Franciszek Stoch

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Franciszek Stoch
major audytor major audytor
Data i miejsce urodzenia

5 września 1887
Dobczyce

Data śmierci

7 czerwca 1947

Przebieg służby
Lata służby

1914-1921 i 1944

Siły zbrojne

cesarska i królewska Armia
Wojsko Polskie

Jednostki

Dywizjon Żandarmerii Wojskowej Nr 2

Stanowiska

dowódca dywizjonu żandarmerii

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
powstanie warszawskie

Późniejsza praca

adwokat, poseł

Franciszek Stoch (ur. 5 września 1887 w Dobczycach, zm. 7 czerwca[1] 1947) – doktor prawa, major audytor Wojska Polskiego, poseł na Sejm V kadencji 1938–1939.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Franciszek Stoch urodził się 5 września 1887 roku w Dobczycach. Od 1914 roku pełnił służbę w szeregach Legionów Polskich. 25 czerwca 1915 roku awansował na chorążego, a 1 listopada 1916 roku na podporucznika[2]. 1 lipca 1916 roku pełnił służbę w Komendzie Placu w Wiedniu (komendantem placu był major Roman Albinowski, a komendzie pełnili służbę podporucznik doktor Adolf Maciesza i podporucznik hrabia Władysław Michałowski). W sierpniu 1916 roku został przeniesiony do 3 Pułku Piechoty Legionów[3]. W kwietniu 1917 roku w Warszawie na Wyższym Kursie Szkoły Żandarmerii wykładał instrukcję służbową żandarmerii i przepisy kancelaryjne. 5 maja 1917 roku został czasowo odkomenderowany do Sądu Polowego Komendy Legionów Polskich w Warszawie w charakterze instruktora prawnego[4]. 3 sierpnia 1917 roku został przeniesiony z 3 Pułku Piechoty do Komendy Kursu Wyćwiczenia Nr 3 w Ostrowi na stanowisko adiutanta[5].

7 grudnia 1918 roku został mianowany dowódcą Żandarmerii przy Okręgu Generalnym Lubelskim z uprawnieniami dyscyplinarnymi pułkownika[6][7]. Od 17 czerwca do 1 lipca 1919 roku był naczelnikiem Wydziału III Komendy Głównej Policji Państwowej[8]. W lipcu 1919 roku powrócił na stanowisko dowódcy Dywizjonu Żandarmerii Wojskowej Nr 2 w Lublinie[9]. 15 stycznia 1921 roku został przeniesiony do korpusu oficerów sądowych[10].

W latach 1923–1924 był oficerem rezerwy Korpusu Sądowego, zweryfikowanym w stopniu majora ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku[11][12]. W 1934 roku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Lublin-Miasto. Zajmował wówczas 5. lokatę na liście starszeństwa oficerów Korpusu Sądowego, w stopniu majora ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku[13]. W dwudziestoleciu międzywojennym prowadził praktykę adwokacką w Lublinie. Mieszkał przy Alejach Racławickich 6 w Lublinie[14]. W 1925 został prezesem oddziału w Lublinie Związku Oficerów Rezerwy RP, należał do Ligi Morskiej i Kolonialnej, Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół" w Lublinie, Straży Narodowej, Obozu Wielkiej Polskiej, 28 maja 1934 stanął na czele lubelskiej Placówki Obóz Narodowo-Radykalny[15]. 6 listopada 1938 roku został wybrany na posła do Sejmu V kadencji z Okręgu nr 39 Łuków, otrzymując 58.727 głosów. 28 listopada 1938 roku złożył ślubowanie poselskie[16]. W trakcie swojej pracy występował w sposób bardzo barwny, często wręcz obraźliwy[17], przy czym istotnym elementem jego wniosków i interpelacji było ograniczenie uprawnień obywatelskich Żydów i "usunięcie mas żydowskich z Polski"[18].

W czasie powstania warszawskiego pełnił służbę w Szpitalu Polowym na ulicy Hożej 39/41[19]. Franciszek Stoch był żonaty z Janiną z Herburt Modzelewskich (ur. 8 lutego 1900, zm. 18 maja 1975)[20].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. na wypisie aktu śmierci Nr 106 z 1947 wystawiony przez USC przy parafii rz.-kat. pw. Św. Michała Archanioła w Warszawie widnieje data 3 czerwca 1947, zaś na tablicy nagrobnej 7 czerwca 1947 - zob. Rafał Dobrowolski, Franiszek Stoch (1887-1947), [w:] Słownik Biograficzny Polskiego Obozu Narodowego, t.5, red. K. Kawęcki, Warszawa 2023, s. 347.
  2. Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917), Warszawa 1917, s. 19.
  3. Wykaz oficerów pełniących służbę w dniu 1 lipca 1916 roku w oddziałach podległych c. i k. Komendzie Grupy Legionów Polskich, Wykaz oficerów przybyłych o odeszłych z Komendy Grupy LP za okres od 1 do 15 sierpnia 1916 roku, Centralne Archiwum Wojskowe, sygn. I. 120.1.359 s. 66, 89 [1].
  4. Odprawy Komendy Legionów Polskich, Centralne Archiwum Wojskowe, sygn. I.120.1.295b, s. 299 [2].
  5. Odprawy Komendy Legionów Polskich, Centralne Archiwum Wojskowe, sygn. I.120.1.295b, s. 500 [3].
  6. Suliński 2003 ↓, s. 33-34.
  7. Poźniakowska-Hanak 2006 ↓, s. 106, 115.
  8. Wykaz naczelników wydziałów Komendy Głównej Policji Państwowej w latach 1919-1939, „Policja Państwowa” Portal o przedwojennej policji [4].
  9. Poźniakowska-Hanak 2006 ↓, s. 122 podała, że dywizjonem dowodził od sierpnia 1919 roku.
  10. Suliński 2012 ↓, s. 28.
  11. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1094.
  12. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 989.
  13. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 197.
  14. Spis abonentów sieci telefonicznych Dyrekcji Poczt i Telegrafów w Lublinie i Polskiej Akcyjnej Spółki Telefonicznej w mieście Lublinie na 1939 roku, Wydawnictwo Państwowego Przedsiębiorstwa „Polska Poczta, Telegraf i Telefon”, Warszawa styczeń 1939, s. 40 Lb.
  15. Rafał Dobrowolski, Franiszek Stoch (1887-1947), [w:] Słownik Biograficzny Polskiego Obozu Narodowego, t.5, red. K. Kawęcki, Warszawa 2023, s. 346
  16. Sprawozdanie Stenograficzne z 1 posiedzenia w dniach 28 i 29 listopada 1938 roku, Sejm Rzeczypospolitej, Drukarnia Państwowa, Warszawa 1938, s. 4.
  17. Poseł Stoch wywołuje salwy śmiechu w Sejmie, „Nowy Dziennik”, XXII (46), 15 lutego 1939, s. 3, Cytat: Mówca [Stoch] uważa, że używanie administracji do ciężkiej roboty politycznej, podważa jej autorytet i utrudnia spełnienie właściwych zadań. Administracja nie może być traktowana nie po dżentelmeńsku. Premier gen Składkowski: — A kto traktuje administrację nie po dżentelmeńsku. Żądam kategorycznie wyjaśnienia kogo pan ma na myśli? Ps. Stoch: — Mówię ogólnikowo, a mówił bym szczegółowo, gdybym nie chciał narażać ludzi, których los od tego by zależał. Premier gen. Składkowski: — To mi wystarcza, już się pan wycofał. Na przerywania jednego z posłów i na zarzut, że p. Stoch nie rozumie, co mówi — mówca odpowiada: więcej rozumiem, niż pańska łysa głowa. Marszałek: Proszę pana posła trzymać się tematu i nie robić obraźliwych wycieczek..
  18. 5 interpelacji w sprawach żydowskich, „Kurier Warszawski”, 119 (165), 17 czerwca 1939, s. 10.
  19. Franciszek Stoch. Powstańcze biogramy [5].
  20. Cmentarz Stare Powązki: FRANCISZEK STOCH, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-05-15].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]