Fiolet metylowy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Fiolet metylowy
pH < 0,15 pH > 3,2

Fiolet metylowy (fiolet metylowy 2B, fiolet zasadowy 1)[1] – mieszanina 3 organicznych związków chemicznych: tetra-, penta- i heksametylowych pochodnych chlorowodorku pararozaniliny, [(H
2
NC
6
H
4
)
3
C]+
Cl
[2]. Numer CAS 101357-18-0[2] lub 8004-87-3[3]. Głównym składnikiem jest związek pentametylowy[4], natomiast pochodna w pełni metylowana (chlorowodorek heksametylopararozaniliny) znana jest jako fiolet krystaliczny (lub fiolet zasadowy 3, fiolet gencjanowy i in.)[5]. Jako „fiolet gencjanowy” określa się też mieszaninę fioletu metylowego z fioletem krystalicznym, służącą do sporządzania gencjany[6].

Otrzymywany jest przez przedmuchiwanie powietrza przez roztwór dimetyloaniliny w obecności fenolu, chlorku sodu i soli miedzi(II), co prowadzi do częściowej dealkilacji dimetyloaniliny z wydzieleniem formaldehydu, który ulega kondensacji z aminoanilinami obecnymi w mieszaninie[2].

W stanie stałym jest zielonym krystalicznym proszkiem, natomiast roztwory mają kolor żółty (pH < 0,15) lub fioletowy (pH > 3,2)[4].

Stosowany jest m.in. jako wskaźnik pH (zakres zmiany barwy pH 0,1–2,0)[1] i wskaźnik do wykrywania utleniaczy (ze względu na odbarwianie się w środowisku utleniającym)[7], jako substancja barwiąca denaturat[8] i składnik rysików ołówków kopiowych[9].

Pochodne pararozaniliny wchodzące w skład fioletu metylowego
Liczba grup metylowych 4 5 6
Wzór strukturalny
Methyl violet 10B
Methyl violet 10B
Wzór sumaryczny C
23
H
26
N
3
Cl
C
24
H
28
N
3
Cl
C
25
H
30
N
3
Cl
PubChem ID 91997555[10] 196986[11] 11057[12]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Fiolet metylowy (nr 69710) w katalogu produktów Sigma-Aldrich (Merck). [dostęp 2013-03-17].
  2. a b c Thomas Gessner, Udo Mayer: Triarylmethane and Diarylmethane Dyes. W: Ullmann’s Encyclopedia of Chemical Technology. Weinheim: Wiley, 2005, s. 20–21. DOI: 10.1002/14356007.a27.179.
  3. CRC Handbook of Chemistry and Physics. Wyd. 83. Boca Raton: CRC Press, 2003, s. 3-384.
  4. a b Methyl Violet 2B (Methyl Violet). W: R.W. Sabnis: Handbook of Biological Dyes and Stains: Synthesis and Industrial Applications. John Wiley and Sons, 2010, s. 309–312. DOI: 10.1002/9780470586242. ISBN 978-0-470-58624-2.
  5. Fiolet metylowy (nr C3886) w katalogu produktów Sigma-Aldrich (Merck). [dostęp 2013-03-17].
  6. Farmakopea Polska III, s. 505.
  7. Klaus Balser i in.: Triarylmethane and Diarylmethane Dyes. W: Ullmann’s Encyclopedia of Chemical Technology. Weinheim: Wiley, 2005, s. 15. DOI: 10.1002/14356007.a05_419.pub2.
  8. Naim Kosaric i in.: Ethanol. W: Ullmann’s Encyclopedia of Chemical Technology. Weinheim: Wiley, 2005, s. 38. DOI: 10.1002/14356007.a09_587.
  9. Michael Colditz, Ernst Kunkel, Karl-Heinz Bohne: Drawing and Writing Materials. W: Ullmann’s Encyclopedia of Chemical Technology. Weinheim: Wiley, 2005, s. 4. DOI: 10.1002/14356007.a09_037.
  10. Chlorowodorek tetrametylopararozaniliny, [w:] PubChem, United States National Library of Medicine, CID: 91997555 (ang.).
  11. Chlorowodorek pentametylopararozaniliny, [w:] PubChem, United States National Library of Medicine, CID: 196986 (ang.).
  12. Chlorowodorek heksametylopararozaniliny, [w:] PubChem, United States National Library of Medicine, CID: 11057 (ang.).