Franciszek Frączek
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość | |
| Alma Mater | |
| Dziedzina sztuki | |
| Odznaczenia | |
 
| |
Franciszek Frączek, pseudonim artystyczny Słońcesław z Żołyni (ur. 25 stycznia 1908 w Żołyni, zm. 4 lipca 2006 w Krzemienicy) – polski malarz i grafik.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Studiował przez rok w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, a potem naukę kontynuował w gronie artystów skupionych w Szczepie Rogate Serce – grupie artystycznej czerpiącej inspirację z kultury Słowian założonej przez Stanisława Szukalskiego[1]. Od momentu wstąpienia do Szczepu w roku 1939 aż do śmierci utożsamiał się artystycznym kredo tej grupy. Ze wszystkich uczniów Szukalskiego był najbardziej konsekwentny i najdalej poszedł w realizacji założonych przez niego haseł. Stworzył własny i niepowtarzalny styl, sztukę o rodowodzie polskim, słowiańskim. W swojej twórczości inspirację czerpał z pogańskiej historii słowiańszczyzny oraz z kultury i tradycji ludowej. W życiu kierował się maksymą: Jeżeli zgubiłeś drogę i chcesz ją odnaleźć posłuchaj tętna tej ziemi. Jeśli ogłuchłeś na jej głos, szukaj jej w mitach ludu. Wydał dwa zbiory legend z okolic Łańcuta. Do momentu śmierci był ostatnim żyjącym członkiem Szczepu.
Miał liczne wystawy indywidualne oraz zbiorowe w kraju i za granicą m.in. w Nowym Jorku, Lwowie, Wilnie, Chicago, Paryżu, Poznaniu, Warszawie, Krakowie, Gdańsku i Lublinie.
W latach 30. udzielał się w wiejskim ruchu młodzieżowym[2]. Podczas II wojny światowej działał w ruchu oporu i w tajnym nauczaniu[2].
Nagrody i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]
- 1968 – Nagroda Wojewódzkiej Rady Narodowej
- 1976 – Złota Odznaka ZPAP
- 1979, 1981 – Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”
- 1982 – Nagroda Ministra Kultury i Sztuki
- 1985 – Złoty Krzyż Zasługi
- 1987 – Wpis do „Księgi zasłużonych dla województwa rzeszowskiego”[2]
- 1988 – Nagroda Ministra Kultury i Sztuki – Jubileusz pracy twórczej
- 1991 – Medal im. Franciszka Kotuli[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Lechosław Lameński, Stach z Warty Szukalski i Szczep Rogate Serce, Lublin: Wydawnictwo KUL, 2007, ISBN 978-83-7363-554-8, OCLC 177297456.
- ↑ a b c Wpisani do „Księgi zasłużonych dla województwa rzeszowskiego”. „Nowiny”. Nr 169, s. 3, 23 lipca 1987.
- ↑ J. G.. Laureaci nagród im. Franciszka Kotuli. „Nowiny”. Nr 61, s. 3, 27 marca 1991.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Laureaci Nagrody Ministra Kultury i Sztuki (Polska Ludowa)
- Ludzie urodzeni w Żołyni
- Odznaczeni odznaką „Zasłużony Działacz Kultury”
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (Polska Ludowa)
- Polscy malarze współcześni
- Polscy graficy
- Szczep Rogate Serce
- Uczestnicy tajnego nauczania na ziemiach polskich 1939–1945
- Urodzeni w 1908
- Zmarli w 2006
- Członkowie Honorowi Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego