Esperantologia

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Esperantologia – dyscyplina naukowa i kierunek studiów filologicznych, zajmujące się językiem esperanto, obejmujące językoznawstwo i literaturoznawstwo[1][2].

Esperantologia jako dyscyplina naukowa[edytuj | edytuj kod]

We współczesnych badaniach językoznawczych dominuje przekonanie, że do każdego języka należy podchodzić bez uprzedzeń, niezależnie od jego pochodzenia i jego zasięgu geograficznego[3]. Zakres i intensywność badań esperantologicznych w skali międzynarodowej ciągle wzrasta. Tematyce esperantologicznej poświęcone są m.in. czasopisma Language Problems and Language Planning(inne języki) oraz Esperantologio/Esperanto Studies. Esperantologia jest nie tylko synchroniczną, ale też diachroniczną dziedziną badań językoznawczych, gdyż język esperanto ulega ewolucji. W fazie początkowej znajdują się badania nad uniwersaliami semantycznymi w języku esperanto, więc nad problemem, które formy i kategorie esperanto powinny być postrzegane jako międzykulturowe, a które jako specyficzne dla danej kultury[3].

Co prawda minęła euforia z lat 70. i 80. XX wieku związana z językami planowymi, ale znaczna liczba prac z zakresu esperantologii oraz międzynarodowe konferencje poświęcone językowi esperanto wskazują na żywe zainteresowanie tym językiem coraz większej liczby badaczy-esperantystów[4][5].

Do badaczy esperanto należą m.in.: Eugen Wüster[6], Pierre Janton(inne języki)[7], István Szerdahelyi(inne języki), Detlev Blanke(inne języki)[8], Alicja Sakaguchi, Sabine Fiedler[9], John Christopher Wells(inne języki)[10].

Esperantologia jako kierunek studiów[edytuj | edytuj kod]

Esperantologia jako kierunek studiów została utworzona w 1966 roku na Uniwersytecie Eötvös Loránd w Budapeszcie jako część nadrzędnego kierunku studiów „Lingwistyka ogólna i stosowana”. Można ją było studiować w połączeniu z inną dyscypliną filologiczną. Jej twórcą był węgierski slawista István Szerdahelyi (1924-1987)[11]. Ponieważ liczba prac naukowych z tego zakresu była wówczas bardzo ograniczona, podstawy teoretyczne trzeba było tworzyć od początku. Wieloletnia praca węgierskiego slawisty, kierowanie kursami i seminariami na Węgrzech i za granicą, a również pionierska praca innych wykładowców oraz studentów doprowadziły do powstania interlingwistyki i esperantologii jako nowej autonomicznej dziedziny naukowo-badawczej. Celem studiów było kształcenie wykwalifikowanych nauczycieli języka esperanto[12][13].

Kierunek „Esperantologia i interlingwistyka” na Uniwersytecie Eötvös Loránd w Budapeszcie ukończyło ok. 100 studentów, w tym spoza Węgier m.in.: Sitosi Hukaya, Alicja Michiewicz (= Sakaguchi)[14], Leif Kristensen. Cztery osoby uzyskały pod kierunkiem profesora Szerdahelyia stopień doktora: Mária Rózsa Szabo (1976), Judit Balogh (1979), Alicja Sakaguchi (1981), Agnes Molnár (1984)[14].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Alicja Sakaguchi, Interlinguistik: Gegenstand, Ziele, Aufgaben, Frankfurt a.M.: Peter Lang, 1998, s. 318 [dostęp 2024-04-23] (niem.).
  2. ↑ ESPERANTOLOGE - Definition and synonyms of Esperantologe in the German dictionary [online], educalingo.com [dostęp 2024-04-23] (ang.).
  3. ↑ a b Alicja Sakaguchi, Interlinguistik: Gegenstand, Ziele, Aufgaben, Methoden., 1998, s. 218-219 [dostęp 2024-04-23] (niem.).
  4. ↑ Alicja Sakaguchi, Interlinguistik: Gegenstand ..., 1998, 323 nn (niem.).
  5. ↑ Rekordowe Sympozjum Interlingwistyczne | Wydział Etnolingwistyki UAM (amu.edu.pl)[1]
  6. ↑ Eugen Wüster: Esperantologiaj studoj. Antverpeno-La Laguna: Stafeto, 1978.
  7. ↑ Pierre Janton: Einführung in die Esperantologie. Hildesheim, New York: Olms, 1978.
  8. ↑ Detlev Blanke: International Planned Languages. Essays on Interlinguistis and Esperantology. New York: Mondial, 2018.
  9. ↑ Sabine Fiedler: Plansprache und Phraseologie: empirische Untersuchungen zu reproduziertem Sprachmaterial im Esperanto. Frankfurt a. M.: 1999.
  10. ↑ John Christopher Wells: Lingvistikaj aspektoj de Esperanto. Rotterdam: Universala Esperanto-Asocio, 1989.
  11. ↑ [http://alknyelv.elte.hu/SzerdahelyiIstvan.htm Szerdahelyi Istv�n] [online], alknyelv.elte.hu [dostęp 2024-04-23].
  12. ↑ Alicja Sakaguchi, Interlinguistik: Gegenstand, Ziele, Aufgaben, Methoden., 1998, s. 33-35 (niem.).
  13. ↑ Ilona Koutny (red.): Abunda fonto. Memorlibro omage al prof./ István Szerdahelyi. Poznań: ProDruck, 2009.
  14. ↑ a b edukado.net → / Biblioteko / Diplomlaboraĵoj [online], edukado.net [dostęp 2024-04-23].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Detlev Blanke: International Planned Languages. Essays on Interlinguistis and Esperantology. New York: Mondial, 2018.
  • Interlingwistyka i esperantologia, red. Ilona Koutny. Poznań: Wydawnictwo Rys, 2015.
  • Sabine Fiedler: Plansprache und Phraseologie: empirische Untersuchungen zu reproduziertem Sprachmaterial im Esperanto. Frankfurt a. M.: Peter Lang, 1999.
  • Pierre Janton: Einführung in die Esperantologie. Hildesheim, New York: Olms, 1978. ISBN 348706541.
  • Ilona Koutny (red.): Abunda fonto. Memorlibro omage al prof./ István Szerdahelyi. Poznań: ProDruck, 2009. ISBN 9788361607328.
  • Alicja Sakaguchi: Interlinguistik: Gegenstand, Ziele, Aufgaben, Methoden. Frankfurt a. M.: Peter Lang, 1998. ISBN 3-631-31387-X.
  • John Christopher Wells: Lingvistikaj aspektoj de Esperanto. Rotterdam: Universala Esperanto-Asocio, 1989. ISBN 92-9017-021-2.
  • Katarzyna Wojan: Języki sztuczne. Zapotrzebowanie społeczeństw czy fantazja jednostek? (Zarys dziejów interlingwistyki). Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2015.
  • Eugen Wüster: Esperantologiaj studoj. Antverpeno-La Laguna: Stafeto, 1978. ISBN 9063360053.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

  • Polski Związek Esperantystów (Pola Esperanto-Asocio)[2]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Esperantologia&oldid=73617530”