Entoloma tjallingiorum
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Entoloma tjallingiorum |
| Nazwa systematyczna | |
| Entoloma tjallingiorum Noordel. Persoonia 11(4): 465 (1982) | |
Entoloma tjallingiorum Noordel.– gatunek grzybów z rodziny dzwonkówkowatych (Entolomataceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Entoloma, Entolomataceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy gatunek ten opisał w 1982 r. Machiel Evert Noordeloos w Szwecji, na ziemi pod dębami[1].
- Entoloma tjallingiorum var. laricinum O.V. Morozova, Noordel., Vila & E.S. Popov 2014
- Leptonia tjallingiorum (Noordel.) P.D. Orton 1991[2].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Średnica 20–50 mm, początkowo stożkowo-wypukły lub ścięto-stożkowo-wypukły z podwiniętym brzegiem, później ze słabym garbkiem lub bez garbka, z lekko pępkowatym środkiem i mniej lub bardziej prostym brzegiem. Jest niehigrofaniczny. Powierzchnia grubo promieniście włóknisto-łuskowata lub wełnista, szarobrązowa, czasem z niebieskimi plamami lub niebieskim odcieniem, szczególnie w pobliżu brzegu[3].
Średnio gęste, o szerokości do 7 mm, zwykle grube lub lekko grube, segmentowate do brzuchatych, początkowo białe, potem brudnoróżowe, czasem zabarwione na niebiesko, zwłaszcza w pobliżu dolnej części krawędzi[3].
Wysokość 34–100 mm, grubość 2,5–7 mm, cylindryczny, czasami u podstawy rozszerzony do 10 mm, początkowo pełny, potem rurkowaty. Na wierzchołku ciemnoniebiesko-szary lub indygo, ku dołowi bardziej szarawy, zwłaszcza w górnej części, u podstawy brudnobiały, owłosiony[3].
Bez wyraźnego zapachu i smaku[3].
- Cechy mikroskopowe
Podstawki 27–43 × 8–12 µm, 4-zarodnikowe ze sprzążkami. Zarodniki 9–11(–11,5) × 6–7,5(–8) µm, Q = 1,2–1,7, cienkościenne, słabo zagięte. Krawędź blaszek częściowo płodna, częściowo sterylna. Cheilocystydy 20–55 × 6–13 µm, cylindryczne do maczugowatych lub nieregularnie wygięte do butelkowatych, rozproszone wśród podstawek. Skórka zbudowana ze strzępek o cechach przejściowych między cutis a trichodermą, promieniście ułożonych, o szerokości 7–24 µm z równie grubymi lub lekko napęczniałymi elementami końcowymi o szerokości do 25 µm. We włoskach wewnątrzkomórkowy, brązowawy pigment. Sprzążki obfite w strzępkach wszystkich części grzyba[3].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Podano występowanie Entoloma tjallingiorum w Ameryce Północnej i Europie[4]. Jest to gatunek bardzo rzadki, ale szeroko rozprzestrzeniony[3]. Brak go w opracowanym w 2003 r. przez Władysława Wojewodę wykazie wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski[5]. Po raz pierwszy podano jego stanowiska w 2014 r., w późniejszych latach znaleziono następne[6]. Aktualne stanowiska podaje internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych, wartych objęcia ochroną[7].
Grzyb naziemny występujący pojedynczo lub w grupkach na ziemi lub na próchnicy w lasach dębowych[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2023-02-13] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2023-02-13] (ang.).
- ↑ a b c d e f g Critical monographs on the families of agarics and boleti occuring in the Netherlands. 1: Entolomataceae, „Flora Agaricina Neerlandica”, 1, Mycobank, 1988, s. 1–192 [dostęp 2023-02-12].
- ↑ Występowanie Entoloma tjallingiorum na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2023-02-13] (ang.).
- ↑ Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-01-27].
- ↑ Aktualne stanowiska Entoloma tjallingiorum w Polsce [online], grzyby.pl [dostęp 2023-02-13] (pol.).