ELC AMX
 Czołg ELC AMX bis w Musée des Blindés | |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent | |
| Typ pojazdu | |
| Trakcja |
gąsienicowa |
| Załoga |
2 |
| Historia | |
| Prototypy |
1956 |
| Egzemplarze |
2 prototypy |
| Dane techniczne | |
| Silnik |
SOFAM 8Gxb |
| Transmisja |
mechaniczna |
| Pancerz |
grubość: 10–14 mm |
| Długość |
4,97 m |
| Szerokość |
2,24 m |
| Wysokość |
1,58 m |
| Masa |
6,7 t |
| Osiągi | |
| Prędkość |
65 km/h |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| 1 działo kaliber 90 mm D 914 (zapas amunicji – 60 szt.) | |
ELC AMX – prototyp francuskiego czołgu lekkiego z okresu po II wojnie światowej. Choć pojazd miał zastąpić serię AMX-13, ostatecznie nigdy nie wszedł do produkcji seryjnej.
Historia[edytuj | edytuj kod]
W 1955 roku Francuskie Ministerstwo Obrony rozpoczęło projekt ELC (Lekki Pojazd Bojowy, fr. Engin Léger de Combat)[1]. Celem prac było stworzenie serii lekkich pojazdów bojowych, które można by transportować drogą powietrzną, we wnętrzu samolotów transportowych[2]. Owocem projektu ELC były dwa projekty oparte na tym samym podwoziu zaprojektowane w zakładach Hotchkiss: niszczyciela czołgów ELC EVEN oraz lekkiego czołgu ELC AMX[2].
Pierwszy prototyp o masie ok. 8,8 tony wykorzystywał podwozie o czterech kołach jezdnych, pochodzące z produkowanej od 1952 tankietki transportowej Hotchkiss CC-2[1][2], dzięki czemu posiadał wyjątkowo niską sylwetkę[1]. Inaczej niż w większości współczesnych czołgów, całą załogę stanowiło dwóch ludzi: mechanik-kierowca oraz dowódca-strzelec-ładowniczy[1]. Obaj siedzieli w wieży, po obu stronach działa, pod osobnymi włazami umieszczonymi w dachu wieży[1][2].
Przetestowano na nim kilka różnych wież[2], ostatecznie zdecydowano się na tę uzbrojoną w 90 mm działo D914 wyposażone w hamulec wylotowy[1]. Ze względu na ograniczony rozmiar pojazdu, a co za tym idzie niewielką przestrzeń wewnętrzną, wieża pojazdu mogła obracać się o 360°, ale jedynie podczas postoju pojazdu[1][2]. W trakcie jazdy możliwość dostosowania kierunku strzału poprzez obrót działem była bardzo ograniczona[1], podobnie jak w niszczycielach czołgów z czasów II wojny światowej[2]. Poza tym pojazd wyposażony był w wyrzutniki granatów dymnych[1].
Po testach pierwszego prototypu w 1957 zdecydowano się na zamówienie kolejnego, o masie zaledwie ok. 6 ton, tym razem z przeprojektowanym i nieco wydłużonym podwoziem o pięciu kołach jezdnych[1]. Tak skonfigurowany pojazd zyskał miano ELC AMX Bis, jego prototyp ukończono w 1961[2].
Pojazd był szczytowym osiągnięciem w dziedzinie tzw. miniczołgu, czyli niewielkiego pojazdu, którego zadaniem jest wsparcie piechoty i jej pojazdów[3]. Jednak po testach kilku różnych wariantów uzbrojenia (m.in. dział 90 mm i działek 30 mm), francuskie władze wojskowe uznały, że koncepcja tak lekkiego czołgu z założenia ustępuje typowym czołgom i jako taka jest nieperspektywiczna[3]. Dlatego projekt skasowano[3], a żadna z wersji pojazdu nigdy nie weszła do produkcji seryjnej.
Jedyny zachowany egzemplarz czołgu ELC AMX w wersji Bis znajduje się w Musée des Blindés we francuskim Saumur[2][1].
Kultura popularna[edytuj | edytuj kod]
Pojazd ELC AMX Bis jest jednym z czołgów dostępnych w grze komputerowej World of Tanks[1] oraz War Thunder[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Roger Avignon i inni, 1955 ELC AMX, [w:] Antoine Misner (red.), Chars français sur le net, Mulhouse: association de droit local „Chars français sur le net”, 2015 [dostęp 2015-05-09] (fr.).
- Roman Dżerelejko, ELC AMX – пара прототипов одного танка, Vadim Smirnov (red.), „Военное обозрение”, 14 lipca 2012 [dostęp 2015-05-09] (ros.).
- Richard M. Ogorkiewicz, Mechanized Infantry, „Military Review: Professional Journal of the US Army”, John H. Cushman, Glenn McCue, LIV (8), Fort Leavenworth, KS, sierpień 1974, s. 67–74, ISSN 0026-4148 [dostęp 2015-05-09] (ang.).