Electrothroscus
| Electrothroscus | |
| Li et Cai, 2021 | |
| Okres istnienia: alb–cenoman | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Infrarząd | |
| Nadrodzina | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
Electrothroscus |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
Electrothroscus yanpingae Li et Cai, 2021 | |
Electrothroscus – wymarły rodzaj chrząszczy z rodziny podrywkowatych. Obejmuje tylko jeden opisany gatunek, Electrothroscus yanpingae. Żył w kredzie na terenie współczesnej Mjanmy.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Rodzaj i gatunek typowy opisane zostały po raz pierwszy w 2021 roku przez Li Yandę i Cai Chenyanga na łamach „Insects”. Opisu dokonano na podstawie inkluzji w bursztynie birmańskim, odnalezionej w kopalni koło Noije Bum w gminie Tanai i dystrykcie Myitkyina na terenie birmańskiego stanu Kaczin. Skamieniałość datowana jest na późny alb lub wczesny cenoman. Nazwa rodzajowa to połączenie greckiego elektron, oznaczającego „bursztyn” i nazwy pokrewnego rodzaju Throscus, natomiast epitet gatunkowy honoruje botanika ewolucyjnego, Guo Yanpinga[1].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Chrząszcz o wydłużonym ciele długości 2,3 mm i szerokości 0,8 mm. Poprzeczna głowa pozbawiona była żeberka czołowego. Duże, słabo wykrojone oczy złożone budowały drobne fasetki. Jedenastoczłonowe czułki miały człon drugi osadzony na pierwszym wierzchołkowo, a trzy ostatnie człony powiększone i formujące buławkę. Przedplecze było 1,6 raza szersze niż dłuższe, o zbieżnych ku przodowi bokach, ostrych i wystających kątach tylnych i dwufalistej krawędzi tylnej. 2,2 raza dłuższe niż razem szerokie, najszersze za nasadą pokrywy miały punktowane rzędy. Prawie trapezowate przedpiersie miało niemal równoległe żeberka oraz lekko pośrodku przewężony i ostro zakończony wyrostek międzybiodrowy. Zapiersie pozbawione było bruzd do chowania stóp środkowej pary. Odnóża wszystkich par wieńczyły pięcioczłonowe stopy z niezmodyfikowanymi pazurkami. Na spodzie odwłoka widocznych było pięć sternitów, z których ostatni był dwukrotnie dłuższy niż czwarty[1].
Paleoekologia[edytuj | edytuj kod]
Siedliskiem tego owada były gorące i wilgotne tropikalne lasy deszczowe o bujnej roślinności. Zdominowane były przez araukariowate, zwłaszcza z rodzaju agatis, ale występowały tu też sekwoje, metasekwoje, sosny, cedry i cyprysy. Piętro podszytu tworzyły głównie paprocie i widłaki właściwe. Pory roku determinowane były głównie przez opady[2]. Lasy te rosły nad brzegami rzek, jezior, lagun czy estuariów, o czym świadczy udział fauny słodkowodnej[3]. Nie były odległe od wybrzeży morskich, jako że w bursztynie birmańskim czasem spotkać można organizmy słonowodne, a zwłaszcza ślady ich działalności[4][5]. Biota lasów cechowała się dużą bioróżnorodnością; do 2022 roku stwierdzono w burmicie około 2390 gatunków, 1575 rodzajów i 689 rodzin organizmów lądowych i słodkowodnych, w tym ponad 2240 gatunków, 1445 rodzajów, 612 rodzin, 66 rzędów i 8 gromad stawonogów[6]. Wśród nich podrywkowate reprezentują również Captopus depressiceps[1], Pactopus burmensis[7], Pseudopactopus robustus[1] oraz Trixagosoma guangyuani[8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Yan-Da Li, Diying Huang, Chenyang Cai. New Genera and Species of the Family Throscidae (Coleoptera: Elateroidea) in Mid-Cretaceous Burmese Amber. „Insects”. 12 (1), 2021. DOI: 10.3390/insects12010063.
- ↑ George Poinar, Roberta Poinar: What Bugged the Dinosaurs?: Insects, Disease, and Death in the Cretaceous. Princeton University Press, 2008, s. 17-36. ISBN 978-0691124315.
- ↑ Ivan N. Bolotov, Olga V. Aksenova, Ilya V. Vikhrev, Ekaterina S. Konopleva, Yulia E. Chapurina, Alexander V. Kondakov,. A new fossil piddock (Bivalvia: Pholadidae) may indicate estuarine to freshwater environments near Cretaceous amber-producing forests in Myanmar. „Scientific Reports”. 11 (1), 2021. DOI: 10.1038/s41598-021-86241-y. ISSN 2045-2322.
- ↑ Mao, Y.; Liang, K.; Su, Y.; Li, J.; Rao, X.; Zhang, H.; Xia, F.; Fu, Y.; Cai, C.; Huang, D.. Various amberground marine animals on Burmese amber with discussions on its age. „Palaeoentomology”. 1 (1), 2018. DOI: 10.11646/palaeoentomology.1.1.11.. ISSN 2624-2834.
- ↑ Yu, T.; Kelly, R.; Mu, L; Ross, A.; Kennedy, J.; Broly, P.; Xia, F.; Zhang, H.; Wang, B.; Dilcher, D.. An ammonite trapped in Burmese amber. „Proceedings of the National Academy of Sciences”. 116 (23), s. 11345–11350, 2019. DOI: 10.1073/pnas.1821292116. ISSN 0027-8424.
- ↑ Andrew J. Ross: Burmese (Myanmar) amber taxa, on-line supplement v.2022.1. 14-10-2022. [dostęp 2023-09-16].
- ↑ J. Muona. Throscidae (Coleoptera) relationships, with descriptions of new fossil genera and species. „Zootaxa”. 4576 (3), s. 521–543, 2019. DOI: 10.11646/zootaxa.4576.3.6..
- ↑ Li, Yan-Da; Zhao, Yan-Chen; Huang, Di-Ying; Cai, Chen-Yang. A new throscid from mid-Cretaceous Burmese amber (Coleoptera: Elateroidea: Throscidae). „Historical Biology: An International Journal of Paleobiology”. 33 (9), s. 1804–1808, 2020. DOI: 10.1080/08912963.2020.1741573.