Przejdź do zawartości

Ernest Bandrowski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Ernest Tytus Bandrowski)
Ernest Tytus Bandrowski
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

3 stycznia 1853
Rawa Ruska

Data i miejsce śmierci

28 listopada 1920
Kraków

Narodowość

polska

Tytuł naukowy

doktor

Odznaczenia
Kawaler Orderu Franciszka Józefa (Austro-Węgry)
Multimedia w Wikimedia Commons

Ernest Tytus Bandrowski (ur. 3 stycznia 1853 w Rawie-Ruskiej, zm. 28 listopada 1920 w Krakowie) – polski nauczyciel, chemik, poseł, działacz społeczny. Współzałożyciel, honorowy dożywotni prezes Towarzystwa Szkoły Ludowej.

Ernest Bandrowski w laboratorium szkoły przemysłowej w Krakowie (ok. 1907)

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 3 stycznia 1853 w Rawie Ruskiej[1]. Był synem Mariana Bandrowskiego (urzędnika galicyjskiego) i Wilhelminy Ambros von Rechtenberg, bratem Juliusza Bandrowskiego i Aleksandra Bandrowskiego[2], stryjem Juliusza Kadena-Bandrowskiego[3].

Naukę gimnazjalną odbywał w Buczaczu, Stanisławowie i Lwowie. W 1874 ukończył studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Franciszkańskiego we Lwowie[4]. Po otrzymaniu stypendium z fundusze krajowego studiował chemię za granicą, m.in. u prof. Marcelego Nenckiego w Bernie oraz u prof. M. P. Berthelota w Paryżu. Po powrocie do kraju w 1877 uzyskał doktorat z chemii.

Został mianowany nauczycielem rzeczywistym 4 września 1877[1].

Został nauczycielem chemii ogólnej i rzeczywistej w Instytucie Techniczno-Przemysłowym w Krakowie, później przekształconego C. K. Państwową Szkołę Przemysłowej w Krakowie. Otrzymał veniam legendi z chemii ogólnej na Uniwersytecie Jagiellońskim, a w 1896 tytuł profesora nadzwyczajnego na UJ. Od 1898 przez osiem lat był kierownikiem Krakowskiej Wyższej Szkoły Handlowej.

Po śmierci Jana Rottera od 1906 pełnił stanowisko dyrektora[5] (formalnie mianowany na stanowisko w 1907)[1].

Od 1894 członek Akademii Umiejętności; został członkiem korespondentem. Był członkiem zarządu Polskiego Towarzystwa Demokratycznego w Krakowie[6]. Od lat 80. był radnym w Krakowie. W latach 1908–1918 poseł na Sejm Galicyjski. W latach 1915–1920 piastował urząd wiceprezydenta Krakowa. Jeden z założycieli, prezes, a następnie dożywotnio honorowy prezes Towarzystwa Szkoły Ludowej i członek honorowy TSL[7]. Zajmował się krystaloluminescencją i opisał kilka związków chemicznych, w tym kwas acetylenodikarboksylowy.

W 1898 został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Franciszka Józefa[8][9][1].

Podczas I wojny światowej był zastępcą przewodniczącego komitetu krajowego Komisji Opieki nad Inwalidami Wojennymi w Krakowie[10]. 8 lutego 1919 został wybrany wiceprezydentem Krakowa[11].

Pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie[12][13].

Publikacje

[edytuj | edytuj kod]
  • Badania nad kwasem propargylowym (propiolowym) (1881)
  • O działaniu bromonitrobenzolów na parafenylenodwuamin (1901)[14]
  • Wykład chemii nieorganicznej[15]
  • Wykład chemii organicznej[16]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d Henryk Kopia: Spis nauczycieli szkół średnich w Galicyi oraz polskiego gimnazyum w Cieszynie. Lwów: Towarzystwo Nauczycieli Szkół Wyższych, 1909, s. 1.
  2. ↑ Ernest Tytus Bandrowski, Internetowy Polski Słownik Biograficzny, [dostęp 2021-12-11]
  3. ↑ Juliusz Kaden-Bandrowski, Internetowy Polski Słownik Biograficzny [dostęp 2024-04-8]
  4. ↑ Bandrowski Ernest Tytus (1853—1920), s. 257.
  5. ↑ Ernest Bandrowski. „Nowości Illustrowane”. Nr 49, s. 15, 8 grudnia 1906. 
  6. ↑ O głosowanie powszechne. „Kurier Warszawski”. 8, s. 2, 8 stycznia 1906. 
  7. ↑ Sprawozdanie z działalności Towarzystwa Szkoły Ludowej za rok 1912. Kraków: 1913, s. LXXIII.
  8. ↑ Odznaczenia jubileuszowe. „Nowa Reforma”. 277, s. 5, 3 grudnia 1898. 
  9. ↑ Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1918. Wiedeń: 1918, s. 186.
  10. ↑ Kronika. „Kraków – inwalidom”. „Nowa Reforma”, s. 2, Nr 516 z 13 października 1916. 
  11. ↑ Dr Ernest Bandrowski Czas 1920 nr 285 z 1 grudnia s. 3 [1]
  12. ↑ Pogrzeb ś.p. dr Ernesta Bandrowskiego. „Czas”. Nr 286, s. 2, 2 grudnia 1920. 
  13. ↑ Lista osób zasłużonych pochowanych na Cmentarzu Rakowickim (1803–1939). W: Karolina Grodziska–Ożóg: Cmentarz Rakowicki w Krakowie. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1987, s. 96. ISBN 83-08-01428-3.
  14. ↑ Ernest Bandrowski, O działaniu bromonitrobenzolów na parafenylenodwuamin [online], Osobne odb.: Rozprawy Wydz. Matem.-Przyr. Akad. Umiejętności, polona.pl [dostęp 2019-07-06].
  15. ↑ Ernest Bandrowski, Chemia nieorganiczna. Cz. 1 [online], polona.pl [dostęp 2019-07-06].
  16. ↑ Ernest Bandrowski, Chemia organiczna. Cz. 2 [online], polona.pl [dostęp 2019-07-06].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ernest_Bandrowski&oldid=74296464”