Fatma Begum
.jpg) Fatma Begum w 1925 | |
| Data urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
aktorka, scenografka, reżyserka |
Fatma Begum (ur. 1892 w Indiach, zm. 1983) – indyjska aktorka, scenografka, reżyserka, uważana za pierwszą reżyserkę w indyjskim kinie[1].
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
Przyszła na świat w muzułmańskiej rodzinie mówiącej w języku urdu. Prawdopodobnie była żoną Nawaba Sidi Ibrahima Muhammada Jakuta Khana III ze stanu Sachin[2], ale brakuje wzmianki o małżeństwie w aktach narodzin jej dzieci. Urodziła troje dzieci, z których wszystkie zrobiły karierę w przemyśle filmowym (Zubeida, Sultan i Shehzadi)[1]. Nawab nie uznał ich za swoje córki[3].
Była babcią Humayuna Dhanrajgira i Durreshahwara Dhanrajgira, syna i córki Zubeidy i maharadży Narsingira Dhanrajgira z Hajdarabadu oraz Jamili Razzaq, córki Sultany i Setha Razaaqa, wybitnego przedsiębiorcy z Karaczi. Była także prababką modelki i aktorki Rhei Pillai[4].
Kariera[edytuj | edytuj kod]
Rozpoczęła karierę w teatrze w języku urdu i gudźarackim[5]. Później zadebiutowała w niemym filmie Ardeshira Iraniego pt. Veer Abhimanyu (1922). Stała się supergwiazdą[1].
W 1926 założyła wytwórnię Fatma Films, od 1928 znaną jako Victoria-Fatima Films[3]. Była pionierką kina fantasy: wykorzystywała sztuczki fotograficzne, aby uzyskać efekty specjalne[6]. Jako aktorka występowała w produkcjach Kohinoor Studios i Imperial Studios. Pisała scenariusze, reżyserowała, grała w filmach tworzonych w Fatma Films[3].
Filmem Bulbul-e-Paristan z 1926 zadebiutowała jako kobieta reżyserka w kinie indyjskim[7][8]. Nie zachowały się żadne kopie filmu. Ta wysokobudżetowa produkcja była opisywana jako film fantasy z wieloma efektami specjalnymi. Fatma pracowała dla Kohinoor Studios i Imperial Studios aż do 1938. Wtedy wystąpiła w ostatnim filmie – Duniya Kya Hai?[5]. Ostatnim filmem, który wyreżyserowała, była Goddess of Luck z 1929[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Ashish Rajadhyaksha, Encyclopaedia of Indian cinema, wyd. New rev. ed, Chicago, Ill.: Fitzroy Dearborn, 1999, s. 95, ISBN 1-57958-146-3, OCLC 41960679 [dostęp 2023-01-31].
- ↑ SACHIN [online], web.archive.org, 23 kwietnia 2017 [dostęp 2023-01-31] [zarchiwizowane z adresu 2017-04-23].
- ↑ a b c Fatma Begum, First Woman Director of Indian Film [online], Golden Globes [dostęp 2023-01-31] (ang.).
- ↑ Who is Rhea Pillai- Daily Bhaskar [online], web.archive.org, 22 sierpnia 2019 [dostęp 2023-01-31] [zarchiwizowane z adresu 2019-08-22].
- ↑ a b Republic World, Who is Fatma Begum? Know about first female director of Indian Cinema [online], Republic World [dostęp 2023-01-31] (ang.).
- ↑ a b Maryam Mansoor, Maryam Mansoor, Fatma Begum: India's First Female Director | #IndianWomenInHistory [online], Feminism in India, 12 marca 2017 [dostęp 2023-01-31] (ang.).
- ↑ Bollywood's unforgettable women - Times of India [online], The Times of India [dostęp 2023-01-31] (ang.).
- ↑ Fatma Begum, Jaddanbai: The earliest female filmmakers of Indian cinema [online], web.archive.org, 26 lutego 2020 [dostęp 2023-01-31] [zarchiwizowane z adresu 2020-02-26].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Rashmi Sawhney, Fatma Begum, South Asia’s first female director. Resurrections from media and legal archives, [in:] Industrial Networks and Cinemas of India, Routledge India 2020, ISBN 978-0-429-32602-8.