Dziwuszka ogrodowa

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Dziwuszka ogrodowa
Haemorhous mexicanus[1]
(Statius Müller, 1776)
Dziwuszka ogrodowa
Systematyka
Domena eukarionty
Królestwo zwierzęta
Typ strunowce
Podtyp kręgowce
Gromada ptaki
Podgromada Neornithes
Nadrząd ptaki neognatyczne
Rząd wróblowe
Podrząd śpiewające
Rodzina łuszczakowate
Podrodzina łuskacze
Rodzaj Haemorhous
Gatunek dziwuszka ogrodowa
Synonimy
  • Fringilla mexicana Statius Müller, 1776
  • Carpodacus mexicanus (Statius Müller, 1776)
Podgatunki
  • H. m. frontalis (Say, 1822)
  • H. m. clementis (Mearns, 1898)
  • †H. m. mcgregori (Anthony, 1897)
  • H. m. amplus (Ridgway, 1876)
  • H. m. ruberrimus (Ridgway, 1887)
  • H. m. rhodopnus (R. T. Moore, 1936)
  • H. m. coccineus (R. T. Moore, 1939)
  • H. m. potosinus (Griscom, 1928)
  • H. m. centralis (R. T. Moore, 1937)
  • H. m. mexicanus (Statius Müller, 1776)
  • H. m. roseipectus (Sharpe, 1888)
  • H. m. griscomi (R. T. Moore, 1939)
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]
Status iucn3.1 LC pl.svg
Zasięg występowania
Mapa występowania
Systematyka Systematyka w Wikispecies
Commons Multimedia w Wikimedia Commons

Dziwuszka ogrodowa[3], dziwonia ogrodowa[4] (Haemorhous mexicanus) – gatunek ptaka z rodziny łuszczakowatych (Fringillidae).

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Wyróżniono jedenaście podgatunków H. mexicanus[5][6][3]:

  • dziwuszka brązowoucha (H. mexicanus frontalis) – południowo-zachodnia i południowo-wschodnia Kanada, USA i północno-zachodni Meksyk.
  • H. mexicanus clementis – San Clemente Island I. (południowo-zachodnia Kalifornia) i Wyspy Coronado (skrajnie północno-zachodni Meksyk).
  • dziwuszka reliktowa (H. mexicanus mcgregori) – takson wymarły, występował na Wyspach San Benito (północno-zachodni Meksyk).
  • dziwuszka wyspowa (H. mexicanus amplus) – Guadalupe.
  • H. mexicanus ruberrimus – południowa Kalifornia Dolna.
  • H. mexicanus rhodopnus – środkowa Sinaloa .
  • H. mexicanus coccineus – południowo-zachodni Meksyk.
  • H. mexicanus potosinus – północno-środkowy Meksyk.
  • H. mexicanus centralis – środkowy Meksyk.
  • dziwuszka ogrodowa (H. mexicanus mexicanus) – południowo-środkowy Meksyk.
  • H. mexicanus roseipectus – doliny Oaxaca.
  • H. mexicanus griscomi – Guerrero.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała 12–14 cm. U samca czoło, ciemię, gardło oraz kuper czerwone do pomarańczowych; maska i wierzch ciała szarobrązowe, w brązowe kreski; brzuch biały, w brązowe kreski. U samicy brak czerwonej barwy; głowa brązowa, bez rysunku. Ogon u obu płci brązowy, równo ścięty.

Zasięg, środowisko[edytuj | edytuj kod]

Gatunek synantropijny występujący w północnoamerykańskich miastach, gdzie do budowy gniazd oprócz materiałów naturalnych używa również odpadków, np. niedopałków papierosów, co może być sposobem na odstraszanie roztoczy[7]. Pospolita, osiadła; środkowo-zachodnia, południowo-zachodnia i południowo-środkowa część Ameryki Północnej. W 1940 r. introdukowana w Nowym Jorku, skąd gwałtownie rozprzestrzeniła się na północ, południe i zachód.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Carpodacus mexicanus, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.) [dostęp 2013-02-24]
  2. ↑ BirdLife International 2012, Carpodacus mexicanus [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015 [online], wersja 2015-4 [dostęp 2015-12-09] (ang.).
  3. ↑ a b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Plemię: Carduelini Vigors, 1825 (wersja: 2015-07-08). W: Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2015-12-07].
  4. ↑ P. Mielczarek, W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 412, 1999. ISSN 0550-0842. 
  5. ↑ F. Gill, D. Donsker: Finches, euphonias (ang.). IOC World Bird List: Version 5.4. [dostęp 2015-12-09].
  6. ↑ House Finch (Carpodacus mexicanus) (ang.). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2013-02-24].
  7. ↑ Monserrat Suárez-Rodríguez, Isabel López-Rull, Constantino Macías Garcia. Incorporation of cigarette butts into nests reduces nest ectoparasite load in urban birds: new ingredients for an old recipe?. „Biology Letters”. 1 (9), s. 20120931, 2013-02-23. The Royal Society. DOI: 10.1098/rsbl.2012.0931. ISSN 1744-957X (ang.). 

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  1. Wiesław Dudziński, Marek Keller, Andrew Gosler: Atlas ptaków świata. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Multico, 2000. ISBN 83-7073-059-0.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Dziwuszka_ogrodowa&oldid=53151134”