Gigantopithecus

Gigantopitek
	Gigantopithecus
	Koenigswald, 1935
	Okres istnienia: 1–0,3 mln lat temu PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q ↓
	; Żuchwa gigantopiteka
	; Rekonstrukcja gigantopiteka
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Infragromada	łożyskowce
Rząd	naczelne
Podrząd	wyższe naczelne
Nadrodzina	człekokształtne
Rodzina	człowiekowate
Podrodzina	orangowate
Rodzaj	gigantopitek
	Typ nomenklatoryczny
	Gigantopithecus blacki Koenigswald, 1935
Synonimy
	Gigantanthropus Weidenreich, 1946; Giganthropus Weinert, 1950;
	Gigantanthropus Weidenreich, 1946; Giganthropus Weinert, 1950;
Gatunki
	G. blacki Koenigswald, 1935;
	G. blacki Koenigswald, 1935;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Gigantopitek (Gigantopithecus) – wymarły rodzaj ssaka naczelnego z rodziny człowiekowatych (Hominidae), który żył milion do trzystu tysięcy lat temu^[4], na obszarze dzisiejszych Chin, Indii i Wietnamu obok innych gatunków hominidów^[5]. Zachowane skamieniałości sugerują, że Gigantopithecus blacki był największą małpą człekokształtną, jaka kiedykolwiek żyła, osiągającą do 3 m wysokości i 540 kg wagi^[4]^[6]^[7].

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Gigantopithecus: gr. γιγας gigas, γιγαντος gigantos „ogromny, olbrzymi”^[8]; πιθηκος pithēkos „małpa”^[9].
Gigantanthropus (Giganthropus): gr. γιγας gigas, γιγαντος gigantos „ogromny, olbrzymi”^[8]; ανθρωπος anthrōpos „człowiek”^[10]. Nowa nazwa dla Gigantopithecus Koenigswald, 1935.

Gatunki[edytuj | edytuj kod]

Gigantopithecus blacki Koenigswald, 1935

Kryptozoologia[edytuj | edytuj kod]

Niektórzy kryptozoolodzy uważają, że gigantopitekami są takie istoty jak Yeti, Wielka Stopa, Yowie, Yeren i Skunk ape^[11]^[12].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Gigantanthropus Weidenreich, 1946.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ G.H.R. von Koenigswald. Eine fossile Säugetierfauna mit Simia aus Südchina. „Proceedings of the Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen”. 38 (8), s. 874, 1935. (niem.).
↑ F. Weidenreich: Apes, Giants and Man. Chicago; London: University of Chicago Press; Cambridge University Press, 1946, s. 59. (ang.).
↑ H. Weinert. Über die neuen Vor- und Frühmenschenfunde aus Afrika, Java, China und Frankreich. „Zeitschrift für Morphologie und Anthropologie”. 42 (1), s. 124, 1950. DOI: 10.2307//25753107. (niem.).
↑ ^a ^b Jane Christmas: Giant Ape lived alongside humans. McMaster University, 2005-11-07. [dostęp 2007-12-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-06)].
↑ R.R. Ciochon R.R. i inni, Dated Co-Occurrence of Homo erectus and Gigantopithecus from Tham Khuyen Cave, Vietnam, „Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America”, 93 (7), 1996, s. 3016–3020, DOI: 10.1073/pnas.93.7.3016, PMID: 8610161, PMCID: PMC39753 [dostęp 2007-12-06] [zarchiwizowane z adresu 2009-03-07] .
↑ Russell L Ciochon: The Ape that Was – Asian fossils reveal humanity's giant cousin. University of Iowa. [dostęp 2007-12-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-25)].
↑ Eric Pettifor: Selected Readings in Physical Anthropology. Kendall/Hunt Publishing Company, 2000, s. 143-149. ISBN 0-7872-7155-1. Rok pierwszego wydania: 1995 [dostęp 2008-01-30]
↑ ^a ^b Jaeger 1944 ↓, s. 96.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 176.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 18.
↑ Bjorn Carey: Gigantic Apes Coexisted with Early Humans, Study Finds. LiveScience, 7 listopada 2007. [dostęp 2007-12-06].
↑ The Bigfoot-Giganto Theory. Bigfoot Field Researchers Organization. [dostęp 2007-12-06].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 1. Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1-256. (ang.).

[3] Niepoprawna późniejsza pisownia Gigantanthropus Weidenreich, 1946.

[Koenigswald-1] G.H.R. von Koenigswald. Eine fossile Säugetierfauna mit Simia aus Südchina. „Proceedings of the Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen”. 38 (8), s. 874, 1935. (niem.).

[Weidenreich-2] F. Weidenreich: Apes, Giants and Man. Chicago; London: University of Chicago Press; Cambridge University Press, 1946, s. 59. (ang.).

[Weinert-4] H. Weinert. Über die neuen Vor- und Frühmenschenfunde aus Afrika, Java, China und Frankreich. „Zeitschrift für Morphologie und Anthropologie”. 42 (1), s. 124, 1950. DOI: 10.2307//25753107. (niem.).

[Christmas-5] Jane Christmas: Giant Ape lived alongside humans. McMaster University, 2005-11-07. [dostęp 2007-12-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-06)].

[Ciochon-6] R.R. Ciochon R.R. i inni, Dated Co-Occurrence of Homo erectus and Gigantopithecus from Tham Khuyen Cave, Vietnam, „Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America”, 93 (7), 1996, s. 3016–3020, DOI: 10.1073/pnas.93.7.3016, PMID: 8610161, PMCID: PMC39753 [dostęp 2007-12-06] [zarchiwizowane z adresu 2009-03-07] .

[ApeThatWas-7] Russell L Ciochon: The Ape that Was – Asian fossils reveal humanity's giant cousin. University of Iowa. [dostęp 2007-12-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-25)].

[Pettifor-8] Eric Pettifor: Selected Readings in Physical Anthropology. Kendall/Hunt Publishing Company, 2000, s. 143-149. ISBN 0-7872-7155-1. Rok pierwszego wydania: 1995 [dostęp 2008-01-30]

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=126_96]-9] Jaeger 1944 ↓, s. 96.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=206_176]-10] Jaeger 1944 ↓, s. 176.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=48_18]-11] Jaeger 1944 ↓, s. 18.

[12] Bjorn Carey: Gigantic Apes Coexisted with Early Humans, Study Finds. LiveScience, 7 listopada 2007. [dostęp 2007-12-06].

[bigfoot-13] The Bigfoot-Giganto Theory. Bigfoot Field Researchers Organization. [dostęp 2007-12-06].

[1]

[2]

[a]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]