Dziwaczek jalapa

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Dziwaczek jalapa
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena eukarionty
Królestwo rośliny
Podkrólestwo rośliny zielone
Nadgromada rośliny telomowe
Gromada rośliny naczyniowe
Podgromada rośliny nasienne
Nadklasa okrytonasienne
Klasa Magnoliopsida
Nadrząd goździkopodobne
Rząd goździkowce
Rodzina nocnicowate
Rodzaj dziwaczek
Gatunek dziwaczek jalapa
Nazwa systematyczna
Mirabilis jalapa L.
Sp. pl. 1:177. 1753
Multimedia w Wikimedia Commons

Dziwaczek jalapa, dziwaczek peruwiański (Mirabilis jalapa) – gatunek byliny z rodziny nocnicowatych. Pochodzi z tropikalnego Meksyku, w Polsce jest uprawiany.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój
Silnie rozgałęziająca się bylina (w Polsce uprawiana jest jako roślina jednoroczna), osiągająca wysokość 60-80 cm.
Kwiaty
Duże, zebrane w baldachogrona na szczycie pędów. Tworzące okrywę kwiatową podkwiatki są zielone, kielichowate. Okwiat rurkowaty, szeroko rozpostarty, złożony z 5 działek. W środku kwiatu pojedynczy słupek i 5 pręcików. Kwitnie od lipca do października, kwiaty o intensywnym, słodkim zapachu. Pojedyncza roślina może dawać kwiaty o różnym kolorze – od białego, przez żółty, do purpurowego. Również w trakcie kwitnienia kwiaty mogą zmieniać kolor. Rozwijają się dopiero po zachodzie słońca i są rozwarte przez całą noc.
Owoc
Orzeszki otoczone okrywą kwiatową.

Zastosowanie i uprawa[edytuj | edytuj kod]

  • Roślina ozdobna: Jest popularną rośliną ozdobną, ma zastosowanie jako roślina ogrodowa. Wyhodowano bardzo dużo odmian, w tym również o kwiatach prążkowanych, bardzo długich i miękko owłosionych. Lubi nasłonecznione stanowiska. Szczególnie nadaje się do obsadzania altan, gdyż nocą jej kwiaty ładnie pachną. Wysiewa się ją z nasion, jest łatwa w uprawie.

Galeria[edytuj | edytuj kod]

  • Gałązka z pąkiem kwiatowym

  • Dojrzały owoc - orzech

  • Dwubarwny kwiat

  • Przykład innej kolorystyki kwiatów

Ciekawostki[edytuj | edytuj kod]

  • W 2005 r. hiszpańscy naukowcy odkryli niezwykłe zjawisko: płatki kwiatów, szczególnie żółtych wykazują właściwości fluorescencyjne[3]. Zjawisko można zaobserwować w ultrafiolecie.
  • Kwiaty otwierają się późnym popołudniem około godziny 16 i dlatego kwiat ten nazywany jest The four o'clock flower[4][5]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website [online], Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-10-07] (ang.).
  3. ↑ nature.com[1](ang.)
  4. ↑ Britannica encyklopedia [2]
  5. ↑ Missouri Botanical Garden[3]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  1. Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
  2. Geoffrey Burnie i inni, Botanica : ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
  3. Praca zbiorowa: Zielona Planeta str.17. Polski Klub Ekologiczny, 2009. ISSN 1426-6210.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Dziwaczek_jalapa&oldid=62818491”