liczbę ofiar się za Chiny (65 mln) i Związek Radziecki (20 mln), a następnie Kambodżę (2 mln), Koreę Północną (2 mln) i Etiopię (1,7 mln)[11].

Uwagi

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Potoczna nazwa prokuratora w komunistycznej Czechosłowacji(inne języki), który uzyskał uprawnienia po ukończeniu rocznej szkoły policealnej Szkoły Prawa Pracowniczego(inne języki)

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ AION CS-, 245/2000 Sb. Zákon o státních svátcích a dnech pracovního klidu [online], Zákony pro lidi [dostęp 2024-01-08] (cz.).
  2. ↑ Pamětní místa na komunistický režim [online] [dostęp 2024-01-08] (cz.).
  3. ↑ Slov-lex, 325/2020 Z.z. - Zákon, ktorým sa mení a dopĺňa záko... [online], Slov-lex [dostęp 2024-01-08] (słow.).
  4. ↑ Politická elita uctila oběti komunismu. Z magistrátu nepřišel nikdo | PrahaIN [online], www.prahain.cz [dostęp 2022-10-25] (cz.).
  5. ↑ d, Penn: Symbol zamiast realnej kobiety [online], KrytykaPolityczna.pl, 14 marca 2013 [dostęp 2022-10-25] (pol.).
  6. ↑ a b communications unlimited, Milada Horáková ofiara komunizmu [online], Communications Unlimited, 27 czerwca 2021 [dostęp 2022-10-25] (ang.).
  7. ↑ Neoženil jste se, půjdete do vězení, řekl komunistický soudce [online], iDNES.cz, 2 sierpnia 2010 [dostęp 2022-10-25] (cz.).
  8. ↑ Česká, Popravy ve 20. století, tečky za pochmurnou historií [online], ČT24 - Česká televize [dostęp 2022-10-25] (cz.).
  9. ↑ a b FG Forrest, z, 2024, Memorial to the Victims of Communism [online], Prague.eu [dostęp 2024-01-08] (ang.).
  10. ↑ Nová čísla: Na hranici ČSSR a Rakouska zemřelo 777 lidí | Aktuálně.cz [online], Aktuálně.cz - Víte, co se právě děje, 12 listopada 2013 [dostęp 2024-01-08] (cz.).
  11. ↑ a b Stéphane Courtois, Mark Kramer, The black book of communism : crimes, terror, repression, Cambridge, Mass.: Harvard University Press, 1999, ISBN 0-674-07608-7, OCLC 41256361 [dostęp 2022-10-25].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Dzień_Pamięci_Ofiar_Reżimu_Komunistycznego&oldid=74529272”