Ektoderma

Ektoderma (łac. ectodermis, z gr. ektós na zewnątrz, dérma skóra), ektoblast – zewnętrzny listek zarodkowy, warstwa komórek powstająca w rozwoju zarodkowym zwierząt w trakcie różnorodnie zachodzącej gastrulacji.

Z ektodermy rozwija się zewnętrzne pokrycie ciała, nabłonek jelita przedniego i tylnego, układ nerwowy i narządy zmysłów. Pochodzenie ektodermalne mają m.in.: cewki Malpighiego i układ tchawkowy stawonogów. W czasie neurulacji w rozwoju kręgowców ektoderma ulega podziałowi na ektodermę powierzchniową i neuroektodermę. Z tej pierwszej powstaje naskórek i różne jego twory pochodne (gruczoły potowe, gruczoły łojowe, pióra, łuski, włosy itp.), częściowo szkliwo zębów, elementy oka (rogówka, soczewka, siatkówka). Z neuroektodermy powstaje cewka nerwowa.

Bibliografia

Biologia. Multimedialna encyklopedia PWN Edycja 2.0. pwn.pl, 2008. ISBN 978-83-61492-24-5.
Józef Razowski: Słownik entomologiczny. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987. ISBN 83-01-07907-X.
Zoologia. Bezkręgowce. T. 1. Red. nauk. Czesław Błaszak. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009. ISBN 978-83-01-16108-8.