Gąsówka ziarnista

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Gąsówka ziarnista
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

incertae sedis

Rodzaj

gąsówka

Gatunek

gąsówka ziarnista

Nazwa systematyczna
Lepista vernicosa (Fr.) Bon
Docums Mycol. 26(no. 102): 18 (1996)

Gąsówka ziarnista (Lepista vernicosa (Fr.) Bon) – gatunek grzybów należący do rzędu pieczarkowców (Agaricales)[1].

Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Lepista, Incertae sedis, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy opisał go w 1821 r. Elias Fries nadając mu nazwę Agaricus cerinus ß vernicosus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu Marcel Bon w 1996 r.[1] Pozostałe synonimy:

  • Agaricus vernicosus (Fr.) Fr. 1874
  • Clitocybe vernicosa (Fr.) Gillet 1874
  • Lepista vernicosa (Fr.) Bon 1983
  • Omphalia vernicosa (Fr.) Quél. 1886[2].

W 2003 r. Władysław Wojewoda zarekomendował polską nazwę lejkówka ziarnista (dla synonimu Clitocybe vernicosa). Jest niespójna z aktualną nazwą naukową[1]. Zgodną z nazwą naukową nazwę gąsówka ziarnista podaje internetowy atlas grzybów[3].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Owocniki drobne. Kapelusz o średnicy 3–5 cm, początkowo wypukły, potem spłaszczony, na koniec lekko wklęsły. Powierzchnia żółtawa, jasnobrązowożółta. Blaszki gęste, żółtawe, wąskie. Trzon o wysokości 2–5 cm i grubości 0,5–0,8 cm, tej samej barwy co kapelusz, tylko podstawa jest biała. Miąższ żółtawy, cienki, bez specjalnego zapachu i smaku. Zarodniki 3–4 um, chropowate[4].

Występowanie[edytuj | edytuj kod]

Znane są nieliczne stanowiska w Ameryce Północnej i Europie[5]. Władysław Wojewoda w 2003 r. przytoczył 3 stanowiska (jako Clitocybe vernicosa)[6], w późniejszych latach podano następne[7].

Naziemny grzyb saprotroficzny. Występuje wśród mchów w lasach i zaroślach iglastych[6].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d Index Fungorum [online] [dostęp 2023-04-29] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2023-04-29] (ang.).
  3. Lepista vernicosa, gąsówka ziarnista, lejkówka ziarnista [online], grzyby.pl [dostęp 2020-05-13] (ang.).
  4. Baltapėdė stirnabudė [online] [dostęp 2023-04-29] (lit.).
  5. Występowanie Lepista vernicosa na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2023-04-29] (ang.).
  6. a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  7. Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-04-29].