Franciszek Kiedroń
| |
| Data i miejsce urodzenia |
5 czerwca 1870 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Miejsce spoczynku | |
Franciszek Kiedroń (ur. 5 czerwca 1870 w Suchej Dolnej, zm. 1 grudnia 1951 w Mysłowicach) – działacz społeczno-narodowy na Śląsku Cieszyńskim, członek Rady Szkolnej, współzałożyciel Towarzystwa „Jedność” z siedzibą w Cieszynie, założyciel Koła Macierzy Szkolnej Księstwa Cieszyńskiego i biblioteki w Suchej Dolnej, założyciel kin na Śląsku.
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 5 czerwca 1870 roku w rodzinie Franciszka i Zuzanny (z domu Pawełek) w miejscowości Sucha Dolna, w powiecie frysztackim. Do szkoły ludowej uczęszczał w Suchej Średniej. W 1893 roku poślubił Karolinę Molinek, z którą wychował siedmioro dzieci: córki Natalię, Emilię, Annę i Adolfinę oraz synów Józefa, Władysława i Franciszka[1] juniora (1896–1962), działacza sportowego, który również pracował w branży kinematograficznej[2]. Umarł 1 grudnia 1951 roku i został pochowany na cmentarzu w Mysłowicach.
Działalność[edytuj | edytuj kod]
W Suchej Dolnej prowadził sklep i gospodę, zajmując się również handlem końmi. W gospodzie zaangażowanego w działalność społeczną Franciszka Kiedronia miały swoje siedziby lokalne koła Unii Górników w Austrii[3] i robotniczej organizacji kulturalno-oświatowej – Stowarzyszenia „Siła”[4].
Prowadził aktywną działalność społeczną. Został radnym gminy oraz członkiem Rady Szkolnej, która z jego inicjatywy, w roku 1905, utworzyła 5-letnią szkołę ludową w Suchej Dolnej. Założył również Towarzystwo „Jedność”, Oddział Macierzy Szkolnej Księstwa Cieszyńskiego oraz bibliotekę w Suchej Dolnej. Wspierał finansowo Kościół Ewangelicki Augsburskiego Wyznania. W Błędowicach Dolnych zasiadał w radzie parafialnej[5].
Wojna polsko-czechosłowacka w 1919 roku[edytuj | edytuj kod]
Był jednym z członków delegacji śląskiej „w sprawie protestu przeciw okupacji czeskiej” u Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego w Warszawie 1 maja 1919 roku, członkiem Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego[6].
Z powodu pogarszających się stosunków polsko-czechosłowackich na Śląsku Cieszyńskim sprzedał majątek i przeprowadził się wraz z rodziną do Polski. Zakupił kamienicę w Katowicach na skrzyżowaniu Stawowej i 3 Maja. Zamieszkał natomiast w przyrynkowym domu w Mysłowicach, który mieścił restaurację i salę kinową[3].
W 1923 roku kupił kino „Union” (które w 1936 r. przebudował i zmienił jego nazwę na „Odeon”). Dołączył do Związku Teatrów Świetlnych Województwa Śląskiego, w którym w roku 1926 został wybrany na prezesa, a dwa lata później, w 1928 roku, został prezesem honorowym[7]. Zasiadał również w Radzie Naczelnej Przemysłu Filmowego w Polsce. W 1929 roku kupił kino „Helios” w Mysłowicach[8][9].
II wojna światowa[edytuj | edytuj kod]
W czasie II wojny światowej jego rodzina została zmuszona do opuszczenia Mysłowic – część wróciła na Zaolzie, część zaś przeniosła się do Sosnowca[3]. Po zakończeniu wojny, w 1945 roku, wrócił do Mysłowic i ponownie uruchomił swoje kina. W listopadzie tego samego roku zostały one znacjonalizowane przez nowo powstały rząd[3].
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Delegacja Śląska u Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego -
Gospoda Franciszka Kiedronia -
Życiorys Franciszka Kiedronia -
Życiorys Franciszka Kiedronia
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Bernard Kopiec, Mysłowickie kina – nowe szczegóły, „Co Tydzień” (16), 21 kwietnia 2016, s. 12.
- ↑ Franciszek Kiedroń, Pamiętnik z września 1939 (fragmenty pamiętnika), „Śląsk” (8 (311)), sierpień 2021, s. 6-9.
- ↑ a b c d Bernard Kopiec, Franciszek Kiedroń, „Co Tydzień” (17), 28 kwietnia 2016, s. 12.
- ↑ Robert L. Collison: The contribution of historical and comparative linguistic. W: R. R. K. Hartmann (red.): Trzydzieści lat „Siły” 1908-1938. Karwina - Czeski Cieszyn: Zarząd Główny Stowarzyszenia „Siła” w Karwinie, 1938, s. 61. [dostęp 2021-11-25].
- ↑ Jan Szturc, Stowarzyszenia społeczno-kulturalne w polskim ewangelicyzmie, Warszawa: Semper, 2006, ISBN 83-89100-83-5, OCLC 69672270 [dostęp 2021-11-06].
- ↑ Bogdan Cybulski, Rada Narodowa Księstwa Cieszyńskiego (1918-1920)...., Instytut Śląski w Opolu, 1980.
- ↑ Urszula Biel, Śląskie kina między wojnami, czyli, Przyjemność upolityczniona, Katowice: Śląsk, 2002, s. 98, ISBN 83-7164-236-9, OCLC 51566567 [dostęp 2021-11-06].
- ↑ Wykaz osób...., „Gazeta Urzędowa Powiatu Katowickiego” (5), 2 lutego 1929, s. 23.
- ↑ O zapomnianym kinie Helios [online], www.mdhmyslowice.pl [dostęp 2021-11-06].